شستشوی صورت به چه صورت

از آب و صابون تا تونرها و طراوت افز اها

برای تمیز کردن صورت «بهترین روش» وجود ندارد. عواملی از قبیل نوع پوست، محیط زندگی و نوع آرایش در تمیز کردن صورت اهمیت بسزایی دارند. به علاوه امروزه تمیزکننده‌های متفاوتی وجود دارد. تمیزکننده‌های جامد (قالبی) که ممکن است یا صابون باشند یا از نوع پاک‌کننده‌های ترکیبی که در انواع مختلف پوست (خشک، چرب، مختلط) به کار برده می‌شوند...

همچنین می‌توانند حاوی داروهایی مانند مواد ضدباکتری یا انواع مختلف ساینده باشند. تمیزکننده‌های مایع ممکن است یا بر پایه صابون و پاک‌کننده‌هایی باشند که مثل صابون عمل می‌کنند یا فرآورده‌هایی باشند که ترکیبات صابون یا کرم را در خود گرد می‌آورند. تمیزکننده‌های مایع نیز می‌توانند حاوی مواد ضدباکتری یا ساینده باشند. «کرم» پاک‌کننده ممکن است به شکل کرم یا لوسیون ساخته شده باشد.

معمولا آب و صابون (جامد یا مایع) به طور رضایت‌بخشی پوست را تمیز می‌کند. زیرا آب و صابون به خوبی اکثر مواد از جمله چرک، عرق و عناصر دیگر را از پوست می‌برد. اما انواع مختلف پوست ممکن است به انواع مختلف صابون (یا پاک‌کننده ترکیبی) نیاز داشته باشند. رنگ و روغن‌های آرایشی واتروپروف با کرم، لوسیون یا مایع پاک‌کننده به راحتی از بین می‌روند زیرا اینها در چربی، بهتر از آب حل می‌شوند.

عموما موثرترین روش تمیز کردن پوست صورت عبارت است از نخست به کار بردن کرم یا لوسیون پاک‌کننده برای از بین بردن رنگ و روغن آرایشی و سپس شست‌وشوی ملایم صورت با آب و صابون برای از بین بردن پسمانده‌های روغنی کرم یا لوسیون و مواد محلول در آب. اگر پوست خیلی چرب باشد کرم یا لوسیون تمیزکننده به تنهایی نمی‌تواند آن همه چربی را از پوست ببرد. اگر پوست خیلی خشک باشد کثرت شست‌وشو با آب و صابون، چربی و رطوبت بیشتری از پوست می‌برد بنابراین بهتر است از کرم یا لوسیون تمیزکننده و آب و صابون به تناوب استفاده شود.

● قابض‌ها، تونرها، طراوت‌‌افزاها و محلول‌های روشن‌کننده چهره

اختلاف بین قابض‌ها، تونرها، طراوت‌‌افزاها و محلول‌های روشن‌کننده یا صاف‌کننده چیست؟ آیا این فرآورده‌ها برای پوست صورت مفیدند؟

نام این دسته از فرآورده‌ها در طول سال‌ها تغییر یافته است. بنابراین شرح این فرآورده‌ها از روی نام آنها مشکل است. عناوین فوق به صورت متغیر برای توصیف یک نوع فرآورده که یا پس از تمیز کردن پوست، چربی و زواید دیگر را از بین می‌برد یا در فاصله بین دو نظافت مورد استفاده قرار می‌گیرد یا اغلب برای طراوت دادن به پوست، کاربرد دارد. برای مشخص کردن اینکه فرآورده حاوی چه موادی است و به چه منظوری به کار برده می‌شود باید راهنمای استفاده از آن را مطالعه کرد.

برای این فرآورده‌ها خواص زیادی نسبت داده شده است: پوست را تمیز می‌کنند، نسج را روشن می‌کنند، منافذ را می‌بندند، چربی را کنترل می‌کنند و برای ناراحتی‌‌های پوستی مفیدند. درواقع آنچه اکثر این فرآورده‌ها انجام می‌دهند از بین بردن چربی از سطح پوست و ایجاد یک احساس خنکی و شادابی است. هیچ‌کدام از این مسایل موجب کمی ترشح چربی از غدد چربی پوست نمی‌شوند و هیچ‌کدام از اینها برای همیشه منافذ پوست را نمی‌بندند. تنها کاری که می‌کنند این است که با متورم کردن یا تحریک ملایم دور منافذ، به طور موقت آنها را کوچک به نظر می‌آورند.

این فرآورده‌ها به طور کلی عبارتند از: آب، الکل، عطریات و مواد رنگی. به علاوه فرآورده‌های مخصوص پوست چرب که الکل بیشتری دارند معمولا حاوی مواد قابض از نوع فندق و نعناع نیز هستند. این فرآورده‌ها ممکن است حاوی رزورسینول باشند که مانند ترکیبات ضدعفونی‌کننده، محافظ و قابض عمل می‌کند و می‌تواند به از بین بردن سلول‌های مرده سطح پوست کمک کند. اسیدسالیسیلیک نیز که باعث آزاد شدن سلول‌های مرده از سطح پوست می‌شود به اینها اضافه می‌کنند.

فرآورده‌های مخصوص پوست معمولی یا خشک، عموما حاوی مواد تمیزکننده ملایم و مواد دیگری هستند که پوست را راحت‌ کرده وآن را مرطوب نگه می‌دارند. این فرآورده‌ها ممکن است حاوی مقدار کمی الکل، آب رز، روغن کرچک، گلیسیرین، سدیم بوریت وآلانتوئین باشند.

● مراقبت از چهره معمولی و خشک

فرآورده‌های پوست خشک شامل تمیزکننده ملایم هستند. این فرآورده‌ها فاقد الکل هستند یا الکل خیلی کمی دارند و احتمالا تاثیر خوبی در شادابی و طراوت‌افزایی پوست دارند.

افرادی که پوست خشک دارند باید در مصرف هر کدام از این فرآورده‌ها محتاط باشند، به خصوص فرآورده‌هایی که حاوی الکل یا موادی مانند اسیدسالیسیلیک یا رزور سینول هستند. همچنین افراد مبتلا به اگزما یا آنهایی که پوست حساس دارند باید در مصرف این فرآورده‌ها احتیاط کنند.

● مراقبت از چهره چرب

هدف از مراقبت چنین پوست‌هایی مسلما پایین آوردن میزان چربی آنهاست. آب و صابون ارزان‌ترین وسیله تمیز کردن پوست چرب است. کرم‌ها و لوسیون‌های تمیزکننده، فقط چربی پوست را زیاد می‌کنند. اگر می‌خواهید برای از بین بردن آرایشتان از کرم استفاده کنید، صورتتان را بعدا با آب و صابون نیز بشویید.

اگر شستن صورت مثلا در مدرسه یا محل کار ممکن نباشد می‌توان این کار را با پارچه‌ای که به وسیله قابض‌ها یا تمیزکننده‌ها خیس شده باشد انجام داد. اکثر این فرآورده‌ها حاوی الکل هستند که چربی را حل می‌کند و بعضی‌ها حاوی سورفاکتان هستند که چربی را از بین می‌برد.

دکتر فرید مهتی‌پور

متخصص پوست و مو