جای خالی کانون­های تفکر و تحلیلگری در نظام ملی نوآوری کشور ما مشهود است

همانگونه که مستحضرید, میدان رقابت در دنیای امروز, به وادی اندیشه­ها و ایده­ها کشیده شده است امروزه پیروزی در دنیا از آن سیاستگذاری­های خردمندانه و استراتژی­پردازی­های هوشمندانه می­باشد, اینگونه کارها گلوگاه­های پر پیچ و خمی دارد و سازماندهی ویژه­ای را می­طلبد

همانگونه که مستحضرید، میدان رقابت در دنیای امروز، به وادی اندیشه­ها و ایده­ها کشیده شده است. امروزه پیروزی در دنیا از آن سیاستگذاری­های خردمندانه و استراتژی­پردازی­های هوشمندانه می­باشد، اینگونه کارها گلوگاه­های پر پیچ و خمی دارد و سازماندهی ویژه­ای را می­طلبد.

" کانون­های تفکر" نهادهایی می­باشند که کار تفکر و پژوهش در زمینهٔ سیاست­ها و استراتژی­ها را دنبال می­کنند. این کانون­ها حلقهٔ اتصال دنیای سیاستگذاری رسمی و دنیای آرا و اندیشه­های کارشناسانه می­باشند. در دنیا کانون­های تفکر متعددی وابسته به سازمان­ها، وزارتخانه­ها و همچنین به صورت غیردولتی وجود دارند، تجارب نشان می­دهد که مؤثرترین و مهمترین این کانون­ها در دل دانشگاهها شکل گرفته­اند چرا که:

▪ تدوین سیاست­ها و استراتژی­های ملی، همراه با حساسیت­های فراوانی است. این حساسیت­ها به دلیل بیم از بخشی شدن آنها ناشی می­شود که این­گونه حساسیت­ها نسبت به مراکز دانشگاهی کمتر است.

▪ عبور از گلوگاه­های پر پیچ و خم سیاست­گذاری و استراتژی­پردازی­های هوشمندانه، مستلزم سازماندهی تیم­های بین رشته­ای است. شکل­گیری این تیم­ها، در دورن دانشگاهها به دلیل وجود تخصص­های مختلف و همچنین خاصیت پیشروی دانشگاهها در تکنولوژی­های پیشرفته به مراتب شدنی­تر است.

▪ شاکلهٔ اصلی این کانون­های تفکر را دانشجویان تشکیل می­دهند، چرا که دوران جوانی همراه با " توجه روز افزون به رویدادهای آیندهٔ دوردست" است و تیمی متشکل از دانشجویان تحصیل­کرده به همراه اساتید می­تواند از قدرت آینده­نگری خوبی در پیش­بینی­ها و آینده­نگری­های خود در سیاستگذاری و استراتژی­پردازی­ها برخوردار باشد.

جای خالی چنین کانون­های تفکر و تحلیلگری در نظام ملی نوآوری کشور ما مشهود است. از معدود حرکت­هایی که در این زمینه انجام شده است، فعالیت­های دفتر مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف بوده است که امروز تبدیل به مرکز مطالعات تکنولوژی شده است. با اینکه بیش از چهارسال از فعالیت این دفتر نمی­گذرد و علی­رغم حداقل­ها و محدودیت­هایی که از لحاظ هزینه­ها و نیروی انسانی داشته است و مقطع شکل­گیری آن در زمانی­که توجه چندانی به مسائل تکنولوژی نبوده است و اکثر نگاهها معطوف به حوادث به وجود آمده بعد از دوم خرداد ۷۶ بوده است، در کارنامهٔ این دفتر بیش از یکصد فعالیت به چشم می­خورد. پس از فراز و نشیب­های این چهار سال، دفتر توانایی­های بالایی را کسب نموده است و نتایج مؤثری را به همراه داشته است:

▪ ایجاد فرهنگ کاری با ارزشی در بین دانشجویان همراه با جدیت، پشتکار، امید به آینده و کارکردن با محدویت­ها.

▪ شناسایی و آشنا کردن دانشجویان دانشگاه با مباحث کلان تکنولوژی و تربیت دانشجویانی با دغدغه­های کلان و ملی

▪ کمک به بعضی از سازمان­ها در تدوین استراتژی­ها و سیاست­های تکنولوژی

▪ سمت و سو دادن به تفکرات بعضی از اساتید دانشگاه از نگاه صرفاً فنی به مسائل و مشکلات کشور به سوی دغدغه­های کلان و فرهنگ کار بر روی مسائل مدیریت تکنولوژی بنگاهها و...

▪ آشنا کردن تعدادی از مدیران کشور با مباحث تصمیم­گیری­های تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی به گونه­ای که بعضی از ارگانهای کشور بخشی را در این ارتباط در دورن خود به وجود آوردند. به عنوان مثال، ایجاد مرکز تحقیقات و توسعه تکنولوژی در ساپکو، ایجاد معاونت مدیریت تکنولوژی در مرکز تحقیقات نیرو و گروه مدیریت تکنولوژی در مرکز صنایع نوین و...

▪ ایجاد بستری جهت تبادل نظر و به چالش کشاندن مسائل کلان تکنولوژی در زمینه­های صنایع هوایی، فناوری اطلاعات، توربین، ساختار وزارت علوم و سیاست صنعتی

این مرکز بخصوص در زمینهٔ هوایی در کشور شناخته شده می­باشد و فعالیت­های فکری و فرهنگ­سازی متعددی را در این زمینه انجام داده است

برگزاری سمینارهای مختلف در این زمینه، انتشار بولتن­ها و کتب، راه­اندازی سایت اینترنتی تحلیل­گران تکنولوژی هوافضای ایران با همکاری دفتر همکاری­های فناوری ریاست جمهوری و برنامه­سازی برای صداوسیما از جملهٔ این اقدامات می­باشند. همچنین این مرکز مفتخر است که برای اولین بار نظریهٔ "خرید هوشمندانه" را در کشور مطرح و کارهای مطالعاتی فراوانی را در این زمینه انجام داده است.

اما اینک بعد از ۴ سال فعالیت مستمر در این زمینه با همکاری سازمان­ها و ارگان­های مرتبط با صنعت هوایی، تدارکات مربوط به برگزاری این سمینار ملی را فراهم نموده است. امروز در اینجا جمع شده­ایم تا با هم­فکری و همدلی، راهکارهای لازم برای همکاری ملی در زمینهٔ استفاده از ظرفیت­های ملی در صنعت هوایی را بررسی نماییم. صنعتی که شالوده و زیربنای اقتصادهای پیشرفته را تشکیل می­دهد و پیشران توسعهٔ تکنولوژیکی بسیاری از کشورهای دنیا می­باشد.

دکتر سهراب­پور رئیس دانشگاه صنعتی شریف