سیگاری ها بخوانند و بدانند

نقش استعمال دخانیات در سوء تغذیه و پیامدهای آن

در جهان میلیون‌ها نفر در اثر استعمال سیگار و آسیب‌های ناشی از آن فوت می‌کنند. سیگار یکی از دلایل اصلی بروز سرطان ریه است. اغلب سیگاری‏ها به علت اثرات نیکوتین بر عملکرد قلب و افزایش فشارخون، با سکته‌های قلبی فوت می‌کنند.

سیگار باعث غلیظ شدن خون و لخته شدن آن شده و سبب صدمه به مغز، فلج، سکته‌های مغزی و مرگ می‌شود. چسبندگی و غلیظ شدن خون سیگاری‏ها نیز یکی دیگر از مشکلات شایع در افراد سیگاری است. با مصرف سیگار، مسیرهای ورود هوا در بدن تنگ و مسدود شده و سبب آمفیزم، برونشیت و زمین‏گیر شدن فرد می‌شود. مسلما تاکنون مطالب زیادی در مورد خطرات و مضرات سیگار خوانده یا شنیده‏اید که دیگر هیچ نیازی به پرداختن به این موضوع در این نوشتار نیست، ولی آیا در مورد خطرات سوءتغذیه ناشی از استعمال سیگار مطلبی شنیده‏اید؟ پزشکان معتقدند رابطه معناداری بین استعمال سیگار و سوءتغذیه وجود دارد.

عموم افراد سیگاری بر اثر استفاده از دخانیات، کم‏اشتها می‌شوند. به همین دلیل است که بیشتر آنها نحیف و ۶۵۲۷۵;غر هستند و سیستم ایمنی بدن آنها به خوبی قادر به مقابله با بیماری‏ها نیست. به همین جهت در مواجهه با بیماری‏های مختلف، آسیب‏پذیرتر هستند. از سوی دیگر تمایلی هم به مصرف میوه و سبزیجات ندارند. همچنین سیگار کشیدن باعث عدم جذب کافی ویتامین‏ها و املاح و کمبود آنها در بدن می‌شود که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪ ویتامین D: سیگار کشیدن اثرات مخربی روی متابولیسم و میزان جذب ویتامین D دارد. افراد سیگاری، ۵۰ درصد بیش از افراد غیرسیگاری، دچار کمبود ویتامین D هستند.

▪ کلسیم: سیگار موجب اختلال در متابولیسم و جذب کلیسم می‌شود. در نتیجه کمبود کلسیم، افراد سیگاری و همنشینان آنها بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند و زنانی که سیگار می‏کشند، دچار پوکی استخوان شدیدتری می‏۶۵۲۰۷;۶۵۲۶۲;۶۵۲۵۵;۶۵۱۹۴;.

▪ ویتامین C: مهم‌ترین ماده مغذی که تحت‏تاثیر سیگار قرار می‏گـیرد، ویتامین C اسـت. هـر چقـدر بیشـتر ســیگار بکشـید، مقـدار بیشـتری ویتامین C در بافت‏های بدن و خون شما از بین می‌رود. آسیبی که سیگار به سلول‏های بدن شما می‏رساند، موجب می‌شود بدن برای خنثی کردن این آسیب، ویتامین C بیشـتری نیاز داشته باشد. ویتامین C یکی از مهم‌ترین آنتی‏اکسیدان‏هاست کــه از بــروز برخـی بیماری‏هـا مثـل ســرطان و بیماری قلبـی جلوگیری می۶۴۴۰۰;۶۵۲۵۶;۶۵۱۹۴;. سیگار کشیدن باعث کاهش جذب این ویتامین در بدن ۶۵۲۵۱;۶۴۵۰۹;‏شـود و در نتیجـه امکان ابتـ۶۵۲۷۶; بــه ایـن بیماری‏هـا را افزایش می‌دهد. همچنین در بسیاری از پژوهش‌ها اثبات شده است که سیگار، اثرات مخربی روی ویتامینA، ویتامین E و عنصرهای «سلنیوم» و «روی» (زینک) موجود در بدن دارد. بنابراین افــراد سیگاری به همراه ویتامین C باید مقدار بیشتری از سایر آنتی‏اکسیدان‏ها (مانند ویتامین E و سلنیوم)، ریزمغذی‏ها و به‏ویژه میوه‌ها و ســبزیجات تازه را مصـرف کننـد تا اثــر آسـیب وارده بـه بـدن را کاهش دهند.

البته ناگفته پیداست که هیچ غذا یا آنتی‏اکسیدانی نمی‌تواند از اثرات زیان‏آور سیگار بر بدن جلوگیری کند و تنها روش سودمند «ترک سیگار برای همیشه» است. بدون توجه به سن، هر زمانی که ترک سیگار آغاز شود، می‌تواند به‌طور آشکار خطر بیماری‏های ناشی از سیگار را کاهش دهد. البته آنچه مسلم است آن است که در مسیر ترک سیگار، مکمل‏های غذایی می‌توانند نقش موثری در بهبود سوخت‏وساز بدن، سم‏زدایی از بدن، تقویت بنیه بدنی، ارتقای توانمندی‏های سیستم ایمنی و تسریع فرآیند ترک سیگار داشته باشند.

اگر تصمیم گرفتید سیگار را ترک کنید، می‌توانید تحت‌نظر پزشک از برخی مکمل‏های غذایی که ممکن است وابستگی شما را به دود کردن سیگار کاهش دهد، استفاده کنید. اجازه ندهید ضعف قوای جسمی یا احساس ناامیدی، خستگی، بی‌حوصلگی و عصبانیت بر شما چیره شود. مکمل‏های غذایی اگر به صورت صحیح و مناسب استفاده شوند، می‌توانند شما را در این مسیر یاری دهند.

دکتر فرخ ارغوانی