لباس نو مبارک

ورود برندهای بین المللی یک اتفاق خوب در فوتبال ایران

«لباس های پرسپولیس جان می دهد برای عکاسی!» این عین جمله یکی از عکاسان روزنامه است؛ لباس های قشنگ و خوش آب و رنگ عکاسان را بیشتر ترغیب می کند تا از بازیکنان پرسپولیس و سپاهان عکس بگیرند. البته گفته می شود که استقلالی ها هم به زودی با یک شرکت معتبر تولید پوشاک به توافق می رسند؛ احتمالا آن روز، روز خوش عکاسان است!

وقتی صحبت از لباس و لوازم ورزشی به میان می آید ناخودآگاه ذهنت می رود به خیابان ولی عصر - میدان منیریه - حدفاصل این میدان تا خیابان امام خمینی (ره) و البته بخشی از این خیابان طویل و قدیمی تهران که پایین تر از منیریه به محله همجوار یعنی امیریه مشرف می شود.اینجا به اصطلاح بورس لوازم ورزشی است. جایی که چندین و چند فروشگاه عرضه کننده لباس و لوازم ورزشی در کنار هم با صلح و صفا روزگار می گذرانند تا نیازهای ورزشکاران و ورزشدوستان را برآورده کنند. اینجا بیشتر تولیدکنندگان داخلی فروشگاهی برای عرضه محصولات خود دارند و البته کمابیش لوازم و لباس هایی با مارک های معروف خارجی - البته نه آن چیزی که در بقیه دنیا وجود دارد(!) - پشت ویترین مغازه ها به چشم می خورد. فروشگاه هایی مثل عقیلی و پیشکوه که جزو قدیمی ها هستند در کنار آدیران، فروشگاه دایی و … قرار گرفته و هر یک به فراخور موقعیتشان چه از نظر مکانی و چه به لحاظ اجناسشان مورد توجه مخاطبان قرار می گیرند.

● از لیوان چلسی تا کلاه زمستانی الوحده

در بورس لوازم ورزشی تنوع جنس بیداد می کند. کافی است یک ساعت وقت بگذاری، تمام مغازه ها را ورانداز کنی تا در نهایت آن چه را که می خواهی ابتیاع کنی و به خواسته ات برسی. در صف این فروشگاه ها حتی هستند تعدادی که فقط و فقط به عرضه وسایل ورزش های جالب توجهی مثل کوهنوردی، اسکی و رشته های رزمی می پردازند تا مخاطبان این قبیل رشته ها نیز به راحتی اجناس مورد نظرشان را خریداری کنند.وقتی به بیشتر ویترین ها نگاهی می اندازی می توانی اجناس جالب توجهی را ببینی که بعید است جایی غیر از اینجا پیدایش کنی. از کلاه زمستانی (!) الوحده امارات گرفته تا مچ بند تیم های بایرن مونیخ، آث میلان و … که البته به نظر می رسد همان حوالی در یکی از تولیدی های دم دستی تولید شده باشد. اینها را که می بینی بیشتر اشتیاق پیدا می کنی تا چیزهای جدیدتری پیدا کنی. وقتی پیراهن سوم آرسنال، حوله بایرن مونیخ در سایزهای مختلف، کلاه تیم ملی آلمان و لیوان چلسی و البته پیراهن تیم های فوتبال خودمان را هم پیدا می کنی حالت حسابی خوب می شود.

● فاصله های نجومی پر نمی شود؟

بدون شک یکی از عناصری که باعث می شود مسابقات ورزشی به خصوص فوتبال جذابیت بصری فوق العاده ای پیدا کرده و بینندگان تلویزیونی را سیراب کند، استفاده از لباس های ورزشی با طرح و رنگ های چشم نواز است که البته متاسفانه در فوتبال ما کمتر نشانی از آن را می توان یافت. سال هاست که مسابقات فوتبال داخلی با تیم هایی که لباس هایی با طرح های یکسان و فاقد جذابیت به تن دارند به پیش می رود و هنوز از چنبره این معضل رهایی پیدا نکرده است. تیم های باشگاهی و ملی فوتبال ما به غیر از رقابت های بزرگ و مهمی مثل جام جهانی فوتبال آن هم بالاجبار، همواره از گزینه های دم دستی و فاقد جذابیت استفاده کرده اند که بالطبع هزینه های کمتری نیز برایشان در بر داشته است. البته اینکه چرا تولیدی های داخلی در طراحی البسه و استفاده از رنگ و چاپ روی پیراهن فاصله ای نجومی با برندهای معروف اروپایی و امریکایی دارند، خود بحث مفصلی را می طلبد که در این مقال نمی گنجد. به همین دلیل شاید خیلی هم نتوان از تولیدکنندگان محصولات وطنی خرده گرفت. مشکلاتی از قبیل عدم وجود دستگاه های مناسب تولید، معضلات گمرکی ورود مواد اولیه و عدم حمایت از این تولیدکنندگان و چندین و چند مشکل دیگر همگی باعث شده که تولیدکنندگان وطنی در ورطه تکرار بیفتند و محصولاتشان آنچنان که باید به چشم نیاید. یکی از فروشندگان لوازم ورزشی در میدان منیریه در این خصوص می گوید: «می گویند از تولیدکننده داخلی حمایت می کنیم و صنعت نساجی را رشد می دهیم اما عملا چنین اتفاقی نمی افتد. بعید است خیلی راحت و بدون دردسر بتوانی دستگاه های مورد نیاز و مواد اولیه را بدون علافی ۳-۲ ماهه و پرداخت حق گمرکی برابر با همان جنس به دست بیاوری. برای مثال یکی از همین تولیدکننده هایی که همین حوالی تولیدی دارد قصد داشت دستگاهی وارد کند تا شماره پیراهن های جدید (به سبک پیراهن های پوما) را روی لباس هایش چاپ کند اما اینقدر مشکل برایش به وجود آمد که از خیرش گذشت...»

● معضل کپی رایت باقی است

اما به طور قطع یکی از معضلاتی که اینجا وجود دارد به خصوص در مقوله لباس و کالای ورزشی نقض قانون کپی رایت است که اصلا و ابدا رعایت نمی شود و به هیچ وجه در بحث تولیدکالاهای ورزشی جایی ندارد. هنوز یادمان نرفته زمانی را که قبل از رقابت های جام جهانی ۲۰۰۶ از پیراهن تیم ملی کشورمان با طرح و فرم جدید رونمایی شد و مانکن ها با لباس های سرتاسر puma روی استیج رژه رفتند. چقدر تعجب کردیم وقتی دیدیم ساعاتی بعد طراحان زیرزمینی کپی این طرح بخصوص را برداشته و فقط چند روز بعد تولید مشابه ایرانی خود را با قیمتی حدود یک سوم لباس اوریجینال عرضه می کنند.

این معضل نه فقط در مورد پوشاک تیم ملی کشورمان بلکه درخصوص لباس و لوازم جانبی باشگاه های اروپایی و حتی تیم های مشهور فوتبال وطنی نیز وجود دارد و آزاردهنده است. اگر سرتاسر بورس لوازم ورزشی تهران را بالا و پایین کنید مثل نقل و نبات البسه تیم های مختلف اروپایی و ایرانی های پرطرفدار را که با جنس بسیار نامرغوب و طراحی بعضا همراه با اشتباه تولید شده اند می بینید. این مورد درخصوص لوازم جانبی تیم های پرطرفدار اروپایی و امریکای جنوبی هم وجود دارد و به وفور می توان لیوان، کلاه، شال، مچ بند، هدبند و ... باشگاه های معتبر را با درج لوگوی آنها و با کمترین قیمت از این فروشگاه ها خرید و لذتش را برد!

● یک تیم ملی و هزار رنگ

صحبت از تیم ملی و البسه ای که تیم های فوتبال استفاده می کنند به میان آمد. تا به حال دقت کرده اید چرا لباس هایی که تیم ملی فوتبال از آن بهره می برد با تیم ب، تیم امید، تیم جوانان، نوجوانان، فوتسال، ساحلی و ... متفاوت است؟ مگر نه این است که تمام تیم های ملی یک کشور باید از لباس های واحد و با یک مارک بهره ببرند پس چرا این اصل در فوتبال ما رعایت نمی شود؟ چند وقتی است فدراسیون فوتبال ایران با تولیدی معتبر پوما قرارداد بسته و فعلا این قرارداد اعتبار دارد اما با وجود این همکاری دوطرفه اما همواره مشاهده می شود تیم های رده های پایه، فوتسال و ساحلی با البسه ای متفاوت و سخیف تر از سطح ملی به میادین بین المللی پا می گذارند که به طور قطع شأن کشورمان را پایین می آورد. البته در این میان باز هم معضل گمرک و ورود پوشاک از خارج مطرح خواهد شد تا جایی که فدراسیون ناچار می شود به دلیل کمبود لباس های اصلی به انبار خود رجوع کرده و به لباس های دم دستی که سال ها پیش طراحی و تولید شده رو بیاورد. (مثل همین اتفاقی که بعد از اتمام قرارداد با Puma رخ داد و تیم ملی دوباره به لباس های وطنی رو کرد) البته به نظر می رسد عدم همگونی لباس های تیم های ملی بالاخره تبدیل به دغدغه ای برای مسؤولان شده چرا که چندی است فراخوانی برای یکدست کردن لباس تیم های ملی مختلف داده شده و انتظار می رود با به انجام رسیدن این فراخوان و سپس اجرایی شدن این طرح به البسه تیم های ملی ایران در رده ها و رشته های مختلف سامان داده شود که قطعا فوتبال هم از آن بی نصیب نخواهد ماند.

● در لیگ برتر؛ مجید ۷- دایی ۶

به تیم ملی اشاره کردیم، بد نیست به تیم های باشگاهی فوتبالمان هم بپردازیم. سال ها است که تیم های فوتبال ما از شکل و شمایل آرمانی و مخاطب پسند دور شده و حتی این معضل با حرفه ای شدن لیگمان نیز سامان نیافته است. مدت هاست که طرح و رنگ بکار برده شده در البسه تیم های فوتبالمان تکراری و فاقد جذابیت است که البته قطعا تاثیر منفی اش را در جذب مخاطب بر رقابت های فوتبال داخلی خواهد گذاشت. هر چند در این راه با تولد تولیدی هایی مثل «دایی» و «مجید» گام هایی برداشته شده و این طرح و رنگ ها تکانی خورده است اما کماکان فاصله زیادی با نمونه های اروپایی وجود دارد. رویکرد امسال تیم های باشگاهی در سطح لیگ برتر نیز همین مسأله را ثابت می کند. در فصل جاری ۱۳ تیم از ۱۸ تیم با لباس های مجید و دایی پا به مسابقات می گذارند که سهم یکی از آنها ۷ و دیگری ۶ است. تولیدی های قدیمی مثل عقیلی، جورابان و حصاری بازار لیگ برتر را به کلی از دست داده اند. ۲ تیم (صبا و راه آهن) با تولیدی نهنگی، یک تیم (پیکان) با شکاری و ۲ باشگاه دیگر نیز با یک شرکت خارجی به توافق رسیده و از البسه آنها استفاده می کنند. ملوان، برق شیراز، مقاومت سپاسی، ذوب آهن، سایپا و پگاه با نام دایی روی پوشاک خود گام به رقابت ها گذاشته اند و در طرف مقابل پاس همدان، استقلال، استقلال اهواز، ابومسلم، نفت آبادان، مس کرمان و شیرین فراز از لوازم ورزشی مجید تغذیه می شوند تا رقابت این دو تولیدی فعلا داغ داغ باشد. البته با تغییر اسپانسر روی لباس ها ممکن است این اعداد تغییر کند، چنانچه اگر این طور نبود برق شیراز که ابتدا با مجید شروع کرد و حالا دایی می پوشد کفه را به سود تولیدی فیزیوتراپ سابق تیم های ملی، مجید ساعدی فر سنگین می کرد. این اتفاق در مورد تیم هایی مثل راه آهن، نفت آبادان و مس کرمان نیز صدق می کند چرا که اینها نیز در اواخر نیم فصل تغییر رویه داده و با تولیدی های دیگری قرارداد بستند تا هر روز نتیجه مسابقه این تولیدی های وطنی درحال تغییر باشد. نگاهی به البسه مورد استفاده در سطح دوم فوتبال کشور یعنی لیگ دسته اول (آزادگان) نیز نشان می دهد باشگاه های فوتبال تا چه حد از طرح های جدید استقبال کرده اند و در این دسته نیز دو تولیدی که صحبت از آنها به میان آمد جزو پرطرفدارها هستند.

● ...و ناگهان Uhlsport

اما شاید رویکرد به مارک های معتبر خارجی بتواند اندکی رقابت های فوتبال داخلی مان را چشم نوازتر از گذشته کند و به دنبال آن به مخاطبانش بیفزاید. این رویکرد چند وقتی است در ۲ باشگاه بزرگ کشور باب شده و پیش بینی می شود استقبال از آن در سایر باشگاه ها فزونی یابد.

فصل گذشته وقتی سپاهان اصفهان به لیگ قهرمانان آسیا پا گذاشت لباس های جدیدش همه چشم ها را به سوی این تیم خیره کرد. طراحی شیک، جنس اعلا و رنگ و لعاب جالب توجه البسه این تیم نشان می داد سپاهان در راه بین المللی شدن گام اول را درست برداشته است. درست اواسط فصل پیش لیگ برتر نیز نمایندگان یک شرکت آلمانی در تمرینات پرسپولیس حاضر شدند و باب مذاکرات طرفین باز شد. در زمان مدیریت انصاری فرد طرح اولیه قرارداد با شرکت Uhlsport آلمان و نمایندگان آن در ایران ریخته شد اما سرانجام در ابتدای لیگ هفتم و با رویکرد دوباره حبیب کاشانی مدیرعامل فعلی پرسپولیس به این مقوله طرح اولیه به فعل درآمد.

حالا در تیم های باشگاهی کشورمان ۲ تیم (پرسپولیس و سپاهان) با یک برند معتبر بین المللی کار می کنند که اتفاقا برایشان «آمد» داشته است. یکی صدرنشین لیگ برتر است و دیگری ضمن کسب نایب قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا در رده دوم جدول جا خوش کرده و امیدوار به قهرمانی است. به این جمع می توانستیم استقلال اهواز را هم بیفزاییم که مدتی با این مارک وارد مسابقات شد اما به دلیل تعویض مکرر اسپانسر روی پیراهن و البته گران بودن البسه Uhlsport دوباره به تولیدی های وطنی روی کرد. گفته می شود راه آهن هم به زودی با Uhlsport پا به مسابقات می گذارد و پیش بینی می شود فصل آینده حداقل ۵ تیم از این برند معتبر آلمانی استفاده کنند.

● پیراهن پرسپولیس ۳۰ هزار تومان

تمام فاصله میدان منیریه تا خیابان سپه و بعد پایین تر از میدان را زیر و رو می کنیم و سر آخر در همان میدان متوقف می شویم. به پاساژ کاوه می رسیم و بعد به یک فروشگاه در انتهای طبقه همکف. فروشگاهی با نام «راندی اسپورت» که از پشت شیشه هایش تنها لباس های اوریجینال پرسپولیس، سپاهان و استقلال اهواز موجود در بازار را می توانی پیدا کنی. از فروشنده که بابک نام دارد قیمت البسه پرسپولیس را می پرسی که در جواب می گوید: «پیراهن سفید پرسپولیس ۳۰ و قرمزش ۲۵ هزار تومان. سپاهان و استقلال اهواز هم همین رقم.»

اینجا تنها نمایندگی Uhlsport آلمان در کل ایران است و هر طرفدار پرسپولیس یا سپاهان که بخواهد لباس تیم محبوبش را تهیه کند باید به این محل رجوع کند، هر چند همه رقم ها بالاست و بعید است حتی دوآتشه ترین هواداران هم حاضر شوند این مقدار پول بابت لباس پرسپولیس یا سپاهان بپردازند. البته کپی این طرح ها هم توسط تولیدی های داخلی عرضه شده و حدود ۶ تا ۷ هزار تومان فروخته می شود اما اگر مارک باز باشی و فقط دنبال اوریجینال بگردی با توجه به جنس مرغوب لباس های اصلی حتی ۳۰ هزار تومان هم برای به دست آوردن آن زیاد نیست.

تفاوت جنس و مرغوبیت البسه Uhlsport با پوشاک تهیه شده در تولیدی های داخلی کاملا مشهود است به طوری که گفته شد بعد از پایان دربی تهران وقتی چند بازیکن استقلال و پرسپولیس پیراهن های خود را به اصطلاح «change» کردند آبی ها با حسرت نگاهی به لباس رقبایشان انداخته و متفق القول گفتند: «خوش به حالتان، لباس هایتان عجب کیفیتی دارد.»

● تکمله: امیدواری

بالاخره باید از جایی شروع کرد، باشگاه های ما در تغییر لباس های خود رویکرد جدیدی داشته اند. امید می رود تولیدی های داخلی هم تکانی بخورند و از رخوت درآیند. هواداران هم حرفه ای فکر کنند و با رویکرد به لباس های اوریجینال و اصلی شکل و شمایل بهتری به ورزشگاه ها بدهند. اینها همه امید و آرزوست. خدا کند زود عملی شود.

محمد قراگزلو