آخرین آپارتاید

رژیم صهیونیستی واجد معیارهای نظام آپارتاید است

پیش از پیشرفت‌های تکنولوژیک در غرب، تحولات فرهنگی‌ای رخ داد که زمینه‌ساز توسعه اقتصادی و صنعتی غرب بود. یکی از مهم‌ترین این تحولات، جنبش اومانیسم یا «انسانمداری» بود.

داعیه این جنبش این بود که «انسان» باید در مرکز توجه فعالیت ها باشد. اگر فعالیتی به «انسان» سود برساند، فعالیت صحیح است و اگر به «انسان» زیان برساند، فعالیتی نادرست است. این اصل در اخلاق غربی نیز راه یافت و فعالیتی اخلاقی نام گرفت که در آن از انسان ها بهره گیری نشود و بلکه به انسان ها سود برساند.

جان لاک، هیوم و کانت از جمله متفکران غربی هستند که پیشرو این چرخش فرهنگی در جهان غرب به شمار می روند. از منظر این متفکران «انسان» به معنای مطلق کلمه مدنظر است و نه انسان سفیدپوست یا سیاه پوست، مسیحی یا ملحد و... اما بعدها متفکران تاثیرگذاری در غرب پیدا شدند که این مفهوم از «انسان» در جنبش انسانمداری را محدود به اقوام و ملل خاصی دانستند. این دیدگاه ها، به پیدایش نظام های سیاسی قوم مداری انجامید که بر این باور بودند که باید همه جهان را در خدمت و زیر سلطه یک نژاد خاص در آورد؛ مهم ترین این نظام های سیاسی، نظام نازیسم هیتلر و فاشیسم موسولینی است.

نظام نازیسم آلمان با رویکرد نژادپرستانه، قصد تصرف دنیا را داشت. در نظام هیتلری، نژادهای غیرآلمانی بسیاری از جمله سیاه پوستان و یهودیان مورد ظلم و جنایت قرار گرفتند. نظام هیتلر در برابر متفقین شکست خورد و سرمایه داران صهیونیست یهودی، با بهترین سوءاستفاده ممکن از مظلومیت یهودیان فقیر دوره نازیسم، امتیاز تاسیس یک نظام سیاسی یهودی را از متفقین مطالبه کردند. گذشته از این که قلمرو این دولت در محلی تعیین شد که هیچ ربطی به ظلم رفته بر سر یهودیان فقیر در نظام نازیسم نداشت، نظام مدنظر صهیونیست ها در اعلامیه سال ۱۹۴۸ با هویتی یهودی اعلام موجودیت کرد.

نکته مهمی که درباره این دولت وجود دارد این که دین یهود محدود به حدود نژادی است و دولت صهیونیستی عملا ماهیتی نژادمدارانه دارد. این خصوصیت دولت اسرائیل، آن را به نظام های آپارتاید بسیار نزدیک می کند، به نحوی که بسیاری از مبارزان و مخالفان نظام های برچیده شده آپارتاید، مخالف یا حداقل منتقد دولت اسرائیل نیز بوده اند، از جمله دزموند توتو، کشیش ضدآپارتاید و از دوستان ماندلا. جمهوری اسلامی ایران نیز در منطقه خاورمیانه با توجه به خصوصیت صهیونیستی دولت اسرائیل، مهم ترین مخالف آن محسوب می شود و امام خمینی و رهبر معظم انقلاب همواره در برابر این دولت واکنش صریح نشان دادند و رئیس جمهور کنونی ایران نیز آن را با نظام آپارتاید مقایسه کرده است. خصوصیت قوم مدارانه و نژادپرستانه دولت صهیونیستی به حدی است که حتی برخی از دولتمردان غربی نیز آن را با نظام آپارتاید مقایسه کردند که از آن جمله می توان به برژینسکی (از مشاوران سابق کاخ سفید) و جیمی کارتر (رئیس جمهور پیشین آمریکا) نام برد.

بنابراین، هرچند نظام های آپارتاید برآمده از فرهنگ مدرن غرب، عملا برچیده شدند و تفسیر انسان در اومانیسم به نحو قوم مدارانه، امروز طرفدار چندانی میان غربی ها ندارد، اما رژیم صهیونیستی به عنوان یک دولت قوم مدار و نژادمحور هنوز موجود است و نظام آپارتاید را به معنای واقعی کلمه محقق کرده و از همین رو، لزوم مبارزه علیه نژادپرستی همچنان پابرجاست.

حسین فیض