برنج بهتر است یا نان؟

یکی از عادت‌های غذایی مطلوب اندونزیایی‌ها، مصرف غذاهای تند و پرادویه است...
مصرف اینگونه غذاها در مناطق گرمسیری مثل هندوستان، پاکستان، کشورهای عربی از جمله بحرین و اندونزی …

یکی از عادت‌های غذایی مطلوب اندونزیایی‌ها، مصرف غذاهای تند و پرادویه است...

مصرف اینگونه غذاها در مناطق گرمسیری مثل هندوستان، پاکستان، کشورهای عربی از جمله بحرین و اندونزی رایج است. طبق برخی استدلال‌ها، به دلیل آب‌وهوای این مناطق، مردم تمایل زیادی به مصرف غذاهای پرادویه و تند دارند اما درواقع از نظر علمی این موضوع اثبات نشده‌است. به نظر من در این کشورها چون پایه غذاها ثابت است، مردم با ادویه‌‌ها به غذاهای‌شان تنوع می‌بخشند و اگر غذایی طعم لازم را نداشت، با تند کردن، به آن مزه می‌دهند.

ادویه‌ها پرخاصیت و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ هستند و مصرف به ‌اندازه آنها برای سلامت مفید است. از آنجا که به صورت سنتی مردم به مصرف غذاهای پرادویه و تند در این کشورها عادت کرده‌اند و دستگاه گوارش و قلبشان در اثر مصرف آنها تحریک نمی‌شود، بنابراین برایشان مشکل‌ساز نیست اما وقتی افراد غیربومی این غذاها را مصرف می‌کنند، هم دهانشان می‌سوزد و هم دستگاه گوارششان تحریک می‌شود و برایشان قابل‌تحمل نیست.

یکی دیگر از عادت‌های اندونزی‌ها، مصرف برنج در هر ۳ وعده غذایی است. این عادت مشکلی به‌وجود نمی‌آورد. درواقع قوت غالب در این کشور برنج و در کشور ما نان است. تا چند وقت پیش مردم قسمت‌های شمالی کشور حتی در صبحانه هم برنج می‌خوردند. البته از لحاظ تغذیه‌ای، گندم بر برنج ارجحیت دارد. پروتئین برنج کیفیت بالاتر و اسیدهای آمینه بهتری در مقایسه با گندم دارد ولی مقدار پروتئین گندم بیشتر است. به طوری که مقدار پروتئین برنج ۷ درصد و مقدار پروتئین گندم ۱۲ درصد است. اگر عدد کیفیت و کمیت درهم ضرب ‌شود، در مجموع نان انتخاب بهتری محسوب می‌شود. به هر حال اندونزی کشور برنج‌خیزی است و برنج بهتر از گندم در دسترس مردم قراردارد پس مصرف بیشتر آن عادت غذایی بدی برایشان نیست. البته یکی از عادت‌های بسیار خوب اندونزیایی‌ها این است که برنج را بدون روغن درست می‌کنند در حالی که ما برنج کم‌روغن را نمی‌پسندیم و همین موضوع می‌تواند زمینه‌های اضافه وزن و چاقی را در مصرف‌کنندگان برنج فراهم آورد. هر قاشق مرباخوری روغن مایع ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد که می‌تواند به مقدار کالری برنج اضافه شود.

دکتر مسعود کیمیاگر

استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی