کالاهای ویژه گردشگری

تحلیل اقتصادی گردشگری نیاز به شناخت کالاهای ویژه گردشگری دارد منابعی که توسط گردشگران در سفرها مصرف می شود, کالاها و خدمات مصرفی آنها و همچنین شناسایی واحدهای اقتصادی که این کالاها و خدمات را ارائه می کنند

تحلیل اقتصادی گردشگری نیاز به شناخت کالاهای ویژه گردشگری دارد؛ منابعی که توسط گردشگران در سفرها مصرف می‌شود، کالاها و خدمات مصرفی آنها و همچنین شناسایی واحدهای اقتصادی که این کالاها و خدمات را ارائه می‌کنند.

دسته‌بندی اقتصادی فعالیت‌ها معمولا از منظر عرضه توسط تولیدکنندگان و همچنین شاخصه‌های فرآیند تولید انجام می‌شوند، ولی در بحث گردشگری نیاز است که با توجه به ماهیت این صنعت تغییراتی نسبت به سایر حوزه‌ها اعمال گردد. از این رو، در این صنعت معمولا دسته‌بندی‌های اقتصادی از دیدگاه تقاضا انجام می‌شود. نقطه آغاز این طبقه‌بندی، کالاها و خدمات است. تمامی کالاها رابطه یکسانی با تخمین مصرف گردشگری ندارند. همچنین سطح و ساختار مصرف افراد زمانی که در خانه هستند و زمانی که به سفر می‌روند، تفاوت دارد. این به آن معنی است که روشی که برای تخمین مصرف خانوارها در شرایط عادی استفاده می‌شود، برای صنعت گردشگری کاربرد ندارد.

در سال ۱۹۹۳ سیستم حساب‌های ملی (SNA) مراحلی را برای شناسایی گروه‌های مختلف کالاها پیشنهاد داد. از دیدگاه حساب اقماری گردشگری، کالاها را می‌توان در سه دسته جای داد. دسته اول کالاها و خدمات شاخص گردشگری هستند -که در نبود گردشگری در بیشتر کشورها موجودیت خود را از دست می‌دهند (یا حداقل مصرف آنها به میزان بسیار زیادی کاهش می‌یابد) - و همچنین آنهایی که امکان دستیابی به اطلاعات آماری آنها وجود دارد (مانند اقامتگاه‌ها، خدمات مسافرتی، تله کابین‌ها و غیره). برای مقایسه بین‌المللی بین کشورهای مختلف در سرتاسر جهان لیستی از کالاهای شاخص گردشگری موجود است. جداول حساب اقماری گردشگری (TSA) بین هفت گروه از کالاهای شاخص گردشگری تفکیک قائل می‌شوند (که البته هر کدام از این دسته‌ها باز هم به زیرگروه‌هایی تقسیم می‌شوند):

۱. خدمات اقامتی

۲. خدمات غذایی

۳. خدمات حمل و نقل مسافران

۴. خدمات آژانس‌های مسافرتی، اپراتورها و راهنمایان تورها

۵. خدمات فرهنگی

۶. خدمات تفریحی و سرگرمی

۷. سایر خدمات گردشگری

شکل ۱: دسته‌بندی کالاها و خدمات در حساب اقماری گردشگری

دسته دوم، کالاها و خدمات مرتبط با گردشگری هستند که در حجم زیاد و قابل توجه توسط بخش گردشگری مصرف می‌شوند، اما منحصر به این صنعت نیستند (مانند خدمات تاکسیرانی و صرافی‌ها). به مجموعه کالاهای شاخص گردشگری و کالاهای مرتبط با آن «کالاهای ویژه گردشگری» می‌گویند.

دسته سوم شامل کالاها و خدمات غیرشاخص و عمومی می‌شوند (مانند خمیردندان و بیشتر کالاهای خرده‌فروشی دیگر). در عمل، تفکیک گروه‌های مختلف کالاها کار ساده‌ای نیست. به عنوان مثال، در حساب اقماری گردشگری اتریش، کالاهای شاخص گردشگری و کالاهای مرتبط با آن، با هم و در یک گروه جای داده شده‌اند.

● فعالیت‌های ویژه گردشگری

کالاهایی که در بالا با نام کالاهای شاخص گردشگری معرفی شدند، از فعالیت‌هایی سرچشمه می‌گیرند که آنها را در اصطلاح فعالیت‌های شاخص گردشگری می‌نامیم. سیستم حساب‌های ملی (SNA) در سال ۱۹۹۳ بر روی تحلیلی از تولیدکنندگان شاخص تأکید می‌کند: «در یک حساب اقماری گردشگری زمانی که توجه به تولید است، بیشترین تمرکز بر فعالیت‌ها و تولیدکنندگان شاخص معطوف می‌شود».

برای اطمینان از امکان مقایسه بین‌المللی لیستی از فعالیت‌های شاخص گردشگری تعریف شده است. حساب‌های تولید TSA دوازده فعالیت شاخص گردشگری را تعریف کرده است:

۱. خدمات اقامتی و هتل‌ها

۲. مالکان منازل دوم

۳. خدمات رستوران‌ها

۴. خدمات حمل‌ونقل ریلی

۵. خدمات حمل‌ونقل جاده‌ای

۶. خدمات حمل‌ونقل دریایی

۷. خدمات حمل‌ونقل هوایی

۸. خدمات پشتیبانی حمل‌ونقل

۹. کرایه تجهیزات حمل‌ونقل

۱۰. خدمات آژانس‌های مسافرتی و امثال آن

۱۱. خدمات فرهنگی

۱۲. خدمات ورزشی و تفریحی

یک ویژگی مهم فعالیت‌های شاخص گردشگری این است که مستقیما بین مصرف‌کننده و عرضه‌کننده کالاها انجام می‌گیرد. برخی از فعالیت‌ها ممکن است به دلیل اهمیتی که کالاها و خدماتشان برای بخش گردشگری دارد، به اشتباه به عنوان فعالیت‌های شاخص تلقی شوند؛ هر چند مشتری اصلی آنها گردشگران نباشد. این مورد را می‌توان در مورد خدمات حمل‌ونقل و رستوران‌ها مشاهده کرد که کالاها و خدمات آنها به یک اندازه توسط گردشگران و غیر گردشگران مصرف می‌شود.

مترجم: مهدی نیکوئی