ساوجبلاغ, شهری با هفت هزار سال قدمت

یک هفته کار و تلاش در شهر پراز ترافیک و دود گرفته ای مثل تهران بهانه خوبی است برای پناه بردن به طبیعت بکر و دست نخورده که توان از دست رفته را به انسان برگرداند

یک هفته کار و تلاش در شهر پراز‌ترافیک و دود گرفته‌ای مثل تهران بهانه خوبی است برای پناه بردن به طبیعت بکر و دست نخورده که توان از دست رفته را به انسان برگرداند.

یکی از این مناطق بکر و سرسبز منطقه گردشگری ساوجبلاغ است. شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی معادل دو هزار و ۸۰۰ کیلومترمربع در ۴۵کیلومتری شمال غرب تهران قرار گرفته است. این شهرستان در فصول مختلف (در زمستان و پائیز کمتر) پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور بویژه سایر شهرستان‌های استان تهران است.

ولی‌الله دهقانی سانیچ، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ساوجبلاغ درباره قدمت تاریخی این منطقه می‌گوید: «منطقه توریستی و تاریخی ساوجبلاغ دارای قدمتی بیش از هفت هزار سال است.» تپه‌های خروین با سه هزار سال قدمت و تپه‌های باستانی گرجیان و اسماعیل‌آباد با ۷ هزار سال قدمت در این منطقه وجود دارد که مورد کاوش‌های باستان‌شناسان داخلی و خارجی قرار گرفته و آثار به دست آمده از آنها در موزه ایران باستان موجود است.

وی با اشاره به انتخاب شهرستان ساوجبلاغ در سال ۸۶ به عنوان اولین منطقه نمونه گردشگری در کشور ادامه می‌دهد: این منطقه به دلیل شرایط مطلوب آب و هوایی و طبیعت زیبا و دسترسی آسان هر ساله گردشگران فراوانی را به خود جذب می‌کند. منطقه ساوجبلاغ دارای آب و هوای کوهستانی و معتدل است. علاوه بر فصل تابستان که سرسبزی و درخشندگی باغ‌های منطقه باعث جذب توریست‌های فراوان می‌شود شروع فصل زمستان و بارش برف در منطقه توریست‌های علاقه‌مند به این نوع آب و هوا را نیز به کوهستان‌های منطقه می‌کشاند.

دهقانی دسترسی آسان به منطقه را یکی دیگر از دلایل جذب توریست‌های فراوان به منطقه عنوان کرده و می‌گوید: «وجود اتوبان‌ و فرودگاه پیام که با شهرستان ساوجبلاغ و کرج مشترک است باعث شده توریست‌ها به راحتی وارد منطقه شوند. وی همچنین از ساخت ایستگاه مترو در این منطقه در آینده نزدیک خبر می‌دهد.

به طورکلی می‌توان این منطقه را به سه ناحیه کوهستانی، کوهپایه‌ای و دشتی تقسیم‌بندی کرد که از شمال به کوه‌های البرز و از جنوب به کوه‌های زاگرس، از غرب به استان قزوین و از شرق به شهرستان کرج ختم می‌شود.

با توجه به آب و هوای معتدل کوهستانی و پوشش متنوع گیاهی در منطقه شغل عمده مردم شهرستان کشاورزی است و کشت گندم و جو و چغندر قند و بنشن (غلات) و تره‌بار (صیفی جات) از دیرباز در منطقه رایج بوده است.

قرار گرفتن باغ‌ها در کنار رودخانه‌های پرآب شامل رودخانه‌های برغان، طالقان، ورده و ... مخصوصاً در بخش جنوبی منطقه ساوجبلاغ مناظر بکر و چشم‌اندازهای چشم‌نوازی را به وجود می‌آوردند.

آلوی برغان و گردو به عنوان دونوع از محصولات شاخص کشاورزی این منطقه است که به گفته دهقانی آلوی برغان در سطح کشور معروف و از کیفیت مطلوبی برخوردار است و پیشنهاد برگزاری جشنواره‌ای به همین نام (آلوی برغان) هم ارائه شده است که می‌تواند راه خوبی برای توسعه توریسم منطقه باشد.

● تعزیه‌خوانی در روستای برغان

تعزیه ریشه در فرهنگ و تاریخ مردم برغان دارد و حسینیه برغان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین حسینیه‌های کشور است که در زمان صفویه و برای برگزاری مراسم عزاداری امام حسین ساخته شده و بنای آن خشتی است.

درباره آمار ورود گردشگران به مناطق مختلف ساوجبلاغ نیز به گفته دهقانی آمار دقیقی در دست نیست اما آماری که از بررسی ترافیک در این منطقه به دست آمده حاکی از آن است که امسال در روزهای پنجشنبه و جمعه و از ماه اردیبهشت تا مرداد صدهزار گردشگر فقط وارد منطقه طالقان شده‌اند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ساوجبلاغ درباره فعالیت‌هایی که تاکنون از سوی میراث فرهنگی شهرستان برای توسعه توریسم منطقه انجام شده است می‌گوید: «منطقه ساوجبلاغ دارای پتانسیل‌های زیادی برای جذب گردشگر است. وجود باغ‌های میوه با انواع درختان و رودخانه‌هایی که از میان این باغ‌ها می‌گذرد همه شرایط مطلوب را برای جذب گردشگر در این منطقه و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی مردم و درآمدزایی برای ساکنان منطقه به وجود آورده است.

اما نکته مهم آن است که هنوز زیرساخت‌های لازم برای توسعه توریسم در منطقه صورت نگرفته است و برای به وجود آمدن این زیرساخت‌ها نیازمند مشارکت بخش خصوصی هستیم.»

● طالقان

تاکنون تبلیغات زیادی برای معرفی منطقه ساوجبلاغ به سرمایه‌گذاران انجام شده است که به گفته دهقانی علاقه سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در توریسم منطقه طالقان بیشتر از سایر مناطق بوده است که البته این تعداد نیز از ۲۵ نفر تجاوز نمی‌کند.

وی همچنین به ساخت هتل‌های صدف و داریوش در منطقه طالقان و با شرکت بخش خصوصی اشاره می‌کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ساوجبلاغ با اشاره به این که از ۲۷روستای هدف گردشگری در استان تهران ۹ روستا در منطقه ساوجبلاغ قرار گرفته است می‌افزاید: شهرستان ساوجبلاغ بالاترین هدف گردشگری را در کشور داراست. به این معنی که اگر قرار باشد توسعه توریسم روستایی در کشور انجام شود این منطقه در اولویت است.

گفتنی است روستاهای سیبان دره، سنج، چندار و ورده به عنوان سایر مسیرهای گردشگری این شهرستان است.

امامزاده ورده به نام امامزاده عبدالقهار یکی از جذابیت‌های این منطقه محسوب می‌شود و روستای چندار نیز به عنوان روستای صددرصد توریستی شناخته شده است.

منطقه ساوجبلاغ علاوه بر برخورداری از طبیعت زیبا مهد پرورش بسیاری از بزرگان کشور نیز بوده و یکی از این شخصیت‌های تاریخی آیت‌الله طالقانی ات.

از سایر شخصت‌های مهم منطقه می‌توان به استاد حسین میرخانی (خوشنویس معاصر)، جلال آل احمد (نویسنده)، دکتر محمود نجم‌آبادی (استاد دانشگاه تهران و عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران)، استاد پرویز کلانتری (نقاش و نویسنده معاصر)، غلامحسین درویش خان (از موسیقیدانان برجسته ایران)، استاد غلامحسین امیرخانی (رئیس انجمن خوشنویسان ایران) و دکتر حشمت (مرد شماره ۲ نهضت جنگل و همرزم میرزا کوچک خان) اشاره کرد.