خانواده نابسامان انحراف نوجوان

خانواده یك مؤسسه یا نهاد اجتماعی, فرهنگی و حقوقی ناشی از پیوند مشروع مرد و زنی است كه با ولادت فرزندان تكمیل می شود در این تعریف كه می تواند مورد قبول و تأیید ادیان و مذاهب الهی نیز باشد, عدم مشروعیت در روابط و پیوند موجب حذف حقوق و عدم برخورداری از شئون و مزایای حیات خانوادگی است

خانواده یك مؤسسه یا نهاد اجتماعی، فرهنگی و حقوقی ناشی از پیوند مشروع مرد و زنی است كه با ولادت فرزندان تكمیل می شود. در این تعریف كه می تواند مورد قبول و تأیید ادیان و مذاهب الهی نیز باشد، عدم مشروعیت در روابط و پیوند موجب حذف حقوق و عدم برخورداری از شئون و مزایای حیات خانوادگی است. همچنین خانواده را مجموعه ای فعال، پویا، جهت دار و برخوردار از نظامی اندیشیده، عامل و متعامل دانسته اند كه در آن برای هر یك از اعضا ، نقشی، پایگاهی، تعهدی و مسئولیتی وجود دارد. روابط اعضای خانواده در عین مبتنی بودن بر اصول روابط نخستین و بر نوعی بده و بستان كه حقوقش می خوانیم استوار است. روانشناسان و جامعه شناسان درباره اهمیت خانواده بر این باورند كه رشد و انحطاط هر قوم و ملتی تا حدود زیادی به خانواده مربوط است و اساساً خشت اول بنای متعهدانه و مسئولانه در هر جامعه، خانواده است و سرآغاز هر حركت و توقف آن را در خانواده باید جستجو كرد. در اسلام توصیه به حفظ خانواده مكرر آمده است. به طوری كه آیه ۶ سوره تحریم «قوا انفسكم و اهلیكم» آمده و نیز سفارش به حفظ كیان خانواده در قول تمامی پیامبران و معصومین نیز آمده است. به لحاظ نقش و اهمیتی كه خانواده در سرنوشت سازی نسل و حیات فردی و اجتماعی یك قوم و جامعه دارد موضوع بحث ادیان و مذاهب و نیز دانش های متعددی چون روانشناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی، حقوق، روانشناسی اجتماعی و حتی از دید علم سیاست، اقتصاد و دیگر شاخه های علوم انسانی است. نهایت این كه انسان ها به این نتیجه رسیده اند كه نسل تربیت یافته در خارج خانه نمی تواند مدافع شرف و استقلال جامعه باشد، امروزه در همه جوامع اعتقاد به وجود خانواده و حفظ حریم و قداست آن برای كسانی كه خواستار وجود نظم و خیر برای انسان ها هستند محرز شده است.

اگر اتخاذ مواضع، منابع، دانسته ها و ریشه های رفتار كودك را جست وجو كنیم به این نتیجه خواهیم رسید كه مهمترین اساس و منبع آن خانواده است. از نظر علمی خانواده مهمترین علل سازندگی یا ویرانی بنای رفتار، تشكیل و سازمان دهی زیستی، ذهنی، روانی، عاطفی و اخلاقی كودك و بزرگترین عامل تكوین شخصیت اوست. نوع تربیت، القائات، نظم بخشی و سازماندهی خانواده در رشد یا عدم رشد و شرافت یا انحطاط كودك مؤثر است. اثربخشی خانواده را باید در جو و محیط زیست آن جست وجو كرد. جوی كه در آن غم و شادی، رنج و لذت، نفرت و رغبت، قهر و مهر در كنار هم و آمیخته با یكدیگرند و از سوی دیگر والدین نیز از دیدی عامل محبتند و از جهتی عامل اجرای عدالت و انضباط و هنگامی كه محبت و انضباط در هم می آمیزد، معجزه تربیت و نفوذ به وقوع خواهد پیوست و سرانجام از جهت سوم، خانواده برای كودك محیطی اجتناب ناپذیر است و زندگی دراز مدت او زمینه ساز، سازشی و عادتی در كودك خواهد بود.به طور كلی وجود كودك در خانه، سبب سازندگی یا انحطاط اوست و اندیشه و رفتارش در آن محیط چنان رنگ و صورت می گیرد كه اثری مادام العمر در او خواهد داشت. بررسی های روانكاوان متعدد چنین نتیجه داده كه سازنده انسان، تجارب دوران كودكی اوست و اعمال نظر خانواده بر كودك رفتار، صفات و حالات دوران بزرگسالی او را تحت تأثیر قرار می دهد.

نابسامانی و اثرات سوء آن در كودكان

محققین و دانش پژوهان درباره عوارض ناشی از نابسامانی خانواده بر رشد و تربیت فرزندان نظرات متعددی دارند كه نقطه اشتراك تمامی آنها تناسب نوع نابسامانی با عوارض خاص رفتاری است. بررسی های علمی نیز نشان داده است كه خانواده نابسامان جرم ساز و مجرم پرور است. تحقیقات ارزنده بسیاری از محققان، خانواده را مهمترین عامل رشد و توسعه جرایم مؤثر در بین كودكان و نوجوانان معرفی می كنند. نابسامانی در خانواده كه ریشه تمامی بزهكاری ها را در خود دارد ناشی از عوامل گوناگون است:

- نابسامانی ناشی از كمبود محبت، افراط در محبت، تبعیض در خانواده، سردی ها و بی تفاوتی ها

- نابسامانی در روابط خانواده، به صورت نزاع، درگیری و بی بند و باری ها در روابط با حضور فرزندان

- نابسامانی ناشی از نبود انضباط در خانواده، اعطای آزادی های بی قید و شرط، به حال خود واگذاردن كودكان، خشونت والدین در مرحله تنبیه و عدم تعادل والدین در رفتار و كردار.

- نابسامانی ناشی از نبود ثبات در خانواده و اعمال انضباط های چندگانه به فرزندان از سوی والدین

- نابسامانی اقتصادی به صورتی كه خانواده بسیار فقیر است و زوجین تحمل این وضعیت را ندارند و در حضور كودك اشك و آه و ناله سر می دهند، یا آنقدر بی نیازند كه سقفی برای مخارج ندارند و یا آنقدر پرمشغله كه وقتی برای تربیت كودكان ندارند.

- نابسامانی محیط و منطقه مثل خانواده هایی كه در محله های ناامن زندگی می كنند و یا به علت فقر همه اعضا ی خانواده در یك اتاق بسر می برند.

- نابسامانی ناشی از فساد والدین مجرم، معتاد و آلوده بودن والدین

- نابسامانی ناشی از جدایی ها و از هم گسستگی ها و یا نبود یكی از والدین

- نابسامانی ناشی از احساس آوارگی مانند زندگی كودك با ناپدری و یا نامادری و یا كودكی كه به علت جدایی والدین هر زمانی مجبور به زندگی با یكی از والدین است.

- نابسامانی های دیگری چون حسادت، دوگانگی، نفاق، مداخله ناروا، اختلال رفتاری، بیكاری، تضاد، تعارض، اعمال، مسامحه، عیاشی، خوشگذرانی و....

---