راز مشکلات زندگی مشترک: چرا زوج‌ها دعوا می‌کنند

یک نکته مهم: فکر می‌کنید علت دعواهای زن و شوهری را می‌دانید؟ صد درصد در اشتباه هستید.
در حقیقت زوج‌ها خود نیز در مورد علت دعواهای زناشویی خود اشتباه می‌کنند. معمولا دعوای آنها …

یک نکته مهم: فکر می‌کنید علت دعواهای زن و شوهری را می‌دانید؟ صد درصد در اشتباه هستید.

در حقیقت زوج‌ها خود نیز در مورد علت دعواهای زناشویی خود اشتباه می‌کنند. معمولا دعوای آنها بر سر پنج مساله مهم دنیای زندگی مشترک که عبارتند از: پول، رابطه شخصی، تربیت فرزندان، خانواده طرف مقابل و کار منزل، نیست. بیشتر زوج‌ها دعوا می‌کنند زیرا چنین تصور می‌کنند که همسرشان هیچ اهمیتی به احساس آنها نمی‌دهد. دعوای زوج‌ها عموما ناشی از ناامیدی حاصل از دوری عاطفی است.

قطع ارتباط عاطفی زمانی در ارتباط نزدیک و صمیمی پدیدار می‌شود که ترس یا اضطراب یک طرف موجب حس عدم کفایت طرف مقابل می‌گردد. بر اساس مطالعات صورت گرفته روی اکثر حیوانات اجتماعی، پژوهشگران متوجه نوعی مکانیسم بقا شدند که در این حالت، ترس و اضطراب جنس ماده مانند سیستم هشدار اتوماتیک عمل کرده و موجب بروز رفتار تدافعی- تهاجمی در جنس نر می‌شود. (حس بویایی و شنوایی جنس ماده بهتر کار می‌کند و همین عامل باعث حساسیت بیشتر جنس ماده نسبت به هشدارهای اجتماعی است.) زمانی که جنس ماده می‌ترسد، نرهای قوی‌تر و فداکار یک فضای دفاعی پیرامون عامل خطر ایجاد می‌کنند.

مغز انسان بیش از هر حیوان دیگری به لحاظ اجتماعی تکامل یافته است. در ما انسان‌ها، این مکانیسم تعاملی ابتدایی شکل پیچیده‌تری به خود گرفته که در خفا تیشه به ریشه روابط نزدیک عاطفی می‌زند.

واکنش یک مرد هنگامی که با اضطراب یا ترس خانم روبه‌رو می‌شود، جنبه حفاظتی و پشتیبانی می‌گیرد. اما هنگامی که مرد نداند چگونه باید محافظت یا پشتیبانی کند، آن زمان است که احساس شکست یا عدم موفقیت کرده، در مقابل حالتی تهاجمی نسبت به خانم پیدا می‌کند (بروز رفتارهایی مانند انتقاد، استدلال فرادست، کنترل و... .) یا در کمال ناکامی عقب‌نشینی می‌کند (عقب‌نشینی خاموش یا آرام و بی حرف شدن). غالبا احساس عصبانیت یا پس کشیدن مردها، موجب بروز اضطراب یا ترس از انزوا در خانم‌ها می‌شود؛ حتی اگر علت عصبانیت یا پس کشیدن مرد کاملا بی ارتباط به خانمش باشد.

در کل مردها زمانی که در نقش یک محافظ، سرپرست مالی یا عاشق احساس شکست یا ناکامی داشته باشند (حتی اگر از چنین موقعیت‌هایی اجتناب کنند) حالت عقب‌نشینی خاموش پیدا کرده، شروع به انتقاد می‌کنند، حالت تدافعی می‌گیرند یا طرف مقابل را تحقیر می‌کنند. از سوی دیگر، یک خانم زمانی حالت انتقادی، تدافعی یا تحقیرآمیز به خود می‌گیرد که از مورد آزار قرار گرفتن، انزوا یا محرومیت احساس هراس داشته باشد (یا حتی به آن تهدید شود). اگر زوج‌ها متوجه این وضعیت تعاملی ناخودآگاه نباشند، مشکل را از نوع ارتباط می‌شمرند و به طور ناخودآگاه به آن دامن زده تا حدی که صحبت کردن با یکدیگر را نیز عار می‌شمارند. کم کم باور می‌کنند که همسرشان فردی خودخواه، بی‌عاطفه و بد است و سرانجام از نظر عاطفی از هم جدا می‌شوند، بدون آنکه بدانند و درک کنند که مکانیسم عاطفی ابتدایی مقصر این جدایی است. جای تاسف است زیرا تعامل ترس- شرم نتیجه رفتار بد یکی در قبال دیگری نیست. این مساله در یک زمان اتفاق می‌افتد. اگر زوج‌ها یاد بگیرند دست از سرزنش طرف مقابل بردارند، می‌توانند همراه با هم این مکانیسم ابتدایی را خلع سلاح کنند، مکانیسمی که حتی پیش از پیدایش گفتار وجود داشته است. این مهم‌ترین نکته‌ای است که زوج‌ها باید همواره به یاد داشته باشند: عدم توافق خود نشانه‌ای از اهمیت دادن است.