فرق پنیر سنتی، یواف و پروسس

پنیر‌‌های سنتی در کارگاه‌های سنتی پنیر به روش انعقادی تولید می‌شوند. در این فرآیند به شیر، مایه پنیر اضافه‌ می‌شود و این مایه کازیین محلول در شیر را به صورت نامحلول درمی‌آورد …

پنیر‌‌های سنتی در کارگاه‌های سنتی پنیر به روش انعقادی تولید می‌شوند. در این فرآیند به شیر، مایه پنیر اضافه‌ می‌شود و این مایه کازیین محلول در شیر را به صورت نامحلول درمی‌آورد و باعث رسوب آن می‌شود. رسوب کازیین را پنیر می‌نامیم که درنهایت، هم به آن نمک می‌زنند و هم آن را آبگیری می‌کنند...

کارخانه‌های پنیر یواف (اولترا فیلتریشن)، پنیرهای فراپالایش‌ شده تهیه می‌کنند. در سیستم یو‌اف، ابتدا شیر را از صافی‌های مخصوصی به نام صافی‌های غشایی عبور می‌دهند. پروتئین‌های محلول در آب شیر و پروتئین‌های نامحلول آن (کازیین) پشت این صافی‌ها می‌مانند و به این ترتیب شیر کم‌کم غلیظ می‌شود. تولید‌کنندگان به این شیر تغلیظ‌ شده آنزیم می‌افزایند و لخته پنیر ایجاد می‌شود بدون اینکه پروتئین‌های محلول در آب شیر از آن جدا شود. با افزودن آنزیم به شیر با قوام معمولی، فقط کازیین لخته می‌شود و پروتئین‌های محلول در آب با آب پنیر از محصول جدا می‌شوند. بنابراین ارزش غذایی پنیرهای یواف از پنیرهای آب‌نمکی به مراتب بیشتر است.

به علاوه به دلیل باقی‌ماندن تمام پروتئین‌ها در پنیر یو‌اف، راندمان تولید این پنیر بیشتر است. پنیر یواف چربی بیشتری دارد (چربی‌ها از غشا عبور نمی‌کنند) و روی نان بهتر مالیده می‌شود. ارزش غذایی پروتئین‌های محلول در آب پنیر یواف، بسیار زیاد است زیرا شبیه پروتئین‌های انسانی هستند و قابلیت هضم صددرصد دارند. پنیر یواف پاستوریزه می‌شود و به همین دلیل از لحاظ بهداشتی به پنیرهای سنتی ارجحیت دارد.

پنیرهای پروسس، علاوه بر روند پاستوریزاسیون، باز هم حرارت می‌بینند. متخصصان صنعت غذا این فرآورده‌ها را چندان مناسب نمی‌دانند زیرا برای تهیه‌شان از ضایعات انواع پنیر همراه کره و خامه استفاده می‌شود. حرارتی که به پروتئین پنیر داده می‌شود، تغییراتی در پروتئین‌ها ایجاد می‌کند، به‌طوری که برخی از آنها مانند پنیر پیتزا کش می‌آیند. علت وجود آب در بسته پنیرهای یواف، نقص فرآیند تولید آنهاست.

بسیاری از مردم تصور می‌کنند در کارخانه ‌هم پنیر به روش سنتی تهیه می‌شود و آب آن را ماده‌ای بی‌ارزش و پر از نمک می‌دانند که باید دور ریخته شود. در حالی که در یک فرآیند صحیح تهیه پنیر یواف، اصلا نباید آب از پنیر خارج شود.

می بینید پنیرها برحسب نوع روش تولیدشان مواد مغذی متفاوتی دارند و به دنبال آن خواص مختلفی هم برای مصرف?کننده خود خواهند داشت پس برحسب اینکه نیاز به کالری بیشتر دارید یا پروتئین، بهتر است نوع خاصی از آنها را انتخاب کنید.

دکتر ثریا نواب‌پور

دامپزشک و کارشناس ارشد صنایع لبنی