گلوله های بزرگ آتشین

طبق نظر کارشناسان کالاهای تبخیرشدنی و فرار بزرگ ترین تهدیدات برای کشتی های کانتینری محسوب می شوند براساس تحقیقات انجام گرفته درباره آتش سوزی در کشتی های کانتینربر, مشخص شده که کشتی های جعبه ای شکل, بیشتر از سایر کشتی ها, در معرض آسیب کالاهای خطرناکی قرار دارند که قبلاً به متصدیان کشتی ها اعلام نشده یا به خوبی بسته بندی نشده اند

طبق نظر کارشناسان کالاهای تبخیرشدنی و فرار بزرگ‌ترین تهدیدات برای کشتی‌های کانتینری محسوب می‌شوند.براساس تحقیقات انجام گرفته درباره آتش‌سوزی در کشتی‌های کانتینربر، مشخص شده که کشتی‌های جعبه‌ای شکل، بیشتر از سایر کشتی‌ها، در معرض آسیب کالاهای خطرناکی قرار دارند که قبلاً به متصدیان کشتی‌ها اعلام نشده یا به‌خوبی بسته‌بندی نشده‌اند. تا جائی‌که این کالاها می‌توانند به سرعت بر تجهیزات ناکافی اطفاء حریق غلبه کنند.

یافته‌های اولیه مؤسسه رده‌بندی نروژی DNV، نشان می‌دهد که کشتی‌ها برای مبارزه با آتش‌سوزی باید به تجهیزات بهتری مجهز شوند؛ اما صاحبان کشتی‌ها معتقدند که برای اتخاذ اقدامات پیشگیرانه، به اطلاعات بهتری درباره کالاهای خطرناک نیاز دارند.آخرین سانحه آتش‌سوی یک کشتی کانتینری بزرگ، به حادثه کشتی ”سی‌الگانس“ (Sea Elegance) با ظرفیت ۸۴۰ TEU باز می‌گردد که براثر آن یک‌نفر از کارکنان کشتی جان خود را از دست داد. گفته می‌شود آتش‌سوزی براثر حمل یک کالای اعلام نشده با قابلیت اشتعال بسیار بالا به نام ”هیپوکلریدکلسیم“ به وقوع پیوسته که در نزدیکی موتور بارگیری شده بود و با اشتعال آن موتور بیش از حد گرم شده بود.هیپوکلریدکلسیم همچنین در چهار آتش‌سوزی بزرگ طی سال‌های اخیر نقش داشته است که سه مورد دیگر آن عبارتند از: آتش‌سوزی کشتی ”سی.ام.ای‌جاکارتا“ (CMA Djakarta) با ظرفیت ۲۱۰۰ TEU، کشتی ”دی.جی.هارمونی“ (D.G Harmony) با ظرفیت ۱۷۹۹ TEU و احتمالاً کشتی ”هانجین پنسیلوانیا“ (Hanjin Pensylvania).مسئول بخش‌ کشتی‌های کانتینربر DNV می‌گوید که با تجهیزات ساده‌ای مانند شیلنگ‌ها و پمپ‌های اصلی بزرگ‌تر می‌توان تفاوت بین مهار آتش‌سوزی و از دست دادن کنترل آن را نشان داد.

قراردادن شیلنگ در داخل درپوش‌های افقی عرشه (Hatch Covers) بسیار مهم است؛ چون بیشتر آتش‌سوزی‌های بزرگ زمانی از کنترل خارج شده‌اند که پس از شعله‌ور شدن و وقوع یک انفجار بر روی عرشه، آتش به داخل این درپوش‌ها نفوذ کرده است. در صورت وقوع چنین اتفاقی چاره‌ای جزء ریختن آب و دی‌اکسید کربن روی آتش و کالاها وجود ندارد.براساس تخمین DNV، هزینه سالیانه تجهیزات اضافی مبارزه با آتش برای یک کشتی با ظرفیت ۳۵۰۰ TEU باید زیر ۷هزار دلار نگه‌داشته شود تا از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه باشد. این مقدار با هزینه متوسط خسارت‌های وارد بر انبار کالاها برابر و در مقایسه با خسارت ۱۰۰ میلیون‌دلاری کشتی ”هانجین پنسیلوانیا“ ناچیز به‌نظر می‌رسد.باید توجه داشت اگر چه تعداد آتش‌سوزی‌های کشتی‌های کانتینربر کم است، اما در صورت وقوع می‌توانند بزرگ جلوه کرده و در موارد حاشیه‌ای بسیار عظیمی داشته باشند.

دی.ان.وی اعلام کرده که در صدد است تا نسبت به پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی تمزک بیشتری برای کاهش خسارات ناشی از آن صورت گیرد. این مؤسسه پیش از تصمیم‌گیری درباره این‌که اکنون نیاز به قوانین سخت‌گیرانه‌تر مؤسسات رده‌بندی است یا نیاز به مقررات سازمان جهانی دریانوری (IMO)، به‌دنبال یک پیش‌زمینه درباره پروژه ایمن‌سازی در برابر آتش است. به عقیده متصدیان بخش ایمنی، کالاهای آلوده به هیپوکلریدکلسیم و همچنین کالاهای بزرگ‌تر بیشترین میزان ناپایداری را دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که این ماده شیمیائی کم‌ارزش، که از آن برای گندزدائی و ضدعفونی کردن استخرهای شنا و سفیدکنندگی استفاده می‌شود، در صورت تولید در کشورهای شرق دور به نسبت کشورهای پیرو مقررات ناپایداری بیشتری دارند.در آزمایشی که در این زمینه به انجام رسید، ۵۶ ساعت طول کشید تا نوعی از این محصول شیمیائی ـ که در آمریکا ساخته شده بود ـ واکنش دهد. اما همین آزمایش برای این ماده شیمیائی که در کشور چین ساخته شده بود، به ۲۶ ساعت زمان نیاز داشت. DNV توصیه می‌کند که برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد این محصولات شیمیائی زیرتابش خورشید و طی سفر از آسیا به اروپا، قراردادن آنها در جعبه‌های مخصوص ضروری به‌نظر می‌رسد. در همین راستا، گفته می‌شود که برخی از صاحبان کشتی‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل از حمل هیپوکلریدکلسیم خودداری کرده‌اند که این خود باعث می‌شود کشتیران‌ها نوع کالاهائی را که حمل می‌کنند اعلام ننمایند لذا تنها راه حل این مشکل آزمایش دقیق کالاهای انبار شده در کانتینرهاست، در صورتی‌که اختیار این‌کار در دست شرکت‌های حمل‌ونقل دریائی نمی‌باشد البته انتظار می‌رود در آینده نزدیک، ابزارهای آزمایش ایمنی کانتینری برای آزمایش ایمنی در مقابل آتش‌سوزی مناسب باشند.

مترجم: مهدی رحمانی