تاثیر بی‌خوابی بر پوست

حتما به دفعات برای شما اتفاق افتاده که مورد سوال کسی بوده یا از کسی پرسیده‌اید: چرا امروز رنگ پریده‌اید؟ چرا دور چشمت تیره، چروک و گود افتاده هست؟ چرا چهره‌ات خسته و غمگین است؟ …

حتما به دفعات برای شما اتفاق افتاده که مورد سوال کسی بوده یا از کسی پرسیده‌اید: چرا امروز رنگ پریده‌اید؟ چرا دور چشمت تیره، چروک و گود افتاده هست؟ چرا چهره‌ات خسته و غمگین است؟ چرا سرحال و بشاش نیستی؟ از میان پاسخ‌هایی که گفته یا شنیده‌اید یکی بیشتر از بقیه بوده: دیشب خوب نخوابیدم یا دیر خوابیدم. تصور کنید بی‌خوابی یا کم‌خوابی آن هم برای یک‌شب چه بر سر چهره و صورتتان آورده. حال اگر قرار باشد به هر دلیلی شب‌های مدیدی را بیدار بمانید و کم بخوابید، چه بر سر رخسارتان خواهد آمد.

برای اطلاع بیشتر بدانید که محققان بر این اعتقاد هستند که خواب کافی و مناسب شبانه به مبارزه با مشکلات ناشی از پیری کمک می‌کند و افرادی که تندرستی و سلامت کافی ندارند و از خواب کافی برخوردار نیستند، زودتر پیر می‌شوند و زودتر نیز می‌میرند و در مطالعه دیگر روی مگس سرکه محققان نشان دادند، مگس‌هایی که تحت استرس زندگی می‌کنند و خوابشان مناسب نیست، زودتر می‌میرند و دوران پیری آنها با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد بود.

چرا از کم‌خوابی پیر می‌شویم؟

به طور طبیعی هنگام شب تعدادی از هورمون‌ها که در طول روز برای انجام فعالیت‌های فکری و بدنی ترشح می‌شوند بشدت کاهش می‌یابند تا بدن آماده استراحت و خواب کافی برای تجدید قوای ذهنی و جسمی شود. ا ما مقاومت شخص برای بیدار ماندن موجب می‌شود تا ترشح هورمون ادامه یابد و این به معنای آغاز تاثیر معکوس و منفی هورمون مازاد، بر تمام اجزای بدن از جمله پوست به صورت شکسته شدن زودرس رشته‌های نگه دارنده پوست به نام کلاژن است. تغییرات هورمونی همچنین موجب آزاد شدن رادیکال‌های آزاد و مواد اکسیدان در خون و پوست شده و این مواد همچون سمی ضمائم پوستی (مو، غددچربی، غدد عرق و رنگدانه‌های پوست) را تحت تاثیر قرار داده و شاید این دلیل مهمی بر شدت بسیاری از بیماری‌های پوست همانند ریزش مو، جوش‌های صورت، تعریق فراوان و بروز لکه‌های صورت باشد. اما این تخریب پوستی فقط محدود به طول مدت بیداری در شب نیست. زیرا فردای آن روز مجبور خواهید بود بدن خسته و محروم شده از خواب شب را به زور برای انجام فعالیت‌های روزانه بیدار و هوشیار نگه دارید، در حالی که قوای جسمانی و ذهنی شما قادر به همکاری با شما نیست. اینجاست که دچار اضطراب، استرس و عصبانیت می‌شوید و این یعنی سیکل معیوب از آزاد شدن مجدد هورمون‌های مضر در خون و پوست شما. بنابراین برای از دست دادن ۸ ساعت خواب مفید شبانه ۲۴ ساعت آسیب جسمانی، ذهنی را تحمل می‌کنید. به موازات تغییرات هورمونی مطمئنا دچار انقباض و انبساط ناهمگون و مضر در عضلات صورت و سر خواهید شد که انقباض و گرفتگی (اخم‌گونه) عضلات صورت خود علتی دیگر برای آغاز زودرس چروک‌های صورت و سردرد‌های مقاوم به درمان است. بنابراین برای به رختخواب رفتن و بیدارشدن برنامه منظمی داشته باشید. خواب کوتاه میان‌روزی را فراموش نکنید. از مصرف چای، کافئین، سیگار و مایعات فراوان و شام سنگین قبل از خواب خودداری نمایید. ورزش سبک را جایگزین ورزش سنگین در قبل از خواب کنید. از افکار استرس زا قبل از خواب بپرهیزید و فعالیت‌های ملایمی برای آرامش خود انجام دهید. سعی کنید قبل از خواب شبانه کارهای آرامش بخش انجام دهید (مانند: حمام مناسب یا گوش دادن به موزیک ملایم). موقع خواب گرمای اتاق مناسب باشد و سعی کنید اتاق خوابتان تاریک، بی‌صدا و آرام باشد و در جهت مغناطیس زمین در بستری نه بسیار نرم دراز بکشید.

دکتر سید ناصر عمادی

متخصص پوست و مو