ارمغانی برای جسم

بهاران فرارسیده است آن گاه كه سحرگاهان كاشانه ها از عطر اذان ضیافت عطرآگین می شوند و خوش نوایی دارد بانگ مؤذن به وقت شامگاهان ضیافت برپا خواهد شد و زایران كوی دوست به قدر بضاعت و لیاقت خویش توشه بر خواهند گرفت تا با ره توشه خود توان حیاتی مجدد یابند

داشتیم در آستانه ماه مبارك رمضان به قدر بضاعت خویش هدیه ای به زایران نور پیشكش كنیم؛ از این رو به بررسی فواید روزه ماه مبارك رمضان و تغذیه مناسب دراین ماه پرداختیم تا شاید با نیم نگاهی به این بحث، شاداب تر به پیشواز ضیافت پروردگار بشتابیم...

روزه گرفتن به معنای نخوردن و ننوشیدن، حداقل به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت در روز است؛ اما از دیدگاه علم پزشكی روزه واقعی زمانی آغاز می شود كه هیدرات كربن (قندها) ذخیره در بدن مورد استفاده سلول ها قرار گرفته و انرژی مورد نیاز بدن از این طریق تأمین شود كه این حالت معمولاً ۲ روز پس از اولین روز روزه داری اتفاق می افتد.

پس از این مرحله بدن برای تأمین نیاز خود از چربی های ذخیره شده به عنوان منبع انرژی استفاده می كند و در نهایت پروتئین ها برای تأمین انرژی مورد نیاز بدن، استفاده می شوند و زمانی كه پروتئین ها به عنوان آخرین منبع انرژی مورد استفاده قرار بگیرند، حجم یا توده بدن كاهش یافته، شخص احساس گرسنگی كرده و سپس لاغر می شود؛ كه معمولاً مرحله آخر- استفاده از منابع پروتئینی- اتفاق نمی افتد چرا كه در هر افطار مواد غذایی لازم مجدداً جایگزین می شود.

- تجزیه چربی ها؛ به تدریج با گذشت چند روز از روزه داری كمبود مواد غذایی در بدن تشدید می شود و بدن برای جبران این كمبود و تأمین انرژی مورد نیاز از منابع درونی خود استفاده می كند كه به این حالت «اتولیز» (Autolysis) یا «خودگوارشی» می گویند.

اتولیز باعث تجزبه چربی های ذخیره شده در بدن و تولید انرژی می شود. كبد نیز با تجزیه چربی ها آنها را به تركیبات شیمیایی به نام ستون تبدیل می كند. متابولیك های ناشی از تجزیه چربی ها، استواستیك اسید (Acetoacetic Acid) و بتاهیدروكسی بوتریك اسید (Beta- hydroxyl butyric.A) هستند كه پس از این تجزیه، تركیبات حاصله توسط گردش خون به نقاط مختلف بدن انتقال می یابند.

از سوی دیگر اسیدهای چرب آزاد ناشی از تجزیه چربی ها توسط اتولیز، از طریق گردش خون به كبد انتقال یافته و كبد برای تولید انرژی از آنها استفاده می كند.از این رو به جهت كاهش تعداد وعده های غذایی و به دنبال آن كاهش انرژی در بدن، چربی ها به عنوان اولین منابع تأمین انرژی مورد استفاده قرار گرفته و چربی های اضافی تجمع یافته در بدن كه از مهم ترین عوامل اضافه وزن هستند، به تدریج از بین می روند و شخص سلامت خویش را باز می یابد.

سم زادیی

سم زدایی (Detoxification) یكی از بهترین فواید روزه داری است. سم زدایی یا دفع سموم از بدن به طور طبیعی از طریق روده ها، كبد، كلیه ها، ریه، برخی از غدد و پوست انجام می شود اما این فرایند با روزه داری تسریع می شود چرا كه در زمان روزه داری به جهت كاهش چشمگیر ورود مواد غذایی به بدن، بدن برای تأمین انرژی از ذخایر چربی استفاده می كند- كه به عقیده پزشكان چربی ها از مهم ترین منابع تولید كننده سموم هستند- كه این امر باعث دفع سموم بدن می شود.

از سوی دیگر متخصصان تغذیه تأكید می كنند هر فرد سالم حداقل باید روزانه یك پوند چربی (۴۵۳/۰ كیلوگرم) بسوزاند تا بتواند وزنی طبیعی داشته باشد (تقریباً هر پوند چربی ۳۵۰۰ كالری انرژی دارد) اما اگر شخصی نتواند این میزان چربی را بسوزاند و یا میزان هیدرات كربن دریافتی به ویژه گلوكز را كنترل كند و یا هیدرات كربن دریافتی به مصرف رشد و نمو، فعالیت بدنی و... نرسد، به صورت چربی در بدن ذخیره می شود و با تجمع چربی سموم بدن نیز افزایش می یابد.بنابر این روزه گرفتن یكی از بهترین شیوه های سوزاندن چربی ها و دفع مواد زاید ناشی از آنهاست؛ به ویژه این كه با افزایش تعداد روزهایی كه شخص روزه می گیرد، دریافت مواد غذایی كاهش یافته و بیش از پیش از ذخایر چربی استفاده می شود و به این ترتیب بدن سم زدایی می شود.

- ترمیم بافت ها و سلول ها؛ فرایند ترمیم بافت های بدن، التیام التهاب بافت ها و سلول ها و... دقیقاً همزمان با آغاز روزه داری شروع می شود چرا كه در طی روزه داری انرژی بدن به جای آن كه صرف گوارش مواد غذایی شود، صرف ترمیم بافت ها، التیام زخم ها، بازسازی سلول ها و افزایش توان سیستم ایمنی بدن می شود.فرایند ترمیم بافت ها به جهت جست وجوی بدن برای یافتن منابع انرژی در بافت های مختلف در طول روزه داری تسریع شده و به اصطلاح بدن «نوسازی و بازسازی» می شود.از سوی دیگر از رشد بی رویه سلول ها كه منجر به ایجاد تومور و بیماری هایی چون سرطان می شود، جلوگیری می شود چرا كه بافت ها علاوه بر قرار گرفتن در حالت ترمیم، استراحت نیز می كنند.

علاوه بر این سنتز پروتئین ها (Protein Synthesis) به منظور ترمیم سلول ها و بافت ها بهتر و دقیق تر انجام می شود چرا كه كدبرداری DNA و RNA از ژن ها بدون خطا انجام شده و سنتز پروتئین ها و در نتیجه ترمیم بافت ها به خوبی و با دقت صورت می گیرد.

بنابر این روز ه داری باعث ترمیم بافت ها، سلولها و تقویت سیستم ایمنی بدن شده و شخص در مقابل بیماری ها بیمه می شود.

- كنترل و كاهش دمای سلول های بدن

كاهش و كنترل دمای سلول های بدن به ویژه هسته سلول به دلیل كاهش متابولیسم و یا به عبارتی كند شدن متابولیسم بدن در طی روزه داری اتفاق می افتد كه در طی این تحول قند خون كاهش می یابد؛ اما كبد برای جبران این كمبود از منابع گلیكوژن ذخیره شده در بدن استفاده می كند كه خود عاملی جهت جلوگیری از تجمع هیدرات كربن در بدن و تبدیل آن به چربی است. از سوی دیگر متابولیسم پایه (BMR) به منظور ذخیره انرژی به شدت كاهش می یابد كه مجموع این عوامل باعث كاهش دمای سلول های بدن و استراحت آنها می شود.

- تنظیم ترشح هورمون ها؛ یكی دیگر از فواید روزه ماه مبارك، تنظیم ترشح و تولید هورمون های بدن به علت قرار گرفتن بدن در حالت استراحت و عملكرد بهتر سلول های بدن است. بسیاری از اختلالات هورمونی با رژیم غذایی مناسب و كاهش وزن تنظیم می شود كه این دو نكته در حین روزه داری به خوبی رعایت می شود.

در نهایت این كه به عقیده متخصصان تغذیه، روزه داری بدن را در حالت استراحت قرارداده و فرصتی برای بازسازی و ترمیم بدن فراهم می كند. متخصصان مهم ترین فواید روزه ماه مبارك را به این شرح می دانند؛

- پاكسازی بدن از چربی های اضافی

- جوان شدن سلول ها به جهت ترمیم سلولها

- احیاء و ترمیم بافت های آسیب دیده بدن و بهبود عملكرد دستگاه های مختلف بدن

- استراحت دستگاه گوارش

- پاكسازی و طراوت پوست؛ پزشكان معتقدند علاوه بر آرامش جسم در ماه مبارك، آرامش روح نیز بر چهره و طراوت آن تأثیرگذار است.

- تقویت حواس به جهت كاهش فعالیت های مداوم به ویژه حس چشایی

- كاهش و از بین رفتن حساسیت ها (آلرژی)

- تعادل و كاهش وزن بدن

- از بین رفتن اثرات سوءاستفاده از داروهای مختلف در طول سال

- افزایش مقاومت بدن در مقابل بیماری ها به جهت تقویت سیستم ایمنی بدن

- هوشیاری و طراوت جسم و روح

---