بارداری خارج از رحم، علت چیست؟

بارداری خارج از رحم کاملا از نامش پیداست، زمانی رخ می دهد که تخمک در خارج از رحم رشد می کند. رایج ترین مکانی که تخمک در این گونه بارداری ها انتخاب می کند نیز لوله رحم است. تخمک می خواهد از تخمدان به سمت رحم حرکت کند اما در میانه راه و لوله رحم باقی می ماند و همان جا رشد می کند. به همین سبب، به آن بارداری لوله ای هم می گویند. در موارد نادر، بارداری در جاهای دیگری همچون داخل تخمدان یا گردن رحم ایجاد می گردد یا حتی به دیواره نزدیک ترین عضو بدن می چسبد و رشد می کند. حدود یک از ۱۰۰ یا ۱۵۰ بارداری، بارداری خارج از رحم است که بیشتر مواقع در لوله رحم و گاهی در تخمدان یا گردن رحم شکل می گیرند.
دلیل بارداری خارج از رحم چیست؟
یکی از معمول ترین دلایل ایجاد بارداری خارج از رحم، انسداد و باریک شدن دیواره رحم در قسمت انتهایی است که مانع از عبور تخمک به داخل رحم می گردد. این انسداد یا باریکی نیز در نتیجه التهاب یا زخم ایجاد شده در اثر عفونت با میکروب های مولد سوزاک یا کلامیدیا (بیمارى تناسلى‌ شبیه‌ سوزاک) است.
لوله رحم توسط انواع مختلف باکتری ها دچار عفونت می گردد و حتی پس از سقط جنین، تولد نوزاد یا هنگام استفاده از IUD نیز بروز پیدا می کند. اگر این عفونت شدید باشد سبب انسداد یا باریک شدن لوله رحم می گردد. از دیگر دلایل بسیار ضعیف انسداد لوله رحم، عفونت های ناحیه شکمی همچون آپاندیس، تومور لگنی و بافت زخمگاهی پس از جراحی های شکمی است.
عوارض جانبی بارداری خارج از رحم چیست؟
بارداری خارج از رحم می تواند کشنده باشد مگر اینکه فورا تشخیص داده و به آن رسیدگی شود. اگر این مساله تشخیص داده نشود، سبب پارگی لوله رحم و خونریزی شدید و بیش از اندازه در شکم می گردد. آبستنی های خارج از رحم که در جاهای دیگر همچون گردن رحم یا تخمدان شکل می گیرند نیز می توانند به رگ های خونی اطراف خود حمله کنند و سبب خونریزی بسیار بسیار شوند.
در زمان های قدیم که امکان تشخیص بارداری خارج از رحم ممکن نبود، بسیاری از زنان در نتیجه این امر و خونریزی شدید، جان خود را از دست می دادند. اما امروزه با تشخیص های پیشرفته پزشکی و انتقال خون به بیمار، بسیار کم شاهد مرگ در نتیجه بارداری خارج از رحم هستیم.
نشانه های بارداری خارج از رحم چیست؟
نشانه های بارداری خارج از رحم تقریبا دو یا ۴ هفته پس از قطع پریود زن، ظاهر می گردد. ملاحظه لکه های نامعمول خون از لوله واژن یکی از نشانه های اولیه این مشکل است. این لکه ها اصولا با درد شدید و مداوم در بخش خلفی بدن (بخش داخلی بدن از سینه تا لگن) می گردد.
اگر بارداری خارج از رحم سبب پارگی در اندام ها داخلی شده باشد، زن دردهای ناگهانی که بسیار شدید و ادامه دار می باشند را در قسمت پایین شکم خود احساس می کنند که منجر به تپش قلب شدید و کمردرد بسیار می گردد. در بعضی موارد حتی سبب غش کردن نیز می گردد. بنابراین، ملاحظه هر گونه لکه خون غیرمعمول و ناگهانی می تواند در نتیجه پارگی ارگانهای داخلی باشد.
تشخیص بارداری خارج از رحم
هنگام معاینات لگنی، پزشک باید ورم نازکی را در یک طرف لگن تشخیص دهد. حرکت تخمدان یا رحم در طول این آزمایش سبب درد می گردد. اگر پزشک احتمال بسیاری بدهد که بیمار دچار بارداری خارج از رحم شده است، آن خانم باید بلافاصه و فورا بستری شود.
اگر تشخیص پزشک درست باشد و واقعا بارداری خارج از رحم روی داده باشد با سونوگرافی می توان محل رشد تخمک را پیدا کرد. خونی که در نتیجه  بارداری خارج از رحم در ناحیه شکم جمع شده است را می توان با ورود یک سوزن به دیواره واژن در زیر گردن رحم تشخیص و آن را خالی کرد. یا با کمک سونوگرافی محل تجمع خون را تشخیص داد. این تشخیص با بریدن قسمت کوچکی از زیر ناف و وارد کردن لاپاروسکپ (‏ دستگاهى‌ که‌ با آن‌ اندام‌هاى شکم‌ و لگن‌ خاصره‌ را مى‌بینند) به داخل شکم تایید می گردد و به طور دقیق مکان رشد تخمک در خارج از رحم را نشان می دهد.
درمان بارداری خارج از رحم
درمان این مشکل به عوامل متعددی بستگی دارد. از جمله باید به اندازه جنین و اینکه آیا او سبب ایجاد پارگی شده است یا خیر، توجه کنیم. اگر جنین بسیار کوچک است و زن درد یا خونریزی بسیاری را تجربه نمی کند، بارداری خارج از رحم را می توان با استفاده از متوترکسات‌ برطرف کرد. این دارو مانع از رشد جنین و سبب  جذب دوباره آن به بدن می گردد.
متوترکسات‌ به بدن زن تزریق می گردد و در این حالت بیمار باید تحت مراقب و کنترل پزشک باشد تا دچار عوارض جانبی یا مشکل خاصی نشود. اگر تزریق با موفقیت انجام نشود، احتمالا اندازه جنین بزرگ است یا زن دچار درد و خونریزی بسیار است که باید فورا مورد جراحی قرار گیرد.
زنانی که دچار بارداری خارج از رحم می شوند، ۱۵ درصد شانس بارداری دوم را دارند. این به این مفهوم نیست که آنها از بارداری دوباره خود نا امید شوند، بلکه باید با مراقب های بسیار و توجه دقیق به انواع نشانه ها شانس خود را دوباره آزمایش کنند. این زنان بهتر است با فاصله های کوتاه به پزشک مراجعه کنند و مورد معاینه قرار بگیرند. اما در مواردی که جنین بسیار رشد کرده است، متاسفانه پایان غم‌انگیزی برای مادر به وجود می آید و جنین او مرده باید به دنیا آورده شود.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.