منافع درمانی گیاهان

این مقاله در مورد خواص درمانی بسیاری از مواد خوراکی که به صورت روزانه مصرف می کنیم صحبت می کند قبل از اجرای ان و عمل کردن به ان با دکتر خود حتما مشورت کنید

بیشترغذاهای سالم، شامل مواد طبیعی است که نقش مهمی در درمان برخی از بیماری‌ها دارند.جستجوهای علـمی در مورد منافع درمانی گیاهان دارویی ونقش انها در داروهــای شیمیایی همچنان ادامه دارد.دانشمندان و پزشکان مـی گویند علی رغم، عـدم تعیین مــیزان مصرف این گیاهان دارویی بر اساس نوع بیماری، هر شخص باید نظام غذایی سالم، متنوع و متوازنی داشته باشد، که شامل بیشترین نوع گیاهان و غذاهای گیاهی باشد که در این مقاله بیان می شود.

● مواد خوراکی طبیعی ضد میکروبی

خوراکی ها چگونه می توانند با انواع باکتریـها مبارزه کنند، انها را از بین بـبرند و مانع بروز التهابات در شخص شوند؟ اززمان های قدیم و بعد از کشف پنیسیلین(penicillin) دانشمندان و پزشکان تحقیقات زیادی برای کشف منبع طبیعیی که، باعث کشته شدن باکتری ها شود و بتوان از ان در تولید داروها استفاده کرد مانند پنیسیلین، انجام دادند.تحقیقات نشان داد، سیر دارای ماده بسیارفعالی برای نابودی باکتریها بنـام السین است.عمـراین ماده بسیـارکوتـاه اسـت و نمی توان انرا مانند دارو تولید و نگهداری کرد.برای بهره برداری از این ماده ضد التهاب باید ان را به صورت سیر تازه مصرف کرد.

دانشمندان اضافه می کـنند که سـیـراز مهمترین مواد طبیعی است که با باکتریها مبارزه مـی کنند و انها را از بین می برند و مانع ابتلا به بیماری های باکتریایی می شود.

سـیربا ۷۲ نوع باکتری منتشرشده در بدن در حال اسهـال حاد , مسمومیت با گوشت قـرمـزیا ماهی فاسد شده ,سل, دیزنتیریا و عفونت مغزمبارزه می کند.متخصصان تغذیه بیان میکنند که پیاز اثر بسیار قوی ضد عفونت والتهاب دارد. چنانچه در جنگ جهانی دوم از ان برای درمان و ضد عفونی کردن زخم ها استفاده می کردند.از عسل نیز درگذشته برای ضد عفونی و درمان زخمها استفاده می کردند.

برخی از انواع خوراکیها ،در نابودی باکتریها به اشکال گوناگون فعالند که مهمترین ان، مانع ایجاد و تکثیر باکتری است.دانشمندان کشف کردند (blueberry) نه فقط در مبارزه و عدم ابتلا به باکتری فعالند، بلکه مانع چسبیدن باکتری به سلول می شوند.

● مواد خوراکی ضد میکروبی وباکتریایی

سیب, موز, توت, جوزهند, توت وحشی, پاپایا, هلو, هندوانه, ماست, کلم پیچ, هویچ, تره ,کرفس , سیر, زیره, شویت, مرکبات, زنجبیل, قهوه, عسل, شیرین بیان, دانه خردل سیاه, زیتون, چای, پیاز,میخک.

● مواد شیمیایی ضد میکروبی موجود در خوراکیها

الــیسـین مــوجـود در ســیر. لاکـتوباســیلوسlactobacillus)) مـوجـود در ماست.اگونول مـوجـود در مـیخک.

● مواد خوراکی ضد سرطان

شاید برخی بپرسند چگونه خوراکی ها در مبارزه با بیماریهای سرطانی موثرند.همانطور که می دانید برای ابتـلا به بیماری سرطان، مـدت زمان طولانی لازم اسـت تا سلولـهای سـالم بـه سلولهی الوده تبدیـل شوند.در این صورت خوراکی ها و مواد موجود در سلولها نقش مهمی در مبارزه با تبدیل سلول سالم به سلول الوده دارند.مواد موجود در خوراکی ها از واکنش سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند.این مواد خوراکی به سلول کمک میکنند تا با تولید انزیم های سبب خروج سلولهای سرطانی از بدن شوند.در این صورت ،مواد ضد سرطانی موجود در غذاهای طبیعی باعث زیاد شدن هورمون ها و پاکسازی مواد شیمیایی منجر به ابتلا به سرطان مـی شوند.متخصصان تغذیه بیان می کنند بیشـتر مواد خـوارکی ضد سـرطان در مـیوه جات و سبزیجات یافت می شود.

▪ برخی از مواد ضد سرطانی موجود در گیاهان

کاروتیوید موجود در سبزیجات با برگها سبز،هویچ، سیب زمینی شیرین._-کاچین موجود در انواع توت وچای._-کومارین در هویچ، جعفری، مرکبات، انگور، توت فرنگی، توت ،گردو._-اندول در کلم گل، کلم، کلم بروکلی، شلغم._-لیمونویید در انواع مرکبات_-سولفاران موجود در بروکلی ،پیازچه، کلم قرمز، زنجبیـل، کلم، کاهو.

مواد گوناگون دیگری نیز در میوه جات و سبزیجات وجود دارند، که با انواع مختلف سرطان مبارزه می کنند.

▪ ویتامین ها و بیماری سرطان

ویتامین ها نقش مهمی در بدن در مبارزه با انواع بیماریها، بخصوص سرطان دارند.بر اساس پژوهش های متعدد ،مهمترین این ویتامین ها، ویتامین c است .مصرف ویتامین ث مانع تبدیل سلول سالم به سلول سرطانی می شود. ویتامین ث باعث تقویت سیستم ایمنی ومنع ویروسها و رادیکال های ازاد از تبدیل کردن سلولهای سالم به سلولهای سرطانی می شود. به همین جهت ویتامین ث به مهمترین ماده انتی اکسیدان وضد بیماری مشهور است.

● مواد خوراکی ضد لختگی خون

اولین و مهمترین ماده ضد لختگی خون، اسپیرین است.در گذشته دور دانشمندان کشف کردند که اسپرین فعالیت موادی مانند پروستوگلاندین ها را، درون سلول محدود می کند . پروستوگلاندین ها نقش مهمی در لخته شدن خون و سکته ها دارند.دانشمندان اعلام کردند، مواد خوراکی وجود دارد که باعث، محدود کردن این ماده می شوند ومانع لختگی خون ،بسته شدن شریان ها ، بروز سکته ها و بیماریهای قلبی می گردد.

▪ مواد شیمیایی موجود در خوراکیهای ضد لختگی خون

ادنوزین موجود در سیر، پیاز و قارچ_-کاتیستین در چای موجود است._-اومگا ۳ این اسید چرب در انواع ماکولات دریایی و ماهیها وجود دارد._-سالسیلات در توت، البالو، کاری، خرما، هلو، پاپریکا، شیرین بیان._-ریسویراترول در انگور موجود می باشد.

● خوراکیهای ضد افسردگی

ایا می دانید که برخی از مواد طبیعی غذایی، به بهتر شدن مزاج کمک می کنند؟ وان به سبب اینست که، برخی از مواد طبیعی فعالیت سیروتونین، اولین و مهمترین ناقـل عصبی در مغز را مورد تآثیر قرار می دهد.کاهش میزان سیروتونین در سلول، باعث احساس افسردگی و عصبانیت می شود. پس، خوردن مواد غذایی طبیعی که میزان سیروتونین در سلول را افزایش دهد، باعث بهبودی مزاج و غلبه برافسردگی می شود.مثلا خوردن کربوهیدرات باعث افزایش سیروتونین در مغز و افسردگی زنان را در طول و قبل از دوره ماهیانه را کاهش می دهد. چنانچه بررسیهای اخیر نشان دادند، تناول اسید فولیک میزان سیرتونین در مغز را ،افزایش داده وباعث بهبودی مزاج شخص می شود.

▪ برخی مواد شیمیایی موجود در خوراکیهای طبیعی ضد افسردگی

مواد نشاسته ای موجود در ماکارانی، نان، غلات، کیک _-کافیین موجود در قهوه_-اسید فولیک موجود در سبزیجات_-سیلسینویوم موجود در مواد غذایی دریایی ،غلات ،اجیل.

▪ برخی از مواد غذایی ضد افسردگی

زنجبیل، عسل، سبزیجات، بقولات ،بیسکویت، چای، قهوه، شیرینجات، اجیل، انواع ماهیها و خوراکیهای دریای، شوکولات، کیک.

● مواد غذایی طبیعی ضد اسهـال

چه موادی در خوراکیهای گیاهی وجود دارد که با اسهال مبارزه وان را درمان میکند؟برخی از مواد غذایی طبیعی، به سبب داشتن ماده طبیعی بنام تانین که نقش امساک دارد، به مبارزه با اسهال کمک میکنند.تانین باعث جذب اب ازمعده به سلول و در نتیجه سفت شدن مدفوع و بهتر شدن فعالیت روده ها می شود.ماده تانین را در میوه dried blueberry میتوان یافت.

▪ برخی از مواد گیاهی ضد اسهال

دانه های گشنیز، سیر، زنجبیل، شیرین بیان ،جوزالطیب، برنج، پخته شده، چای، زردچوبه ،دارچین .

● خوراکیهای طبیعی ضد فشار خون

مواد غذایی متعددی وجود دارند که نقش مهمی در پایین اوردن میزان فشار خون در بدن دارند.یکی از این خوراکیهای گیاهی، کرفس است.کرفس ماده دارد به نام فتالاید .این ماده، باعث انبساط عضلات رگهای خونی ،در نتیجه باعث کاهش میزان فشار خون می شود.علاوه براین دانشمندان کشف کردند که سیر و پیاز اثر بسیار زیادی در کاهش میزان فشار خون دارند.ان هم، بخاطر داشتن ماده ادنوزین است که نقشی، مشابه فتالاید دارد.

▪ مهمترین مواد غذایی ضد فشار خون

کرفس ،سیر، گشنیز، گریپ فروت، روغن ماهی، روغن زیتون، پیاز.

● مواد غذایی ضد التهابات

دو قرن پیش وقبل ازکشف هورمون های پروستوگلاندین ها و لوکوترین ها، فهم اینکه چگونه برخی مواد مثل روغن ماهی قادراست با برخی ازموارد عفونت والتهاب مثل التهاب مفاصل وسل مبارزه کند،مشکل بود.امروزه دانشمندان کشف کردند که این دو نوع هورمون، در بدن ساخته می شوند البته، بعد از از هم باز شدن اسید چربی به نام ارشیدونیک اسید.

متخصصان تغذیه اضافه می کنند که، هر انچه را که ،ما می خوریم تعیین کننده میزان این اسید چرب دربدن است. برای مثال هنگامی که به میزان زیاد گوشت و امگا ۳ مصرف کنید باعث تولید ارشیدونیک اسید جدید می شود. از جهت دیگر، برای دست یابی به هورمون لوکوترین می توان روغن ماهی مصرف کرد.

دانشمندان بیان می کنند که زنجبیل اثر بسیار قوی بر التهابات دارد که حدود ۳ برابر سایر مواد خوراکی است.همچنین ماده کاپسیسین موجود در فلفل قرمز به صورت بسیار فعالی بر مبارزه وعدم ابتلا به عفونت ها موثر است.

▪ برخی از مواد گیاهی ضد التهاب

سیب، انگورسیاه بدون دانه، کشمش سیاه بدون دانه، روغن ماهی، سیر، زنجبیل، پیاز، اناناس، فلفل تند .

● مواد غذایی مدر

دانشمندان و پزشکان دریافتند که خوراکیهای مدر، به شکل مختلفی نسبت به داروها فعالیت می کنند.داروهای ادراراور باعث خروج اب وسدیم از بدن می شوند در حالی که گیاهان مدر، فقط باعث از دست دادن اب بدن می شوند.

اولین ومهمترین گیاه ادرار اور، جعفری است.بخصوص اگر شخص ان را به صورت شربت داغ بنوشد.ان هم با قرار۲ قاشق کوچک از جعفری خشک همراه اب داغ.

▪ مواد گیاهی مدر

یانسون، قهوه ،زیره، مرکبات، کرفس، شنبلیله، بادمجان، سیر، شیرین بیان، جوزالطیب، پیاز، جعفری، نعناع ،چای.

● مواد گیاهی انتی اکسیدان

هیچ چیزی باعث افزایش عمر و سلامت انسان نمی شود، مگراستفاده از میزان زیاد انتی اکسیدان ها برای حمایت سلولهای بدن وسالم نگهداشتن انها برای بیشترین زمان ممکن. مواد انتی اکسیدان، میزان زیادی از اکسیژن سلولهای بدن را تامین می کند.و با هرگونه اصابت سلول به ضرر، مبارزه می کند.به همین خاطراست که مواد غذایی انتی اکسیدان به بدن کمک میکنند تا با بیماری هایی ،مثل بیماری های قلب وشرایین، بیماریهای سرطان ،انفولانزا، تیره شدن عدسی چشم مبارزه کنند.

کمبود مواد انتی اکسیدان در بدن، وروبه روشدن با عوامل مضر به سلامتی، مثل کشیدن سیگار، تنفس هوای الوده، موادشیمیایی مصنوعی، خطر ابتلای افراد به انواع بیماریها را افزایش می دهد .

ویتامین ها و املاح معدنی، از مهمترین مواد انتی اکسیدان هستند.به همین دلیل این مواد، بوفور در غذاهایی با منشا گیاهی و به میزان متعادل در ماهیها و غذاهای دریایی و به میزان اندک در غذاهایی با مصدر حیوانی یافت می شوند.

▪ مواد خوراکی غنی به انتی اکسیدان

اوواگـادو،هلیون، کلم بروکلی، هویچ ،فلفل تند، اسفناج، زیره، سیر(سـیر از مهمترین مـواد انـتی اکسیدان است که شامل ۱۵ نوع ماده انتی اکسیدان مختلف است)، زنجبیل، کاهوبا برگهای سبز، پیاز، نعناع، سیب زمینی شیرین، انواع توت ،شیرین بیان ،جوزالطیب، پرتقال کدو، کنجد، گوجه فرنگی، اجیل برازیلی، ماهیها، پسته، میخک، جودوسر، پونه.

▪ برخی از مواد انتی اکسیدان موجود در غذاها

۱) بتاکاروتین

بتاکاروتین با انواع حمله های قلبی ،سکته ها و بیماریهای سرطان، به خصوص سرطان ریه مبارزه می کند.باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن وفراهم کردن میزان مناسبی از اکسیژن، برای سلولهای بدن می شود.

پس، کسانی که از سرطان های ریه، روده باریک، معده و سرطان رحم رنج میبرند به دلیل کمبود بتاکاروتین در غذای روزانه شان است.بعد از برسیهای گوناگون معلوم شد که، مردان به میزان ۴۰% کمتر در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند، اگر میزان مناسبی از بتا کاروتین در غذای روزانه شان مصرف کنند.در اینجا قابل ذکر است که هر چه رنگ سبزیجات مصرفی نارنجی تر باشد میزان بتاکاروتین ان بیشتر خواهد بود.

۲) گلوتاتیون

این ماده جز مهمترین مواد ضد سرطان است.که باعث متوقف شدن ۳۰ نوع ماده ایجاد کننده سرطان است .این ماده بصورت انزیم عمل می کند و باعث متوقف شدن ومحدود شدن فعالیت رادیکال های ازاد می شود.به همین سبب با بیماریهای قلب وعروق، تیره شدن عدسی چشم مبارزه می کند. ماده گلوتاتیون ضررهای ناشی از،قرارگرفتن در معرض مواد سمی الوده کننده هواو مواد شیمیایی کارخانجات را محدود می کند.ان هم به سبب پاکسازی بدن از این مواد است.

میوه ها وسبزیجات نسبت بالایی از گلوتاتیون و انتی اکسیدان را دارند در حالـیکه مواد غذایی کنسرو شده یک هشتم مواد انتی اکسیدان و گلوتاتیون را در مقایسه با نوع تازه ان، دارند.

ولا بستانی

منبع:issues ۶۸-April۲۰۰۶ - Health& Nutrition

ترجمه وتنظیم:ولاء بستانی- لیسانس میکروبیولوژی.

---