مسمومیت با انسولین

افت شدید قند خون یکی از مخاطره‌آمیزترین عوارض دارو بوده که با تشخیص به موقع و سریع به راحتی قابل درمان است. افت قند خون به زمانی اطلاق می‌شود که قند خون به کمتر از ۶۰ ـ۵۰ میلی‌گرم …

افت شدید قند خون یکی از مخاطره‌آمیزترین عوارض دارو بوده که با تشخیص به موقع و سریع به راحتی قابل درمان است. افت قند خون به زمانی اطلاق می‌شود که قند خون به کمتر از ۶۰ ـ۵۰ میلی‌گرم در دسی لیتر رسیده و ایجاد علائم کند که به تجویز قند پاسخ می‌دهد. بدن در پاسخ به افت قند شروع به ترشح موادی در خون می‌کند که موجب ایجاد علایمی همچون تعریق، اضطراب، تهوع و تپش قلب می‌شود. چون مغز، فقط از قند خون برای تامین انرژی خود استفاده می‌کند، یافته‌های بالینی متعاقب افت قند خون بیشتر علائم مغزی همچون سیاهی رفتن چشم‌ها، کاهش قدرت تمرکز، سردرد، دو بینی، گیجی، اختلال کلام، تشنج، کما و حتی تقلید از علائم سکته مغزی است.

اگر احتمال افت قند خون وجود دارد و بیمار توانایی و تحمل خوردن دارد، خوراندن مواد قندی (شربت، آب قند) شروع می‌شود. در بیماران با هوشیاری پایین نباید جبران افت قند را با مواد خوراکی کرد، چراکه ممکن است وارد راه‌های هوایی شده و بیمار در معرض خفگی قرار گیرد.

یکی از درمان‌های کاربردی در بیماران مبتلا به دیابت نوع۱ استفاده از گلوکاگن است. گلوکاگن مخصوصا برای بیمارانی که نمی‌توان از آنها رگ‌گیری کرد بسیار کارآمد و عملی است. دقت شود که این دارو در شرایط خاص و طبق نظر پزشک بسته به شرایط بیمار کاربردی است و نباید خودسرانه استفاده شود.

نکات کاربردی در بیماران

ـ بیماران نباید نوع، میزان و شرکت سازنده انسولین مصرفی خود را تغییر دهند. برای هرگونه تغییر باید با پزشک مسوول مشورت کرد.

ـ موارد مورد نیاز برای مراجعه به پزشک شامل عفونتی که بهبود نمی‌یابد، مشکل در بینایی، افزایش ادرار و تشنگی بیش از حد است. ممکن است لازم باشد که میزان مصرف دارو تغییر داده شود.

ـ دارو را باید زمانی مصرف کرد که بتوان غذا خورد وگرنه افت قند خون بروز می‌کند.

ـ با مشاهده علائمی از لرزش اندام‌ها، تپش قلب، سیاهی رفتن چشم‌ها، کاهش قدرت تمرکز، سردرد، دوبینی، گیجی، اختلال کلام، تشنج، افت هوشیاری یا علائم سکته مغزی، لازم است که قند خون بیمار مورد سنجش قرار گیرد و در صورتی که قند خون کمتر از ۶۰ (میلی‌گرم در دسی‌لیتر) باشد، مواد قندی مصرف کرده و به اورژانس ۱۱۵ اطلاع بدهند. اغلب بیماران با علائم آشنا بوده و در مراحل اولیه افت قند خون سریعا اقدام به مصرف قند می‌کنند. اگر امکان انجام این کار وجود ندارد بهتر است مواد قندی به بیمار داده شود و سریعا به بیمارستان منتقل شود.

ـ بیماران باید مواد قندی با خود داشته باشند.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس