دیابت، بیماری رفاه!؟

شیوع بیماری دیابت با کاهش تحرک و زندگی شهرنشینی رو به افزایش است، به طوری که حدود ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به این بیماری هستند. بخصوص در کشور ما، افزایش سن و کاهش فعالیت جسمانی …

شیوع بیماری دیابت با کاهش تحرک و زندگی شهرنشینی رو به افزایش است، به طوری که حدود ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به این بیماری هستند. بخصوص در کشور ما، افزایش سن و کاهش فعالیت جسمانی و چاقی از عوامل شیوع دیابت است، تا آنجا که افزایش ۷ برابری شیوع این بیماری را در سنین بالاتر از ۴۵ سال شاهد هستیم.

علت دیابت، بالا بودن مداوم قند خون است. بدن انسان برای تولید انرژی و رشد به سوخت نیاز دارد که قسمتی از آن را از گلوکز موجود در مواد غذایی که مصرف می‌شود تامین می‌کند. اگر قند به جای ورود به سلول‌های بدن در خون باقی بماند منجر به بروز دیابت می‌گردد و انسولین هورمونی است که موجب ورود قند به سلول‌های بدن می‌شود. بدون وجود انسولین، قند نمی‌تواند از جریان خون خارج و وارد سلول‌ها شود.

یکی از موارد مهم که باید رعایت شود، برنامه غذایی صحیح است. از مصرف غذاهای پرچرب مانند کره، روغن‌ها، کره بادام‌زمینی، گوشت‌های پرچرب، سوسیس، کالباس، شکلات، سیب‌زمینی سرخ‌شده، انواع سس‌ها و غیره باید اجتناب کرد. همچنین از مصرف بیش از حد غذاهای شیرین مانند نوشابه، انواع کیک‌ها، شیرینی‌ها، بستنی، عسل، مربا و مانند اینها باید پرهیز کرد.

این مواد غذایی به عنوان سوخت به کار می‌روند و بدن انسان به آنها نیاز دارد اما مصرف بیش از حد این مواد به ذخیره چربی منتهی می‌شود و باعث اضافه وزن و چاقی شده و موجب افزایش مقاومت سلول‌های بدن نسبت به انسولین و شروع بیماری دیابت و یا تشدید آن می‌گردد. پس در هر وعده غذایی باید ازمواد پروتئینی شامل انواع گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، پنیر، سبزی، ویتامین‌ها و مواد معدنی و همچنین از کربوهیدرات‌ها مانند نان، غلات، میوه‌ها، سیب‌زمینی و برنج که برای حفظ سلامت بدن ضروری هستند به اندازه کافی و متناسب با فعالیت روزانه استفاده شود.

نوشیدن مایعات فراوان برای رفع مشکل یبوست و جبران تعریق حاصل از ورزش‌ها توصیه می‌شود. البته یبوست می‌تواند یکی از نشانه‌های افزایش قند خون باشد چون افزایش ادرار به علت بالا رفتن قند خون، موجب کم‌آبی بدن و جذب اضافی مایعات از روده‌ها و در نتیجه منجر به یبوست می‌گردد.

از نشانه‌های افزایش قند خون می‌توان به: تکرر ادرار، تشنگی فراوان، کاهش وزن، ضعف و خستگی، افزایش اشتها و دیر بهبود یافتن زخم‌ها و عفونت اشاره کرد. در صورت وجود عوامل خطرساز ابتلا به دیابت مانند: وجود سابقه خانوادگی دیابت، وزن بالا، سن بالای ۴۰ سال، فشار خون بالا، سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی، سابقه دیابت بارداری و مصرف طولانی‌مدت داروهای مسبب یا تشدیدکننده دیابت مانند کورتون، حتما سنجش قند خون ناشتا را انجام دهید.

هرگز فراموش نشود دیابت یک بیماری مزمن و بسیار جدی است که باید با مراقبت و نظارت مداوم از بروز عوارض ناگوار نظیر قطع پا، مشکلات بینایی، حملات قلبی عروقی و نارسایی کلیوی، پیشگیری کرد.

دکتر مهرانگیز توتونچی