سه شنبه, ۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 14 May, 2024
مجله ویستا

خانه دار شدن سرابی برای جوانان


مسكن به عنوان یكی ازنیازهای اولیه بشر همواره از ابتدای خلقت انسان بوده با پیشرفت و رشد جوامع بشری و رشد روزافزون پدیده شهرنشینی احساس نیاز به مسكن بیشتر شد كه این احساس نیاز خود, سبب بروز مشكلات اجتماعی , اقتصادی و روانی در بین افراد می شود

تهیه‌ مسكن‌ به‌ صورت‌ یك‌ مشكل‌ اساسی‌ برای‌ بشر امروزی‌ محسوب‌ شده‌ كه‌ در كشورهای‌ مختلف‌ با توجه‌ به‌ شرایط‌ جغرافیایی‌ شهرها، چالش‌های‌ بخش‌ مسكن‌ اشكال‌ گوناگون‌ به‌ خود گرفته‌ به‌ عنوان‌ مثال‌ در توكیو كه‌ یكی‌ از پرجمعیت‌ترین‌ پایتخت‌های‌ دنیاست‌، صاحب‌ خانه‌شدن‌ در آن‌ تبدیل‌ به‌ یك‌ رویای‌ دست‌ نیافتنی‌ شده‌است‌.در كشور ما قیمت‌ مسكن‌ در شهرهای‌ بزرگ‌ همچون‌ تهران‌، مشهد، اصفهان‌، از رشد بالایی‌ برخوردار بوده‌ كه‌ همین‌ امر سبب‌ بروز معضلات‌ اجتماعی‌ و روانی‌ شخصیتی‌ گردیده‌ است‌.سهم‌ بسیار اندك‌ دولت‌ در تامین‌ مسكن‌ سبب‌ شده‌ بخش‌ خصوصی‌ فعال‌تر و تاؤیرگذارتر باشد.سوددهی‌ نسبتا خوب‌ ساخت‌وساز در سال‌های‌ گذشته‌ موجب‌ شد حرفه‌یی‌ با عنوان‌ بسازوبفروشی‌ شكل‌ گیرد كه‌ عمدتا سرمایه‌گذاران‌ در این‌ بخش‌ ایفاگر نقش‌ هستند.نبودن‌ چارچوب‌ قانون‌مند و اتحادیه‌ یا انجمن‌ صنفی‌ منسجم‌ در این‌ بخش‌ سبب‌ شده‌ كه‌ سرمایه‌های‌ سرگردان‌ و سرمایه‌گذاران‌ درمانده‌ از سایر بخش‌های‌ اقتصادی‌ كه‌ به‌ دنبال‌ سود هستند با تزریق‌ سرمایه‌های‌ خود در این‌ بخش‌ اقدام‌ به‌ ساخت‌ و ساز كنند، غافل‌ از حتی‌ یك‌ تجربه‌ و اطلاعات‌ لازم‌ یا تخصا. فقط‌ با مدیریت‌ سرمایه‌ اقدام‌ به‌ تولید مسكن‌ نموده‌اند.حدود ۲۰ درصد از دست‌اندركاران‌ ساخت‌وساز دارای‌ تجربه‌ و تخصا حرفه‌یی‌ هستند.ركود سایر بخش‌های‌ اقتصادی‌ و بازار نظیر بورس‌،بخش‌ خودرو، ارز، طلا و نیاز بازار به‌ مسكن‌ بطور خودكار منجر به‌ هدایت‌ سرمایه‌های‌ سرگردان‌ بازار در بخش‌ مسكن‌ گردید كه‌ خود سبب‌ تولید حجم‌ بالای‌ مسكن‌ با بی‌توجهی‌ به‌ تقاضای‌ ثابت‌ بازار است‌.نبود وحدت‌ رویه‌ بین‌ سازمان‌های‌ دست‌اندركار همچون‌ وزارت‌ مسكن‌، شورای‌ عالی‌ شهرسازی‌، شهرداری‌ها، شورای‌ شهر، وزارت‌ بازرگانی‌، وزارت‌ صنایع‌ و ... و نبود قوانین‌ علمی‌ جامع‌ و كارشناسی‌ در امور مربوط‌ به‌ مسكن‌ وساخت‌وساز خود موجب‌ شده‌ هرچند وقت‌ یك‌بار درصد تراكم‌ مناطق‌ و ضوابط‌ اخذ مجوز برای‌ ساخت‌وساز شهری‌ دچار تغییرات‌ اساسی‌ شود كه‌ این‌ امر یكی‌ از عوامل‌ ناهمگونی‌ و نازیبایی‌ ساختار شهرهااست‌.همچنین‌ نبود طرح‌ تفصیلی‌ جامع‌ برای‌ شهرهای‌ بزرگ‌ و كوچك‌ نیز از دیگر ضعف‌های‌ مدیریت‌ شهری‌ در بخش‌ مسكن‌ به‌شمارمی‌رود.

كیفیت‌ ساخت‌وساز و نقش‌ سازمان‌ نظام‌ مهندسی‌

سازمان‌ نظام‌ مهندسی‌ یكی‌ از متولیان‌ بخش‌ نظارت‌ بركیفیت‌ و رعایت‌ آیین‌نامه‌ ۲۸۰۰ وزارت‌ مسكن‌ و شهرسازی‌ است‌ كه‌ با تعیین‌ مهندسین‌ ناظر نسبت‌ به‌ نظارت‌ برتولید مسكن‌، عملكرد ضعیفی‌ داشت‌ كه‌ ضوابط‌ و مقررات‌ آن‌ نیازمند بازنگری‌ و تحول‌ اساسی‌ است‌.وجود برخی‌ از مهندسین‌ ناظر بی‌تفاوت‌ و بی‌مسوولیت‌ كه‌ گاهی‌ نظارت‌ برخی‌ سازه‌ها را بدون‌ نظارت‌ واقعی‌ و دقیق‌ برعهده‌ می‌گیرند، تنها به‌ چند مرحله‌ سركشی‌ مراحل‌ مختلف‌ كار اكتفا می‌كنند كه‌ این‌ امر سبب‌ نزول‌ كیفیت‌ سازه‌ها بخاطر عدم‌ كنترل‌ دقیق‌ و مستمر است‌.در سال‌ گذشته‌ سازمان‌های‌ ذی‌ربط‌ بخش‌ مسكن‌ به‌ وضع‌ مقرراتی‌ جهت‌ كنترل‌ جدی‌ و رفع‌ نقاهای‌ نظارتی‌ اقدام‌ كرده‌ كه‌ سازندگان‌ را به‌ بكارگیری‌ مهندسین‌ مجری‌ (مقیم‌) جهت‌ اجرای‌ پروژه‌های‌ مسكن‌ ملزم‌ نموده‌ و در نتیجه‌ نبود كنترل‌ بر اجرای‌ درست‌ این‌ آیین‌نامه‌ منجر به‌ كم‌رنگ‌ شدن‌ آن‌ می‌گردد.بكارگیری‌ مهندسین‌ ناظر، محاسب‌، برق‌ و تاسیسات‌ فقط‌ به‌ صورت‌ ظاهری‌ و تنها برای‌ گرفتن‌ برگه‌ نظارت‌ و درج‌ مهر نظام‌ مهندسی‌ برای‌ اخذ جواز ساختمان‌ بوده‌ كه‌ به‌ جرات‌ می‌توان‌ گفت‌ بیشتر آنها فقط‌ جنبه‌ فرمالیته‌ داشته‌ است‌.بازبینی‌ و وضع‌ قوانین‌ منسجم‌ همراه‌ با كارشناسی‌ عمیق‌ در شرایط‌ و اصول‌ نظارت‌ یكی‌ از مهمترین‌ عوامل‌ بهبود كیفیت‌ مسكن‌ است‌.

بهای‌ مسكن‌ در نقاط‌ مختلف‌ شهر

قیمت‌ فروش‌ یك‌ متر آپارتمان‌ در جنوبی‌ترین‌ نقطه‌ تهران‌ بطور میانگین‌ بین‌ ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزارتومان‌ و در شمال‌ شهر بطور میانگین‌ بین‌ یك‌میلیون‌ و پانصد هزارتا دو میلیون‌تومان‌ بوده‌ كه‌ خود نشان‌دهنده‌ تفاوت‌ فاحش‌ بین‌ قیمت‌ مناطق‌ مختلف‌ شهری‌ است‌. اخذ تصمیمات‌ یكباره‌ و بدون‌ كارشناسی‌ مسوولان‌ شهری‌ در گذشته‌ سبب‌ ایجاد شوك‌ و افزایش‌ چنددرصدی‌ قیمت‌ مسكن‌ بوده‌ كه‌ بطور مثال‌ در ابتدای‌ سال‌ ۸۱ با جلوگیری‌ از فروش‌ تراكم‌ در سطح‌ شهر، سبب‌ افزایش‌ ۲۰ تا ۴۰ درصدی‌ قیمت‌ مسكن‌ و متعاقب‌ آن‌ افزایش‌ اجاره‌بهای‌ واحدهای‌ مسكونی‌ شد. عرضه‌ و تقاضا از مهمترین‌ عوامل‌ قیمت‌گذاری‌ بازار مسكن‌ است‌. سرمایه‌های‌ سرگردان‌ بازار كه‌ هر از چندگاهی‌ با تزریق‌ در بخش‌های‌ مختلف‌ به‌ ایجاد شوك‌، برهم‌زدن‌ تعادل‌ و افزایش‌ قیمت‌ها منجر شده‌ و همچنین‌ رونق‌ مسكن‌ در سال‌های‌ گذشته‌ كه‌ همواره‌ با تورم‌ سالیانه‌ مواجه‌ بوده‌ موجب‌ هدایت‌ سرمایه‌های‌ روزافزون‌ در بخش‌ تولید مسكن‌ بدون‌ درنظرگرفتن‌ تقاضای‌ محدود بازار شده‌ است‌. در حال‌حاضر تولید حجم‌ بالای‌ مسكن‌ و واحدهای‌ آماده‌ تحویل‌ بدون‌ مشتری‌، راكدشدن‌ چرخش‌ سرمایه‌ را به‌ ارمغان‌ آورده‌ است‌.

كیفیت‌ آپارتمان‌ها

فولاد و سیمان‌ از عمده‌ترین‌ و تاثیرگذارترین‌ عوامل‌ كیفی‌ در سازه‌ها هستند. امروزه‌ قیمت‌ بالا و كیفیت‌ پایین‌ مصالح‌ ساختمانی‌ و گاهی‌ سودجویی‌ برخی‌ از افراد در تولید مصالح‌ غیر استاندارد از جمله‌ عوامل‌ تاؤیرگذار در كیفیت‌ سازه‌ها است‌. فولاد تولیدشده‌ در كارخانجات‌ مختلف‌ داخلی‌ عمدتا دارای‌ سطح‌ كیفی‌ پایین‌ بوده‌ و تنها چند كارخانه‌ داخلی‌، فولاد استاندارد تولید می‌كنند. واردات‌ فولاد از كشورهای‌ همسایه‌ بخصوص‌ شوروی‌ سابق‌ كه‌ عمدتا در كارخانه‌های‌ مختلف‌ با كیفیت‌ پایین‌ تولید شده‌، پایین‌ بودن‌ سطح‌ كیفی‌ و كمی‌ كارخانجات‌ سیمان‌ داخلی‌ و نبودن‌ انگیزه‌ جهت‌ افزایش‌ سطح‌ كیفی‌ و كمی‌ با وجود تقاضای‌ فوق‌العاده‌ سیمان‌ در بازار نیز از جمله‌ عوامل‌ تاؤیرگذار در كیفیت‌ سازه‌ها محسوب‌ می‌شود. به‌كارگیری‌ مصالح‌ سنتی‌ كه‌ از نظر فنی‌ در كمتر جایی‌ از جهان‌ مورد قبول‌ است‌ و نا آشنایی‌ سازندگان‌ و ناآگاهی‌ نسبت‌ به‌ خصوصیات‌، كیفیت‌ و نحوه‌ به‌كارگیری‌ و معانی‌ مصالح‌جدید از دیگر عوامل‌ تاؤیرگذار در كیفیت‌ ساختمان‌ها است‌. همچنین‌ بی‌تجربگی‌ برخی‌ سازندگان‌ در طراحی‌ و استفاده‌ مفید از فضاها و رعایت‌نكردن‌ اصول‌ معماری‌ از جمله‌ نور، نقشه‌ و به‌كارگیری‌ مصالح‌ با كیفیت‌ و دوام‌ پایین‌ از جمله‌ عوامل‌ موؤر در سطح‌ كیفیت‌ مسكن‌ است‌.

ركود بازار مسكن‌

فعالیت‌ بیش‌ از ۵۰۰ حرفه‌ در بخش‌ تولید مسكن‌ از جمله‌ عوامل‌ تاؤیرگذار و شاخا در بخش‌ اشتغال‌ و بازار است‌. ركود در بازار معاملات‌ مسكن‌ و تقاضای‌ پایین‌ به‌ بیكاری‌ و ركود در سایر بخش‌های‌ اقتصادی‌ كشور منجر می‌شود. به‌ علاوه‌عرضه‌ بالای‌ مسكن‌ و تقاضای‌ كم‌ بازار سبب‌ ایجاد ركود و كاهش‌ نسبی‌ قیمت‌ مسكن‌ در سال‌ های‌ اخیر شده‌.

سارا قاسمی‌