اتحادیه اروپا و بحران های پیش روی آن

سیاست خارجی اروپا در دهه های گذشته تا اکنون تغییرات و تحولات متعددی را گذرانده است , ایجاد اروپای متحد و واحد یکی از مهمترین اقدامات عملی اروپاییان در قرن بیست و یکم برای جلو گیری از تکرار تجربه تلخ سالهای متمادی جنگ و کشتار بوده , اندیشه تشکیل فدرالیسم بین المللی در بین اروپاییان به ۱۱ قرن قبل در زمان شارل کبیر بر می گردد

سیاست خارجی اروپا در دهه های گذشته تا اکنون تغییرات و تحولات متعددی را گذرانده است ، ایجاد اروپای متحد و واحد یکی از مهمترین اقدامات عملی اروپاییان در قرن بیست و یکم برای جلو گیری از تکرار تجربه تلخ سالهای متمادی جنگ و کشتار بوده ، اندیشه تشکیل فدرالیسم بین المللی در بین اروپاییان به ۱۱ قرن قبل در زمان شارل کبیر بر می گردد. شارل کبیر بر این باور بود که اروپاییان به دلیل برخی اشتراکات جغرافیایی و ریشه های فرهنگی و دینی مانند ، مسیحیت، زبان و نژاد باید به اتحاد و نوعی فدرالیسم روی آورند تا بتوانند به صورت یک قدرت واحد بزرگ در نظام بین المللی تاثیر بگذارند.

پس از جنگ جهانی دوم دولت های اروپایی در سال ۱۹۴۹ به تشگیل شورای اروپا موافقت کردند، و در سال ۱۹۴۸ بر ایجاد اتحادیه سیاسی اقتصادی تاکید داشتند، با شکل گیری جامعه اروپایی زغال سنگ و فولاد و سپس پیمان ماستریخت در ۷ فوریه ۱۹۹۲ این پیمان جای پیمان جامعه اقتصادی اروپا را گرفت ، و به دنبال آن معا هدات نیس ، لیسبون و اقدامات مهمی مانند ایجاد پول واحد اروپایی، پارلمان مشترک، دفاع مشترک، وسیاست اجرایی واحد ی و... را به وجود آوردند.

اعضای کشور های اتحادیه اروپا هم اکنون شامل ۲۸ کشور مستقل است ، که عبارتند از :

اتریش،انگلستان،اسپانیا، استونی، اسلوواکی، اسلوونی، ایتالیا،سوئیس، ایرلند، آلمان، بریتانیا، بلژیک، بلغارستان، پرتغال، دانمارک، رومانی، جمهوری چک، سوئد، فرانسه، فنلاند، قبرس، لاتویا، لوکزامبورگ، لهستان، لیتوانی، مالت، مجارستان، هلند و یونان. در حال حاضر ۳ نامزد رسمی برای عضویت در اتحادیه، کشورهای کرواسی، جمهوری مقدونیه و ترکیه می‌باشد. به علاوه کشورهای آلبانی، بوسنی و هرزگوین، مونته نگرو و صربستان به عنوان کشورهایی که دارای پتانسیل نامزدی عضویت هستند، شناخته می‌شوند.

عضویت کشور های جدید به این اتحادیه از اکتبر ۲۰۰۵ آغاز کرده‌است. در ژوئن ۲۰۰۶، مقامات اتحادیه پیش بینی کردند که پذیرش عضویت کرواسی در سال ۲۰۱۰صورت خواهد گرفت. انتظار می‌رود مذاکرات در مورد تمامی بندهای قانون جامعه اروپا در سال۲۰۰۸ یا ۲۰۰۹ خاتمه یابد، در حالی‌که امضای پیمان‌نامه پذیرش در سال بعد انجام خواهد گرفت..

ترکیه نیز رسماً نامزد پیوستن به اتحادیه اروپاست. آرمانهای اروپا – ترکیه از قرارداد آنکارا در سال ۱۹۶۳ آغاز شد. ترکیه مذاکرات مقدماتی را در۳ اکتبر ۲۰۰۵ آغاز کرد. اما تحلیلگران معتقدند که نزدیکترین تاریخ ممکن برای به عضویت درآمدن ترکیه ۲۰۱۵خواهد بود زیرا ترکیه اصلاحات اجتماعی و اقتصادی بسیاری دارد که باید به انجام برساند .

● چالش ها و بحران های پیش روی این اتحادیه

س بحران مالی و رکود اقتصادی : یکی از بحران های جدی که هم اکنون اتحادیه اروپا با آن مواجه است ، اثرات و پیامد های بحران مالی و رکود اقتصادی مانند، بیکاری، تعطیلی با نک ها وموسسات اقتصادی می باشد، که نارضایتی های عمومی و اعتراضات اجتماعی را به دنبال داشته است و به آرامی در حال گسترش در این اتحادیه بود، نمونه بارز آن بحران مالی و رکود اقتصادی یونان است، و به سوی کشور های اسپانیا ، پرتغال و سایر کشور های ارو پایی پیش می رود.و اثرات منفی آن در پول واحد اروپایی یورو به وضوح دیده می شود.

▪ بحران رهبری پایدار در ساختار سیاسی و اجرایی اتحادیه اروپا: چهره سیاسی رهبری اتحادیه اروپا هر شش ماه یکبار عوض و تغییر

می شود ، واین سبب کثرت بازیگران در عرصه سیاسی این اتحادیه شده است، به طوری که مدیریت سیاسی این اتحادیه در درجه نخست منافع کشور خود و سپس منافع سایر اعضای اتحادیه اروپا را تامین و دنبال می کند، که در سیاست های اجرایی بویژه در سیاست خارجی بیشتر خود را نشان می دهد.

▪ بحران های اجتماعی و اخلاقی کشیش های روحانی و گسترش اسلام گرایی: از دیگر موضوعات مبتلای کشور های اروپایی، بحران های اخلاقی و اسلام هراسی است. انحراف اخلاقی در بعضی از رهبران دینی و گسترش اسلام گرایی در این کشور ها است ، که به شدت با وضع قوانین غیر انسانی از سوی دولتهای این اتحادیه علیه اقلیت های دینی مسلمان شکل می گیرد،و سیل عظیمی از تبلیغات دروغین مستمر علیه مسلمانان در رسانه های خود راه انداخته اند . این در حالی است که کار شناسان و محققان غربی معتقد هستند، که در پنجاه سال آینده بیش از نیمی از جمعیت اروپا را مسلمانان تشکیل خواهند داد.

▪ بحران افزایش جمعیت کهنسال و قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا با موج مهاجرت: یکی دیگر از بحران های این اتحادیه بحران جمعیت وموج مهاجرت است ، بطوریکه بیشتر جمعیت و نیروی کار این کشور ها از طریق مهاجرت ازکشور های دیگر به کشور های اروپایی تشکیل می شود.کاهش نیروی کار انسانی جوان و فعال در راستای پیشرفت و توسعه این اتحادیه مشکلات زیادی را را پیش روی آنان قرار خواهد داد.

▪ بحران تامین منابع سوخت و انرژی : در حال حاضر کشور های اروپایی به شدت نیازمند سوخت و انرژی فسیلی به منظور چرخش چرخ اقتصادی و مصارف شهری هستند، که بیشترین منابع تامین آن حوزه خلیج فارس ومنطقه خاورمیانه و کشور روسیه و تعدادی از کشور های آمریکا لاتین می باشند.سیاست چند گانه و هژمونی این اتحادیه با کشور های دارنده سوخت نفت وگاز سبب بی اعتمادی آنان گشته و همواره علی رغم فراوانی این انرژی ها با افزایش قیمت آن از سوی دارند گان این محصولات استراتژیک مواجه شده اند.

▪ همسویی با سیاست های آمریکا در مناطق مختلف جهان : همسویی و همگرایی این اتحادیه با سیاست های آمریکا در منطقه خاورمیانه و اعزام نیروهای نظامی همراه با ناتو به بهانه مبارزه با تروریسم و ایجاد دمو کراسی درکشور های مانند عراق و افغانستان و برون رفت از آن مشکلی اساسی و هزینه بر برای اتحادیه اروپای در گیربا بحران مالی و رکود اقتصادی به وجود آورده است، نتیجه‌ای به جز ضرر برای آنان فراهم نیاورده است.از آخرین اقداماتی که سبب ضرر هرچه بیشتر ا ین اتحادیه را منجر شده مشارکت در تحریم علیه ایران اسلامی است.

▪ وجود رقبای جدید تجاری در عرصه بین الملل: کشورچین و تصرف اکثر بازارهای جهانی توسط این کشور در آفریقا و آسیا، ایجاد قطب بندی های منطقه ای در عرصه سیاست جهانی و بین المللی مانند گروه ۱۵و بحران های زیست محیطی مجموعا این اتحادیه را با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است .کشور های اروپایی هم اکنون به دنبال جنگ نرم به منظورتضعیف سایر کشور ها و انتقال بحران های خود به آنها می باشند.آنچه که حائز اهمیت است ، اتحادیه کشور های اروپایی در تلاش برای محوریت قرار گرفتن خود در فرایند جهانی شدن و جهانی سازی هستند. و از تمام اهر مها و ابزارها و

توانمندیهای خود علی رغم اختلافات تاریخی که با یکدیگر دارند برای رسیدن به اهداف و منافع مشترک خود همسویی ، همگرایی و همکاری می کنند.

حسین محمدی فومنی

کارشناس ارشد روابط بین الملل