اساس و موانع کرامت

کریم انسانی است که از حرام اجتناب می کند انسان کریم, پیش خدا مسرور است و از ثواب الهی بهره می برد و هم پیش مردم از محبت و هیبت و جلال برخوردار است

کریم انسانی است که از حرام اجتناب می‌کند. انسان کریم، پیش خدا مسرور است و از ثواب الهی بهره می‌برد و هم پیش مردم از محبت و هیبت و جلال برخوردار است. انسان کریم، جامه کرامت را در دنیا می‌بافد و در قیامت آن را می‌پوشد. «کرامت» نحوه وجود و هستی خاص است که کامل‌ترین مصداق آن برای خدا سبحان ثابت است که دارای عالی‌ترین درجه وجود است. کرامت، همان نزاهت از پستی و فرومایگی است. کریم غیر از کبیر و عظیم است. کریم معنایی دارد که شاید در فارسی معادل بسیط نداشته باشد. لذا اگر ما خواسته باشیم، کلمه کریم را به فارسی ترجمه کنیم باید چند کلمه را کنار هم بگذاریم تا معنی کریم روشن شود. خدای سبحان اکرم است و آدمیان را به کرامت دعوت کرد. محور تعلیم و تربیت دین الهی، کرامت است.

● اساس کرامت

تقوا؛ خدای سبحان، کرامت را بر مدار تقوا می‌داند. وقتی کرامت بر مدار تقوا باشد، در اصل وجود و عدم و در حدوث و بقا و درشت و ضعف و در سایه شئون تابع تقوا خواهد بود. ممکن است کرامت به درجه عالیه برسد و درجه تقوا ضعیف باشد، زیرا لازمه اش آن است که آن مقدار زائد از کرامت، بر محور تقوا نباشد. معرفت: خدای سبحان تقوا را بر محور معرفت قرار داده، پس در نتیجه معرفت اساس کرامت است. عمل صالح را هم معرفت احیا می‌کند پس انسان تا عالم و آگاه نباشد، نه به دنبال عمل صالح می‌رود، نه کیفیت عمل را به حد اخلاص می‌رساند. مبدا اصیل کرامت انسان، همانا معرفت صحیح و عمل صالح به اوست.اولین آیه‌ای که بر حضرت رسول صلی الله علیه و آله نازل شد، آیه‌ای است که کرامت الهی را گوشزد می‌کند و آخرین آیه‌ای هم که بعد از بیست و سه سال بر آن حضرت نازل شد، محور کرامت را که تقواست بیان می‌کند و اعلام می‌دارد که چیزی مایه کرامت نیست مگر تقوا.بعضی توانگری را مایه کرامت پنداشته اند و قهرا تهیدستی و فقر را مانع آن می‌دانند، این یک توهم باطلی است. این نعمت‌ها که از جان آدمی‌جداست مایه کرامت وی نیست. نه تنها مال و ثروت، بلکه هر نعمتی نظیر مال، جاه، او را به کرامت نمی‌رساند. کرامت انسان در مقام انسانیت اوست و این مخصوص حضرت آدم نیست بلکه برای همه انسان‌هاست و این، مربوط به نفس انسانی اوست و تنها راهش تقواست.کرامت حالتی نفسانی است و اوصاف نفسانی به معرفت و تکرار عمل نیاز دارند. هدف اصیل انبیا عموما، وجود مبارک خاتم‌الانبیا این است که انسان‌ها را به کرامت برسانند و آنها را کریم کنند. حضرت امیرالمومنین در باب کرامت می‌فرماید: کریم آبرویش را با مال حفظ می‌کند. لئیم مالش را با آبرو حفظ می‌کند. روح کریم، در حوادث ناگوار، صحنه را ترک نمی‌کند.

● موانع کرامت

طغیان: اولین مانع، طغیان و تمرد در برابر خداست. یا اولین شرط بردگی و بندگی است. کسی که خوی سرکشی دارد نمی‌تواند در مدرسه کرامت شرکت کند. تا کسی خود را محتاج خدا نداند و به عنوان عبد محض احساس نکند، صلاحیت شرکت در مدرسه تکریم الهی را ندارد. خدای سبحان کسی را کریم می‌داند، که در آن شخص خوی طغیانگری و انانیت نباشد و این اولین مانع است که باید برطرف شود.

● دنیاطلبی

نه در قرآن، سخن از تشویق به دنیا طلبی است و نه در درس خدای سبحان، ترغیب دنیا خواهی و اگر کسی خواست توسط قرآن دنیا را جذب کند، به معنی آن است که می‌خواهد با قرآن کریم متاع دنیا را فراهم آورد و در حقیقت خود را فریب داده است زیرا ممکن نیست کسی با سرمایه کرامت بتواند متاع دنائت فراهم کند و اگر این قدر کوته اندیش بود هرگز از روح قرآن که همان کرامت است، بهره نبرده است.

● شیوه عبادت کریمان

اگر ما انسانی کریم شویم، قهرا عبادتهای ما رنگ کرامت می‌گیرد و کریمانه عبادت می‌کنیم. نه سوداگرانه و آزمندانه، آنکه خوفا من النار یا شوقا الی الجنه التی تجری من تحتها الانهار، عبادت می‌کند، کریم نیست، بعضی از بزرگان خواسته اند کرامت را بالاتر از حریت بدانند. انسان کریم جز خدا چیزی نمی‌طلبد، ممکن است کسی آزاد اندیش باشد و از چیزی نترس یا امید به چیز زودگذر نداشته باشد اما در عین حال از آن کرامت برجسته برخوردار نباشد، کرامت برجسته آن است که انسان لوجه الله کار کند. کریم غرضش اکرام است نه اطعام، نمی‌خواهد دیگری را فقط سیر کند، می‌خواهد به دیگری کرامت برسد لذا اگر دیگری را سیر می‌کند، می‌پوشاند، با تکریم می‌پوشاند. این که انسان روزه مستحبی بگیرد، یا روزه نذری بگیرد یا به مسکین و یتیم کمک کند، اینها، همانا کرامت است و این کار مخصوص خاندان عصمت و طهارت نیست و اگر کسی به جایی برسد لوجه الله کار کند به درجه کرامت می‌رسد.