بنده چه کسی هستی؟!

حضرت علی(علیه‎السلام) می‎فرماید:
«ولا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرا(۱)؛ بنده دیگری مباش، که خدا، تو را آزاده آفریده است.
● شرح حدیث:
خداوند، انسان را به صورت موجودی "آزاد"، و دارای …

حضرت علی(علیه‎السلام) می‎فرماید:

«ولا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرا(۱)؛ بنده دیگری مباش، که خدا، تو را آزاده آفریده است.

شرح حدیث:

خداوند، انسان را به صورت موجودی "آزاد"، و دارای شخصیت و عزت نفس آفریده است. و به او عقل و شعور، و نیروی درک و دریافت، و قدرت اراده بخشیده است، تا اندیشه خود را به کار اندازد، از نیروی بدنی خود استفاده کند، و با قدرت فکر، و تن دادن به کار و تلاش، در کمال آزادی و سربلندی، زندگی شرافتمندانه‏یی را دنبال کند. در آفرینش خدا، هیچ انسانی از دیگری برتر و باارزش‏تر، یا کمتر و بی‏مقدارتر نیست. بنابر این، هیچ انسانی حق ندارد که دیگران را بنده خود سازد، و هیچ انسانی هم حق ندارد خود را به صورت بنده دیگران در آورد. زیرا بندگی، تنها در برابر خداوند متعال شایسته است، و جز خدا، هیچ کس شایسته آن نیست که انسانی، در برابرش، خود را دچار ذلت و زبونی کند و مانند بنده ناتوان و بی‎مقداری ظاهر شود.

البته کسی که عزت داشته باشد، و ارزش انسانی خود را بشناسد، به آزادی گران‎قیمتی که خداوند به او ارزانی داشته، احترام خواهد گذشت. چنین فردی، همیشه به نیروی فکر و قدرت کار و تلاش خود متکی خواهد بود، به آنچه در یک زندگی شرافتمندانه نصیبش می‎شود قناعت خواهد کرد، و در نتیجه، همواره سربلند و آزاد خواهد زیست.

اما افراد ذلیل و بی شخصیتی هم پیدا می‏شوند، که به خاطر مال دنیا، در برابر ثروتمندان یا صاحبان مقام و قدرت، به زانو می‏افتند، سر تعظیم فرود می‏آورد، و بصورت بنده‏یی ذلیل و بی‎ارزش ظاهر می‏شوند، تا شاید از ثروت و مقام آن افراد بهره‏یی ببرند و بیش از حد لیاقت خود، مال و مقامی بدست آورند.

امام علی(علیه‏السلام)، اینگونه افراد را نکوهش می‏کند و به همه مسلمانان هشدار می‏دهد که: مبادا آزادی و ارزش انسانی خود را، که خداوند به شما ارزانی داشته است، پایمال کنید و به طمع مال و مقام، در برابر انسانی همچون خودتان، بندگی کنید، زیرا خداوند، همه انسان‎ها را آزاد و یکسان آفریده است.