پاداش بر مبنای عقل و معرفت

از سلیمان دیلمی نقل شده است که خدمت امام صادق(ع) شخصی را تعریف کرده و گفتم که در عبادت و دین چنین و چنان است.

از سلیمان دیلمی نقل شده است که خدمت امام صادق(ع) شخصی را تعریف کرده و گفتم که در عبادت و دین چنین و چنان است. حضرت فرمود عقلش چگونه است؟ گفتم نمی‌دانم. فرمودند: ثواب عبادت به اندازه عقل است. به درستی که مردی در بنی‌اسرائیل در جزیره‌ای از جزایر دریا که سبز و خرم بود و درخت بسیار و آب پاکیزه داشت، بندگی خدای تعالی می‌نمود. فرشته‌ای از فرشتگان بر او گذشت و عرضه داشت: خداوندا ثواب این بنده خود را به من نشان بده. خداوند ثواب عمل او را به آن فرشته اعلام کرد، به نظرش کم آمد. خدای تعالی به او وحی کرد که با او رفیق شو، آن فرشته به صورت انسانی نزد عابد آمد، عابد از او سؤال کرد کیستی؟ گفت: مرد عابدی هستم. آوازه عبادت و مکان تو مرا به اینجا کشانید که با تو خدا را عبادت کنم. پس آن روز با او بود، شب شد و گذشت، فرشته گفت: مکان تو جای خوشی است برای بندگی.

عابد گفت: آری لکن عیبی دارد. گفت: چیست؟ گفت: پروردگارما چهارپایی ندارد، اگر می‌داشت آن را در اینجا می‌چرانیدم، چون این علف‌ها ضایع می‌شوند. فرشته گفت: خدا دارای حیوان نیست. گفت: بلی اگر می‌داشت علف‌ها ضایع نمی‌شد. خدای تعالی به فرشته وحی نمود: «انما اثیبه علی قدر عقله»(۱)

۱- اصول کافی، ج ۱، ص ۱۲