سفر بیمارتان نکند

۱۴ هشدار مسافرتی

حوادث غیرقابل پیش‌بینی، آن هم در مناطقی دورافتاده و دور از انسان و شهر و امکانات که شناخت چندانی از آنها نداریم، مشکل‌ساز و حتی مخاطره‌آمیز هستند. گرچه حادثه خبر نمی‌‌کند ولی وقتی رنگ و بوی خطر به خود می‌گیرد که بی‌احتیاطی، نبود برنامه‌ای از پیش تعیین‌شده و بی‌اطلاعی‌های ما هم به آن اضافه شود، بنابراین به ظاهر زیبای طبیعت و لذت سفر اعتماد نکنیم و آگاهانه قدم در این راه برداریم و با اطلاعاتی ساده ولی مهم، مصونیتمان را در سفر و تفریح تضمین کنیم. اگر به این ۱۴هشدار توجه کنید، مطمئن باشید سفرتان حداقل مشکل را خواهد داشت.

اگر دارو مصرف می‌کنید

افرادی که به بیماری خاصی مبتلا هستند، حتما باید داروها را حتی بیشتر از نیاز با خود همراه داشته باشند و درباره نحوه نگهداری دارو به‌خصوص داروهایی که باید در محیط خنک نگه داشته شوند، اطلاعاتی را از پزشک خود بگیرند.

اگر بدن حساسی دارید

سفر به طبیعت و مکانی ناشناخته که با شهر هم فاصله زیادی دارد، مهارت‌های خاصی را می‌طلبد. طبیعت پر از گیاهان، حشرات و جانورانی است که ممکن است اتفاقی یا با سهل‌انگاری به انسان آسیب برسانند. مثلا گرده یک گیاه یا لمس آن ایجاد حساسیت کند یا گزیدگی به‌وسیله جانور خطرناکی مانند مار رخ دهد. پس تا حد‌امکان به ناآشنا دست نزنید و اگر هم سابقه حساسیت دارید؛ مثلا با نیش زنبور دچار شوک آنافیلاکسی می‌شوید، آمپول‌های آدرنالین یا اپی‌نفرین که پزشک برایتان تجویز کرده است، همراه داشته باشید و هنگام خواب نیز توری‌هایی برای پوشاندن محوطه خواب خود استفاده کنید. گزش مار و عقرب موضوع جدی‌ای است و اقدام‌های سریعی لازم دارد. در وهله اول باید خونسردی خود را حفظ کنید و عضو مصدوم را پایین‌تر از سطح بدن نگه دارید و از حرکت دادن آن اجتناب کنید تا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسید. لازم نیست مار یا عقرب را به قصد کشتن تعقیب کنید. این‌کار ممکن است قربانی دیگری بگیرد. اگر فرد ناگهان دچار درد ناشی از گزش شد و به‌دلیل تاریکی یا هر دلیل دیگری نمی‌تواند جانور را ببیند، حتما باید به مرکز درمانی مراجعه کند و جدی بودن گزش در آنجا بررسی شود ولی گزش عنکبوت، مورچه و... جدی نیست مگر اینکه فرد بدن حساسی داشته باشد. بعد از گزش این موجودات، در صورتی که نیش حشره روی پوست دیده می‌شود، در همان امتداد، با یک شیء مانند کارت عابر بانک نیش را بسایید تا از پوست خارج شود. هرگز برای خارج کردن نیش، از ناخن یا موچین استفاده نکنید زیرا باعث فشرده شدن کیسه زهر و مقدار بیشتری از آن وارد خون می‌شود. بعد از خروج نیش، ناحیه را با آب و صابون بشویید و عضو را بالاتر از سطح قلب نگه دارید و روی آن کیسه یخ بگذارید تا جلوی درد و تورم گرفته شود.

اگر به هواشناسی

توجهی ندارید

شرایط جوی و اقلیمی در طبیعت قابل پیش‌بینی نیست به‌خصوص که طی سفر مسافران کمتر به اطلاعات هواشناسی توجه می‌کنند. اواخر تابستان که در حال گذر فصلی هستیم، باید انتظار رگبارهای پاییزی، سیل، تغییر دمای ناگهانی هوا و... را داشته باشیم و مجهز سفر کنیم بنابراین حتما یک لباس گرم را به محتویات چمدانتان اضافه کنید و از خوابیدن در چادر یا محوطه باز مناطق کوهستانی و سرد یا پرباران اجتناب کنید.

اگر به نقطه خطرناکی سفر می‌کنید

وقتی برای اولین‌بار مثلا به ارتفاعات سفر می‌کنید، قبل از رفتن اطلاعاتی درباره مسیر به‌دست آورید. مسیرهای خطرناک و صعب‌العبور را بهتر است گروهی طی کنید تا در صورت آسیب، فردی یا افرادی در گروه به کمکتان بشتابد.

اگر می‌خواهید غذای سالمی میل کنید

غذای سالم و خشک همراه داشته باشید. از بردن غذاهای فاسد‌شدنی مانند کالباس، تخم‌مرغ، غذاهای چرب و مشروبات الکلی پرهیز کنید. در صورتی‌که مجبور به خرید ماده خوراکی از رستوران‌ها و مغازه‌های بین جاده‌ای هستید، به تاریخ مصرف غذا توجه کنید و در صورت خرید کنسرو، تورم قوطی را مدنظر داشته باشید و حتما ۲۰ دقیقه کنسرو را در آب بجوشانید. رستورانی انتخاب کنید که از قبل با شیوه صرف غذای آن آشنایی دارید.

دقت کنید که آب مصرفی حتما شهری و تصفیه‌شده باشد یا آبی را که در بطری‌های پلمپ‌شده به فروش می‌رسد، بخرید. آب چشمه یا رودخانه ممکن است به انواع موادشیمیایی فاضلاب کارخانه‌ها یا میکروب‌ها آلوده باشد. نوشیدن این آب‌ها اصلا توصیه نمی‌شود. از جاهایی خرید کنید که تردد در آنجا زیاد است.

اگر مسموم شده‌اید

با ورود غذاهای آلوده به میکروب، بعد از ورود به سیستم گوارشی، در عرض چند ساعت علائم در بدن

بروز می‌کنند. علائم با درد، اسهال و استفراغ همراه‌اند. در این مواقع آب و نمک زیادی از بدن دفع می‌شود پس تا جایی که می‌توانید مایعات مصرف کنید.

بهترین مایع آب یا دوغ بدون گاز است ۲ مایعی که بیشتر افراد در این شرایط بهتر آن را تحمل می‌کنند. اگر با این درمان‌ها، علائم مسمومیت ادامه یابد، باید خود را به یک مرکز درمانی برسانید.

اگر تنها سفر می‌کنید

اگر تنها و به مکانی دوردست سفر می‌کنید، حتما ردی از خود به جای بگذارید تا در صورت تاخیر در برگشت، دوستان یا خانواده به جستجوی شما بپردازند. حتما یک نفر را از مکان سفر خود آگاه کنید یا در یک تکه کاغذ که دسترسی به آن امکان‌پذیر است، درباره محل عزیمت خود بنویسید.

اگر دچار یکی از اختلال‌های چشمی هستید

اگر دچار یکی از عیوب انکساری شدید چشم هستید و بدون عینک دید محدودی دارید، حتما یک عینک دیگر با خود همراه داشته باشید تا در صورت شکستن عینک دچار اختلال دید نشوید. همچنین از رانندگی هنگام شب اجتناب کنید.

اگر می‌خواهید غذایی از طبیعت تهیه کنید

سعی کنید کمتر از خوراکی‌های طبیعت استفاده کنید. آلوده بودن گوشت ماهی یا پرندگان و جانوران تقریبا بعید به نظر می‌رسد ولی مهم‌ترین مواد خوراکی که در طبیعت وجود دارند و بسیار هم گول‌زننده‌اند، قارچ‌ها هستند. دقت کنید یک اشتباه در تشخیص قارچ ممکن است به قیمت از دست دادن جانتان تمام شود مگر اینکه درباره قارچ‌ها و انواع آن دانش کافی داشته باشید.

اگر با اتومبیل تصادف کردید

در جاده‌های اصلی هلال احمر و امدادگرانی مستقر هستند که به سانحه‌دیدگان کمک می‌کنند. اگر خطر آتش‌سوزی اتومبیل وجود ندارد، به‌هیچ‌وجه مصدومان را جابجا نکنید و از نیروهای امدادی کمک بخواهید. در تصادف‌های اتومبیل بزرگسالان بیشتر از کودکان صدمه می‌بینند پس به کودکانتان روش گرفتن شماره‌ تلفن‌های ۱۱۰، ۱۱۵و ۱۲۵ را بیاموزید و حتی موقع سفر چندبار موضوع را به آنها یادآوری کنید. به قوانین راهنمایی رانندگی احترام بگذارید.

اگر صدمه‌ای به دست و پایتان وارد شد

جعبه کمک‌های اولیه ساده‌ای تهیه کنید و در آن بتادین، چسب زخم، باند و چند گاز قرار دهید. در صورت ایجاد زخم یا خونریزی، اولین کاری که باید انجام شود، شستشوی زخم با مقدار زیادی آب سالم است. در صورت داشتن آنتی‌بیوتیک، یکی از آنها را میل کنید. برای تمیز کردن زخم، می‌توانید ناحیه را به عسل آغشته کنید. چنانچه خونریزی هم دیده می‌شود، با گذاشتن یک گاز روی زخم و بالاتر قرار دادن عضو از سطح بدن می‌توانید خونریزی را متوقف کنید.

اگر کنار آب هستید

به‌هیچ‌وجه در چشمه یا رودخانه‌ای که فکر می‌کنید کم‌عمق است و جریان آب شدید نیست، شنا نکنید. حتما در مناطق حفاظت شده مانند پلاژ که نجات غریق‌ها هم در آن مستقر هستند، شنا کنید و حتی وقتی اعلام می‌کنند شرایط برای شنا مناسب نیست، حتما توصیه‌هایشان را جدی بگیرید. نه اینکه به اصطلاح ماموران را دور بزنید و در مکانی دیگر و دور از چشم آنها وارد آب شوید. یادتان باشد افرادی غرق می‌شوند که فکر می‌کنند شناگران قهاری هستند. شنا در آب‌های آزاد با شنا در استخر متفاوت است. افراد غیر‌حرفه‌ای معمولا جرات خطر را ندارند. اگر فردی را در حال غرق شدن دیدید، فقط وقتی می‌توانید کمک کنید که هم خودتان شناگر خوبی باشید و هم روش نجات دادن را آموزش‌دیده باشید در غیر این صورت باید جایی بایستید که خارج از آب باشد یا حداکثر آب تا سینه‌تان و پاها روی سطح سفتی باشد و سعی کنید با دراز کردن وسیله‌ای مانند چوب یا تیوپ او را نجات دهید. بعد از خروج فرد از آب، اولین‌کار سنجش هوشیاری او است. اگر نفس نمی‌کشد، احیا شروع می‌شود. سعی نکنید آب بلعیده شده را از معده فرد نجات‌یافته خارج کنید. این کار ممکن است باعث برگشت آب به ریه شود. از فردی که احیا را می‌داند کمک بخواهید تا نیروهای امدادی برسند.

اگر مجبورید به کسی در جاده کمک کنید

در بسیاری از رسانه‌های اجتماعی، تاکید بر این است که خانواده‌ها بیشتر مراقب افراد سودجو و فرصت‌طلب در جاده‌ها و مکان‌های خلوت باشند. ممکن است به فرد یا افرادی برخورد کنید که خود را بیمار یا مصدوم جلوه می‌دهند و درخواست کمک و در یک لحظه با غفلت فرد کمک‌کننده، نقشه پلید خود را عملی می‌کنند. بهترین کار این است که از محل سانحه رد شوید و خودروی خود را در مکانی دور متوقف و با دقت صحنه را مشاهده کنید. به‌خصوص اگر با خانواده هستید و فقط یک مرد همراهتان است، اصلا خودرو را متوقف نکنید و با پلیس یا نیروهای امدادگر تماس بگیرید.

بهترین کار در این مواقع بی‌حرکت کردن عضو است تا درد کمتر و از آسیب بیشتر جلوگیری شود. در صدمه‌ها و جراحات جدی مثل آسیب به ستون فقرات، فقط با ۱۱۵ تماس بگیرید. جابجایی این بیماران بسیار خطرناک است و به یک امدادگر کارآزموده نیاز دارد. ممکن است در منطقه‌ای قرار گرفته باشید که تحت‌پوشش امداد هوایی باشد و خیلی زود نیروهای کمکی برسند. در صورتی که دررفتگی یا شکستگی اتفاق افتاده است، هرگز وارد عمل نشوید و سعی نکنید دررفتگی را جا بیندازید یا استخوان شکسته و بیرون‌زده از گوشت را به جای اول برگردانید. وقتی اندام تحتانی از زانو به پایین یا از آرنج به پایین صدمه می‌بیند، استفاده از آتل‌های نرم یا بالشی بسیار کمک‌کننده است. دست را روی یک بالش نرم بگذارید. این کار دست را بی‌حرکت می‌کند. درمورد اندام تحتانی هم به همین شکل عمل کنید. اگر هم بالش در دسترس نیست، می‌توانید با لباس یا پتوی لوله شده یک بالش بسازید. پارچه‌ای که به‌طور طولی بریده شده یا کراوات می‌تواند اندام را به بالش محکم و حرکت را باز هم کمتر کند. آتل‌های سخت، مانند یک چوب نسبتا بلند نیز عضو را ثابت نگه می‌دارند. بعد از آتل‌بندی اندام فوقانی می‌توان با یک پارچه آن را به گردن فرد آویزان کرد تا انتقال بیمار آسان‌تر شود.

دکتر بابک مهشید‌فر

متخصص طب اورژانس، عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران