مسکن, بزرگ ترین تولیدکننده گازهای گلخانه ای

سال ها است که ساختمان ها, بزرگ ترین مصرف کننده انرژی در ایران محسوب می شوند

سال‌ها است که ساختمان‌ها، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در ایران محسوب می‌شوند.

سال‌ها است که ساختمان‌ها، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در ایران محسوب می‌شوند. همین عامل باعث شده است که بخش خانگی؛ عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای را نیز از میان بخش‌های مصرف‌کننده انرژی (خانگی و تجاری، صنعت، کشاورزی و حمل‌ونقل)، به خود اختصاص دهد. هزینه اجتماعی انتشار کلیه آلاینده‌ها مطابق ترازنامه انرژی در سال ۹۰، از بخش خانگی برابر ۱۲۷۲۶ میلیارد ریال و از بخش صنعت برابر ۱۱۴۹۹میلیارد ریال برآورد شده است. این موضوع در کشورهای صنعتی به صورت کاملا عکس است، به‌گونه‌ای که عمده تولید آلایندگی از صنایع نشات می‌گیرد و سهم بخش خانگی در مقابل آن بسیار اندک است. در نمودار زیر افزایش روزافزون سرانه تولید گاز دی‌اکسید کربن در ۲۰ سال گذشته، نمایش داده شده است: با توجه به نمودار شماره ۱؛ سرانه تولید دی اکسید کربن در ایران در سال ۲۰۱۱، به مقدار ۷ تن (۷۰۰۰ کیلوگرم بازای هر نفر) می‌باشد که از این حیث رتبه ۴۰ در جهان را داراست. عاملی که مهم‌تر از میزان سرانه ۷ تن دی‌اکسیدکربن اهمیت دارد، ترکیب تولید این میزان آلاینده در بخش‌های مختلف است. با توجه به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ترکیب سرانه تولید دی‌اکسیدکربن در بخش‌های مختلف به صورت زیر است:

ایران با سرانه تولید۱۸۵۱ کیلوگرم دی اکسیدکربن در بخش تولید برق نیروگاهی: رتبه ۵۴ دنیا

ایران با سرانه تولید ۱۵۳۴ کیلوگرم دی‌اکسیدکربن در بخش حمل‌ونقل: رتبه ۳۸ دنیا

ایران با سرانه تولید ۱۳۹۴ کیلوگرم دی اکسید کربن در بخش صنعت: رتبه ۳۴ دنیا

و اما...

ایران با سرانه تولید ۱۴۱۱ کیلوگرم دی‌اکسیدکربن در بخش مسکونی: رتبه ۲ دنیا را از آن خود کرده است!

با این تفاسیر، می‌توان ابراز داشت که یکی از عوامل اصلی کاهش ارزش افزوده در کشور و بروز مسائل زیست‌محیطی، مصرف بالا و بی‌رویه انرژی در بخش ساختمان است و باید آن را به عنوان اولویت اول بهینه‌سازی انرژی در کشور به‌خصوص در زمان ساخت، مورد توجه ویژه قرار داد تا اثرات مخرب زیست‌محیطی آن منجر به کاهش کیفیت زندگی و تحمیل هزینه‌های اجتماعی ناخواسته به خانوارها نگردد. موضوع محیط‌زیست انسانی به‌عنوان یکی از ارکان اولیه حقوق بشر، به‌قدری موضوع استراتژیکی تلقی می‌گردد که کنفرانس‌های بین‌المللی زیادی در این مورد با حضور سران جهان برگزار شده است که می‌توان از میان آنها به کنفرانس ریو(سران زمین) و کیوتو اشاره کرد. به نظر می‌رسد سازمان حفاظت محیط‌زیست؛ به‌عنوان تنها متولی حفاظت از محیط‌زیست در ایران، تاکنون برنامه مدون و بلندمدت مناسبی برای کاهش آلاینده‌های بخش مسکونی نداشته است و متاسفانه اهمیت این موضوع در زیر سایه سنگین آلودگی هوا از طریق انتشار آلاینده‌های بخش حمل و نقل؛ به نادرستی کمرنگ شده است. با توجه به اهمیت و حساسیت ویژه این موضوع، از سازمان حفاظت محیط‌زیست انتظار می‌رود، سیاست‌گذاری‌های مناسبی را جهت کنترل روند رو به افزایش آلایندگی ازطریق بخش مسکونی و ساختمان با همکاری سایر نهاد‌های مرتبط؛ در برنامه‌های آتی خود پیش‌بینی و اجرایی کند.

مجتبی انتظاری

کارشناس انرژی

*اطلاعات برگرفته از مستندات آژانس بین‌المللی انرژی

IEA- CO۲ Emissions from Fuel Combustion, IEA, ۲۰۱۳