ناهنجاری کروموزمی عامل نیمی از سقط‌هاست

برخی خانم‌ها تصورات غلطی در مورد سقط دارند؛ مثلا عقیده دارند چون شب قبل از سقط به مدت طولانی پیاده‌روی کرده‌اند، این پیاده‌روی زیاد موجب افتادن بچه یا سقط شده است اما درواقع …

برخی خانم‌ها تصورات غلطی در مورد سقط دارند؛ مثلا عقیده دارند چون شب قبل از سقط به مدت طولانی پیاده‌روی کرده‌اند، این پیاده‌روی زیاد موجب افتادن بچه یا سقط شده است اما درواقع این‌طور نیست.

همان‌طور که می‌دانید، سقط علل مختلفی دارد که معمولا دلیل آن با یکی دو بار سقط بررسی نمی‌شود. یعنی در اثر اتفاق افتادن سقط برای بار اول پزشکان به دنبال دلیل آن نمی‌گردند. حتی دو بار سقط نیز نیازی به بررسی ندارد. اما اگر سن خانمی بالای ۳۵ سال باشد و سابقه مشکلات ناباروری در خانواده او باشد، از سقط دوم به بعد علت سقط باید مورد ارزیابی قرار گیرد. اما در زنانی که سن آنها پایین‌تر است، از سقط سوم به بعد باید به دنبال علت و رفع آن بود. علل سقط بسیار گوناگون است و از جمله می‌توان به افزایش سن اشاره کرد. افزایش سن مهم‌ترین عامل خطر افزایش سقط در زنان سالم است. می‌توان گفت در سنین ۲۰ تا ۳۰ سال آمار سقط ۵ تا ۱۷ درصد است؛ در سن ۳۵ سال ۲۰ درصد، در سن ۴۰ سال ۴۰ درصد و در سن ۴۵ سال آمار سقط به ۸۰ درصد می‌رسد.

یکی از عوامل خطر مهم دیگر سابقه سقط قبلی است که بعد از اینکه مادر یک سقط داشته است شانس سقط مجدد ۲۰ درصد و بعد از دو بار سقط این شانس به ۲۸ درصد رسیده و بعد از سه بار شانس سقط به ۴۳ درصد می‌رسد.

سیگار کشیدن، یعنی بیشتر از ۱۰ نخ سیگار در روز، خطر سقط را ۲/۱ تا ۴/۳ افزایش می‌دهد که این به علت اثرات آنتی‌متابولیکی سیگار است. مصرف الکل، تعداد بارداری‌های بالا و مصرف داروهای ضدالتهابی اگر در زمان لقاح مصرف شوند شانس سقط را افزایش می‌دهند. همچنین مادرانی‌ که‌ در هفته‌های‌ اول‌ بارداری‌ استرس‌های‌ زیادی‌ را تجربه‌ می‌کنند، بیشتر در معرض‌ خطر سقط‌ جنین‌ قرار دارند. ارتباط‌ فشارهای‌ روحی‌ با سقط‌ جنین‌ در ۶ هفته‌ نخست‌ بارداری‌ بیشتر است و دلیل آن میزان‌ هورمون‌ کورتیزول‌ است که‌ هنگام‌ استرس‌ در بدن‌ مادر ترشح‌ می‌‌شود. چنانچه‌ مادر استرس‌ داشته‌ باشد، میزان‌ این‌ هورمون‌ افزایش‌ چشم‌گیری‌ پیدا می‌کند. از عوامل دیگر می‌توان از تب نام برد. تب بالاتر از ۸/۳۷ درجه، فاصله طولانی بین تخمک‌‌گذاری و لانه‌گزینی تخم لقاح‌یافته در رحم و کمبود فولات خون شانس سقط را در هفته ۶ تا ۱۲ افزایش می‌دهد. ناهنجاری‌های کروموزومی دلیل ۵۰درصد از تمام سقط‌هاست. فاکتورهای مادری مثل ناهنجاری‌های رحمی، عفونت‌های بدن مادر و بیماری‌های غددی هم احتمال سقط را افزایش می‌دهد.

در مورد باورهایی که در رابطه با سقط وجود دارد (مثل استراحت نداشتن کافی، حمل وسایل سنگین و جابه‌جا کردن آنها و پیاده‌روی) هنوز مطالعات علمی ثابت‌شده‌ای در این زمینه وجود ندارد. اما در هر حال به هر دلیلی که میزان خون‌رسانی لگن کم شود، مثلا اگر رحم بزرگ باشد و مادر زیاد سرپا بایستد و یا به مدت طولانی راه برود و خون‌رسانی به جفت و رحم کم شود، ممکن است سقط اتفاق بیفتد.

دکتر شهرزاد زاده‌

مدرس متخصص زنان و زایمان عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی