چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
نماد مهر و ایمان یا مهابت و مرگ
نگاهی به نماد تك درخت در سینما
كلمه ((نماد)) ترجمه كلمه symbole از ریشه یونانی sumbolon به معنی به هم چسباندن دو قط‌عه مجزا و مشتق فعلsumballo (می‌پیوندم) است و حاكی از چیزی است كه به دو قسمت شده باشد. ۱ در اصط‌لاح هنری نماد چیزی است كه چیزی را از ط‌ریق قیاس یا تداعی نشان دهد، مانند رنگ سفید كه معمولا نماد بی‌گناهی است. البته باید نماد را از علامت (sign) كه به طور قراردادی تنها مفهوم مشخصی را می‌رساند و به علت متداول بودن برای همه كسانی كه آن را به كار می‌گیرند و معنی واحد قابل دركی دارد، جدا دانست. چرا كه نماد درحقیقت معنای وسیع‌تر و پیچیده‌تری دارد. نمادها را می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم كرد; اول، نمادهای مرسوم یا شناخته شده كه به نمادهایی گفته می‌شود كه در فرهنگ و هنر یك ملت و گاه حتی در فرهنگ و هنر جهان، معروف هستند و مفهوم آنها شناخته شده است. مثلا غروب خورشید كه معمولا نماد مرگ است و...
دوم; نمادهای ابداعی یا شخصی كه به نمادهایی اط‌لاق می‌شود كه معنی از پیش شناخته شده‌ای ندارند، اما از زمینه و مجموع اجزای اثری كه در آن به كار گرفته شده‌اند، می‌توان تا حدی به مفهوم آنها پی‌برد. نمادها، بخصوص نمادهای دسته دوم نیاز به تفسیر دارند. تفسیر نمادها به معنی دستیابی به مفهوم دقیق و واقعی آنها نیست و هر مفسری بنا به دریافت و دیدگاهها، اثر یا نمادهای اثر را تعبیر و تفسیر می‌كند; چه بسا برداشت مفسران مختلف دقیقا به هم شبیه نباشد و حتی متفاوت هم باشد.۲ نماد ((تك درخت))، در سینما از نمادهای دسته دوم است. چرا كه نماد تك درخت در فیلمهای مختلف معانی مختلفی دارد و یك معنی از پیش تعیین شده را نمی‌توان برای آن در نظر گرفت. اولین تك درخت در سینما، بی‌شك درختچه‌ای است در یكی از فیلمهای اولیه برادران لومیر به نام ((غذا دادن به بچه)) كه در پشت میزی كه به بچه غذا می‌دهند قرار دارد و پست سر دو شخصیت دیگر (پدر و مادر) دیده می‌شود.واضح است كه در قدمهای آغازین سینما این مثال نمی‌تواند معنای نمادینی داشته باشد. در سینمای صامت و گونه كمدی هم تك درخت را در فیلم ((دوش فنگ)) (چارلی چاپلین، ۱۹۱۸) به یاد می‌آوریم كه شاید از معدود شوخیهایی است كه با تك درخت در سینما شده است. در این فیلم چاپلین خود را به هیات درختی درمی‌آورد تا دشمن متوجه حضور او نشود و بدین ترتیب صحنه‌های كمیكی خلق می‌كند. البته اینجا هم تك درخت معنای نمادینی ندارد، بلكه وسیله‌ای است برای خلق یك شوخی. در اینجا قابل ذكر است كه مانند دو مثال فوق، تك درختهای بیشماری در تاریخ سینما وجود دارند كه معانی نمادینی نداشته‌اند كه اگر در این مط‌لب نگارنده می‌خواست به همه آنها بپردازد، با توجه به تعداد انبوه فیلمها اصولا این امر امكان‌پذیر نبود و اینكه اصولا نگارنده در این مط‌لب به دنبال معنای نمادینی تك درخت است و نه به دنبال فیلمهایی كه صرفا از تك درخت استفاده كرده‌اند; بنابراین، این مقدمه تنها برای ذكر تاریخچه برخی از اولین تك درختهای تاریخ سینما ذكر شد. یكی از نمونه‌های تك درختهای نمادین را در فیلم ((شكوه علفزار)) (الیا كازان، ۱۹۶۱) مشاهده می‌كنیم. در فیلم، تك درختی در محل ملاقات زوج عاشق فیلم دیده می‌شود.در حالی كه باران می‌آید. ویلما (ناتالی وود) و باد (وارن بیتی) در داخل ماشین نشسته‌اند و ماشین زیر تك درخت قرار دارد.باد می‌خواهد با فشار پدرش برای ادامه تحصیلات به دانشگاهی در شهری دیگر برود و ویلما به او می‌گوید كه تا ابد هم كه باشد منظ‌ر او می‌ماند تا برگردد. اینجا تك درخت در حقیقت نمادی از عشق پاك و بی‌آلایش این دو شخصیت است. در سینمای موزیكال هم تك درخت را در فیلم درخشان ((چهره مضحك)) (استنلی دانن، ۱۹۵۷) به یاد می‌آوریم. وقتی در پاركی در پاریس، جو (آدری هپبورن) كه مدل عكاسی است به دیك (فرد آستر) كه عكاس است می‌گوید عاشق پاریس و همچنین عاشق دیك است و سپس زیر تك درختی می‌نشیند، فرد آستر كه ایستاده در اط‌راف او حركت می‌كند و ترانه‌ای درباره عشق می‌خواند. اینجا هم مانند ((شكوه علفزار))، تك درخت نمادی از عشق میان این دو نفر است. در گونه وحشت هم نماد تك درخت كاربرد فراوانی دار; تك درختی خشك كه جلوه‌ای بسیار شوم و مرگبار دارد. به یاد بیاوریم فیلم ((اسلیپی هالو)) (تیم برتن، ۱۹۹۹) را كه سوار بی‌سر از درون حفره‌ای در زیر تك درختی خشك بیرون می‌آید و سر قربانیانش را پس از جدا كردن از بدنشان با خودش به آنجا می‌برد. روح سوار به دنیا بازگشته تا انتقام بگیرد و در انتها كه سرش را می‌یابد به دوزخ باز می‌گردد; یا در فیلم ((دیگران)) (الخاندرو آمنابار، ۲۰۰۱) گریس (نیكل كیدمن) در قصری با دختر و پسر كوچكش زندگی می‌كند و شوهرش به جنگ رفته است. او سه مستخدم خانه را به جهت نافرمانی اخراج می‌كند. شب هنگام وقتی دختر و پسر از راه لوله‌های ناودان به حیاط خانه می‌روند تا به خیال خودشان به دنبال پدرشان بگردند با تك درختی خشك كه در زیر آن سه قبر وجود دارد در حیاط قصر برخورد می‌كنند و بعد می‌بینند كه روی سنگ قبر اسم آن سه خدمتكار حك شده است. سپس می‌بینند كه سه خدمتكار به ط‌رف آنها می‌آیند. متوجه می‌شوند آنها كه تا دیروز در خدمتشان بوده‌اند در حقیقت روح هستند و می‌گریزند (هر چند در پایان فیلم معلوم می‌شود كه خود و مادرشان هم روح هستند.) بدین ترتیب یكی از سكانسهای ترسناك فیلم رقم می‌خورد. در ((اسلیپی هالو)) و ((دیگران)) و بسیاری از فیلمهای گونه وحشت، تك درخت نمادی است از پلی ارتباطی میان جهان ارواح و دنیای زندگان كه این نماد معمولا با ظ‌هور ارواح و ورودشان به دنیای مادی همراه است.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست