چای سبز، سیاه و سفید چه تفاوتی دارند؟

برخی افراد فکر می‌کنند مصرف چای سفید یا چای سبز بر چای سیاه ارجحیت دارد اما این‌گونه نیست.

انواع چای در بازار موجود است؛ از چای سیاه گرفته تا چای سبز و اورلانگ (نوعی چای تایلندی) و چای سفید. منشا این چای‌ها همگی برگ گیاه چای است که زادگاه آن کشور چین است. بسته به اینکه درجات تخمیر تا چه حد باشد، چای به انواع متفاوتی تقسیم می‌شود. بیشترین درجه تخمیر را چای سیاه و کمترین درجه تخمیر را چای سبز دارد. چای سفید در اصل، جوانه‌های گیاه چای است؛ یعنی قبل از اینکه برگ چای باز شود، جوانه آن را که یک غلاف کرک‌دار نقره‌ای دارد، می‌چینند. در فرآیند تخمیر (از زمانی که برگ چای چیده می‌شود تا زمانی که در معرض هوا قرار می‌گیرد و تخمیر می‌شود) تغییراتی در ترکیبات چای رخ می‌دهد؛ به‌نحوی‌که در چای سبز و سفید مقدار کافئین به حداقل ممکن می‌رسد. پلی‌فنول‌هایی که در چای سبز به مقدار زیادتری وجود دارد در چای سیاه بسیار کم هستند که با نام کلی‌کاتچین یا کتکین شناخته می‌شوند. کتکین‌ها در واقع در چای سبز بالا، در چای سفید بسیار بالا و در چای سیاه بسیار کم هستند و در عوض، ترکیبات پلی‌فنولی دیگر در آن وجود دارد.

بر خلاف انواع چای که با آب جوش درست می‌شود، پیشنهاد می‌شود چای سفید با آبی با دمای حدود ۷۵ تا ۸۵ درجه سانتی‌گراد تهیه شود. برای داشتن آبی با این دما باید آب را جوش آورد و بعد یک دقیقه اجازه داد تا از جوش بیفتد و دمای آن کاهش یابد و بعدش با این آب، چای سفید را دم کرد.

برخی افراد فکر می‌کنند مصرف چای سفید یا چای سبز بر چای سیاه ارجحیت دارد اما این‌گونه نیست. چای سیاه خواص ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی زیادی دارد. ترکیباتی که در انواع چای هست با هم متفاوت‌اند و هر یک، خواص آنتی‌اکسیدانی خاص خودشان را دارند. از دید دارویی، کافئین موجود در چای سفید و سبز کمتر است و طبیعتا مصرف مداوم آنها وابستگی‌ای را که چای سیاه به وجود می‌آورد، به دنبال ندارد، بنابراین بهتر است در نوشیدن چای نیز تنوع را رعایت کرد.

دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، دانشیار انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی