ارکان موفقیت یک گروه وب

چه نکاتی در موفقیت یک گروه وب نقش دارند

فرض کنید شرکت و یا سازمان شما قصد طراحی و پیاده‌سازی یک وب‌سایت را داشته باشد. کار را از کجا شروع و در چه نقطه‌ای به انتها می‌رسانید؟ برای طراحی و پیاده‌سازی به چه امکاناتی نیاز دارید؟ در صورت نیاز به سازماندهی یک گروه کاری به چه تخصص‌ها و یا توانمندهایی نیاز خواهید داشت؟ معیار انتخاب افراد جهت مشارکت در گروه چیست و این معیار تا چه میزان متأثر از یک پشتوانه علمی است؟ هر گروه وب دارای الزامات و محدودیت‌های مختص به خود برای تقسیم وظایف، مسئولیت‌ها و پیاده‌سازی فرآیندها در جهت طراحی ‌و پیاده‌سازی یک وب‌سایت است.

عناوین رسمی، شرح وظایف و ساختار گزارش‌دهی می‌تواند بسیار متغیر باشد. گروه‌های وب موفق در یک چیز با یکدیگر مشترک هستند و آن هم وجود مجموعه‌ای کامل از توانمندی‌ها و تخصص‌های مورد نیاز در ساختار گروه و فرآیندهای مربوطه است. تمامی مهارت‌ها و توانمندی‌های مورد نیاز را می‌توان در ۹ رکن مهم خلاصه کرد. در یک گروه موفق، می‌توان به سرعت جایگاه و موقعیت هر یک از افراد گروه را نسبت به ارکان اصلی تعیین و مشخص نمود که چه زمانی این پتانسیل‌ها و توانمندی‌ها در عمل و در مراحل طراحی و پیاده‌سازی مفید واقع می‌شوند (توجیه علمی و فنی وجود یک شخص در گروه).

در صورتی که طراحی و پیاده‌سازی یک وب‌سایت در تحقق اهداف از قبل تعیین شده خود با مشکل مواجه و عملاً دستیابی به آنها دور از دسترس قرار گیرد، علت آن را می‌بایست در حذف یکی از ارکان مورد نیاز در ساختار گروه و یا فرآیندها جست‌وجو کرد.

● ارکان نه گانه یک گروه وب کاری

- بررسی نیاز کاربران (User research) : طراحی کاربر محور بدین معنی است که بدانیم نیاز کاربران چیست. چگونه فکر می‌کنند و رفتار آنان به چه صورت است. بررسی نیاز و خواسته کاربران، ما را قادر می‌سازد که یک وب‌سایت متناسب با نیاز کاربران را به درستی طراحی و پیاده‌سازی نمائیم.

- استراتژی سایت (Site strategy): تعریف اهداف سایت، یکی از مهم‌ترین مراحل در چرخه طراحی و پیاده‌سازی یک وب‌سایت است که به مهارت‌های خاص خود نیاز دارد. رسیدن به یک نقطه مناسب در خصوص اهداف سایت، نحوه اولویت‌بندی اهداف مختلف و ارزیابی موفقیت یک سایت جملگی موضوعاتی هستند که می‌بایست توسط استراتژی سایت تبین گردند.

- استراتژی تکنولوژی (technology strategy): وب‌سایت‌ها از لحاظ بکارگیری فناوری پیچیده بوده و این پیچیدگی می‌تواند همواره وجود داشته باشد. شناسایی استراتژی به‌کارگیری فناوری‌ها برای یک سایت (شامل پلت‌فرم، استانداردها، فناوری‌ها و نحوه قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر)، برای موفقیت یک سایت و اجتناب از اشتباهات گزاف، بسیار حائز اهمیت و ضروری است.

- استراتژی محتویات (Content strategy): محتویات، اغلب علتی ‌است که کاربران را راغب به مشاهده وب‌سایت شما می‌نماید. چه محتویاتی می‌بایست ارائه شود تا انتظار کاربران تأمین گردد؟ چه میزان محتویات مناسب است؟ شکل و یا فرم ارائه محتویات می‌بایست به چه صورت باشد؟ قبل از این که بتوان محتویاتی را تولید کرد، ‌لازم است که به سؤالات فوق که مبانی و یا اصول استراتژی محتویات را مشخص می‌نماید، پاسخ داده شود.

- طراحی مستقل از طراحی فیزیکی و ملاحظات فنی (Abstract Design): طراحی معماری اطلاعات و تعاملات، اهداف استراتژیک را به یک فریم ورک مفهومی در جهت استفاده کاربر ترجمه می‌نماید. طراحی فوق در فرآیند پیاده‌سازی وب دارای جایگاه و ارزش خاص است.

- پیاده‌سازی تکنولوژی (Technology Implementation): ایجاد یک سیستم فنی منوط به انجام مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و دانش خاص است: زبان‌ها و پروتکل‌ها، کدینگ و اشکال زدایی، تست و ارزیابی. هر انداره که پیچیدگی یک سایت بیشتر باشد، ‌بکارگیری مجموعه‌ای از پتانسیل‌ها در جهت بالفعل کردن اهداف سایت متناسب با استراتژی تکنولوژی ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

- تولید محتوا (Content Production): دانستن این که چه محتویاتی لازم است به تنهایی کافی نیست و می‌بایست بدانیم که چگونه آنها را تولید نماییم. جمع‌آوری اطلاعات خام و اولیه، نوشتن و ویرایش، جایگاه افراد در هیات تحریریه و تأیید نهایی یک مطلب جهت انتشار بر روی سایت، جملگی بخشی از فرآیند تولید محتویات را تشکیل می‌دهند.

- طراحی به هم پیوستن (Concrete design): قبل از این که abstract design بتواند یک رابط کاربر کامل را ارائه نماید، ‌می‌بایست جزئیات مشخص‌تری از اینترفیس‌ها، نحوه به‌کارگیری امکانات و حرکت بین آنها، طراحی اطلاعات و ویژوال، مشخص گردد. پرداختن به موارد فوق در این مرحله انجام می‌گیرد.

- مدیریت پروژه (Project management): نقطه‌ای که تمامی توانمندی‌های تاکتیکی را با یکدیگر ترکیب تا نیروی محرکه لازم به منظور هدایت پروژه به سمت جلو را تامین نماید، مدیریت پروژه است که انجام صحیح و علمی آن مستلزم بکارگیری مجموعه‌ای از مهارت‌ها است. رعایت نکردن اصول علمی در این بخش، عدم اتمام و تکمیل فعالیت‌ها در بازه زمانی تعریف شده و افزایش هزینه‌ها را به دنبال خواهد داشت.

- بکارگیری ارکان نه گانه در عمل همان‌گونه که در بخش قبل اشاره گردید برای طراحی و پیاده‌سازی یک وب‌سایت به مجموعه‌ای از مهارت‌ها نیاز است که آنها را به نه رکن اصلی تقسیم کردیم. آیا این بدان معنی است که هر گروه وب مجبور است از حداقل نه نفر برای نه رکن اشاره شده استفاده نماید؟ پاسخ به سؤال فوق منفی است چرا که همواره این احتمال وجود دارد که در گروه افرادی با قابلیت‌های چندگانه وجود داشته باشد. این موضوع در خصوص توانمندی‌های استراتژی ملموس‌تر و از مصداق بیشتری برخوردار است.

به عنوان نمونه، شخصی با قابلیت‌های فراوان در پیاده‌سازی فناوری‌ها می‌تواند در بسیاری موارد در خصوص استراتژی فناوری نیز در گروه مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر، سازمان‌های زیادی به این باور رسیده‌اند که برای تأمین یکی از توانمندی‌های مورد نیاز در گروه وب ممکن است به وجود چندین فرد نیاز باشد. (خصوصاً در خصوص ارکان تاکتیکی). در اکثر موارد نحوه سازماندهی گروه وب و فرآیندها به شرایط خاص یک سازمان بستگی دارد. ولی با تمرکز بر روی ارکان اشاره شده و انتخاب افراد متناسب با ساختار فوق، این اطمینان ایجاد خواهد شد که هیچیک از پتانسیل‌های مورد نیاز و تأثیرگذار در موفقیت یک سایت را از دست نداده‌ایم.

محمد کرامتی

دنیای کامپیوتر و ارتباطات