ترافیک پاریس چگونه گره خورد

تدابیر عجیب شهرداری برای کاهش فضای اتومبیل ها, مردم پاریس و حومه را گرفتار دامی کرده که فعلاً راهی برای نجات از آن وجود ندارد

تدابیر عجیب شهرداری برای کاهش فضای اتومبیل ها، مردم پاریس و حومه را گرفتار دامی کرده که فعلاً راهی برای نجات از آن وجود ندارد.

پاریس در مرز خفگی است؛ گره های ترافیکی کورتر شده و همه از این وضعیت ناراضی اند. سیاست جدید عبور و مرور، موضوع بحث داغی است که به ندرت موافقینی برای آن پیدا می شود. شهردار و معاونش با هدف کاهش آلودگی و ترافیک، دست به اجرای طرحی زده اند که به مشکلات شهروندان دامن زده و شکست آن محتمل است.

تدابیر شهردار قبلی برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا چندان محسوس نبود، ولی جناح چپ پس از در اختیار گرفتن زمام امور شهر، ترجیج داد که از سیاست شهردار قبلی پیروی نکند و به همین جهت تصمیمات رادیکالی اتخاذ کرد. تصمیماتی که در هیچیک از پایتخت های مهم جهان سابقه نداشت و به کندشدن حرکت تمام وسایل نقلیه منجر شده است.

برتران دلانوئه پس از تصدی پست شهرداری پاریس گفت که می خواهد مشکل عبور و مرور شهر را از بین ببرد. او در گام نخست که سروصدای زیادی داشت، در چند خیابان اصلی از جمله ریوولی، مسیر ویژه اتوبوس ایجاد کرد. با این طرح عجیب، کارگران تخلیه بار تنها می توانستند از فضایی به عرض ۶۰ سانتی متر میان اتوبوس و اتومبیل ها استفاده کنند. این تصمیم به قدری نسنجیده بود که پلیس، شهرداری را مجبور کرد که راه حل واقع بینانه تری بیابد. دنیس بوپن- نماینده حزب سبز و معاون شهردار- برای کاهش آلودگی هوا، اتومبیل ها را هدف قرار داد. طبق طرحی با عنوان تقسیم دوباره فضای شهری قرار شد که فضای کمتری در اختیار اتومبیل ها قرار گیرد. جرقه این کار پس از انتشار تحقیقی زده شد که مشخص می کرد ۵۰ درصد جابه جایی ها در پاریس با پای پیاده انجام می شود. اشکال بزرگ این تحقیق این بود که جابه جایی را رفتن از یک نقطه به نقطه دیگر تعریف کرده بود و هیچ اشاره ای به مسافت نشده بود؛ یعنی خرید نان از مغازه کناری یا رفتن از یک گوشه شهر به گوشه دیگر، بدون توجه به بعد مسافت، یک جابه جایی محسوب شده بود. اما شهرداری با استناد به همین تحقیق که توسط یکی از سازمان های زیرمجموعه اش رقم خورد، برنامه اش را آغاز کرد.

دنیس بوپن، مدافع سرسخت این پروژه می گوید: ما باید اولویت مان در جابه جایی را اصلاح کنیم. فضایی که در اختیار اتومبیل هاست، باید کمتر شود. دیگر اینکه شهر را براساس عملکرد رانندگان تغییر دهیم، خسته شده ایم . این چنین بود که فضاهای متمدن در خیابان های مژنتا و کلیشی به وجود آمد. یک ردیف برای اتومبیل ها، چند جای پارک، یک مسیر اتوبوس و باریکه ای برای دوچرخه سواری. در واقع شهرداری با کم کردن فضای حرکت اتومبیل ها، راهی برای اتوبوس و دوچرخه به وجود آورد. در گزارش رسمی شهرداری، این تصمیم کاملاً به سود مردم پاریس است، ولی حقیقت چیز دیگری را نشان می دهد. مجموع این اقدامات در نهایت جابه جایی را نه تنها برای اتومبیل ها، بلکه برای تاکسی و موتور نیز محدود کرده است. برنامه ضد اتومبیل به برنامه ای علیه جابه جایی تبدیل شده است.

ایجاد چند محله سبز نیز مثال دیگری از تصمیمات شگفت انگیز شهرداری پاریس است. اینها محلاتی هستند که عبور از آنها امکان پذیر نیست و تنها چند ورودی محدود دارند. از یک طرف این کار، لطفی به ساکنین این مناطق است که آلودگی به محلات دیگر منتقل نمی شود، ولی اشکال بزرگ اینجاست که از فعالیت های اقتصادی نیز به شدت کاسته می شود. کدام دفتر خدماتی یا شرکت حاضر می شود در محله ای مستقر شود که ورود به آن حتی با تاکسی نیز غیرممکن است؟ همچنین کوچه هایی که حکم راه میانبر برای رفتن از یک محله به محله دیگر را داشتند نیز دیگر قابل استفاده نیستند.

شهرداری برای این کار جهت حرکت در این معابر را تغییر داد و برای رانندگان راهی جز استفاده از محورهای اصلی باقی نمی مانده است. هر چند اولویت دادن به وسایل نقلیه عمومی اقدامی مثبت است، اما خصومت با اتومبیل ها بسیار شگفت آور به نظر می رسد. با اجرای این طرح، تنها ساکنان این کوچه ها می توانند آنجا پارک کنند. البته این مسئله برای آنها خوشایند است، اما معلوم نیست تعمیرکاری که بیشتر از نیم ساعت کار دارد، چگونه باید در این خیابان توقف کند؟

به گزارش شهرداری، برنامه محدود کردن اتومبیل ها که بار آن بر وسایل نقلیه عمومی و دوچرخه منتقل شده، موجب کاهش ۱۳ درصدی حجم ترافیک شده است. اما آنچه برنامه ریزی های شهرداری پیش بینی نکرده بودند، افزایش خیره کننده استفاده از موتورسیکلت ها بود؛ ۳۰ درصد در ۷ سال. همین مسئله شهرداری را مجبور کرده که محدودیت هایی برای وسایل نقلیه موتوری دوچرخ به وجود آورد. تخمین زده می شود که روزانه حدود ۱۰۰ هزار موتور سیکلت و اسکوتر در پاریس تردد می کنند، ولی تنها ۲۶ هزار توقفگاه وجود دارد. پلیس پاریس خواستار راه حلی اساسی برای این مشکل شده است و معاون شهرداری نیز نگرانی اش را در مورد افزایش موتورسیکلت ها ابراز کرده و اضافه می کند که یک موتورسیکلت نو، آلودگی بیشتری از یک اتومبیل نو ایجاد می کند؛ موضوعی که اعتراض موتور سواران را برانگیخته و شهرداری، تحقیق دوباره ای برای بررسی آن آغاز کرده است. پیشنهاد یک تخفیف مالیاتی نیز برای وسایل نقلیه دوچرخ غیرآلوده کننده مانند اسکوترهای الکتریکی و دوچرخه ارائه شد، ولی از نظر قانونی چنین امکانی وجود ندارد. در عوض شهرداری اجازه دارد که مانع حرکت وسایل نقلیه با آلودگی بالا شود. به همین دلیل دنیس بوپن به فکر ممنوعیت حرکت موتورهای دوزمانه و اتومبیل های ۴*۴ افتاده است. همچنین طرح دیگری در برنامه است که به موتورها به شرط کاهش سرعت، اجازه تردد در مسیر ویژه اتوبوس ها را بدهد. این پیشنهاد شهرداری مخالفین زیادی دارد؛ در عوض پلیس پاریس به آزمایش آن بی میل نیست.

گذشت زمان نشان می دهد که سیاست اولویت دادن به وسایل نقلیه با چرخ های کمتر تنها یک نتیجه داشته است. هر کسی که به خود جرأت استفاده از اتومبیل می دهد، دراین دام گرفتار می شود؛ از کسی که قصد خرید دارد تا تعمیرکاری که به خانه مشتریان می رود و حتی آمبولانس. تحقیق دو اقتصاددان نیز نشان می دهد که این سیاست موجب هدررفتن زمان، افزایش مصرف بنزین و در نتیجه بالارفتن آلودگی شده است. حالا تنها امید پاریسی ها برای نجات از این وضع، انتخابات سال ۲۰۰۸ شهرداری است.