سرطان مغز

بافت مغز مانند سایر اعضای بدن از سلول‌های خاصی تشکیل شده است، این سلول‌ها بسیار کوچک هستند و انواع مختلف دارند. سرطان مغزی ممکن است توسط هر نوع از این سلول‌ها شکل بگیرد. سلول‌های …

بافت مغز مانند سایر اعضای بدن از سلول‌های خاصی تشکیل شده است، این سلول‌ها بسیار کوچک هستند و انواع مختلف دارند. سرطان مغزی ممکن است توسط هر نوع از این سلول‌ها شکل بگیرد. سلول‌های متفکر مغز (نورون‌ها) می‌توانند بسیار سریع رشد کنند و تقسیم شوند، البته تا ۷ سالگی روند تکثیر ادامه می‌یابد و بعد بتدریج تکثیر این سلول‌ها متوقف شده و جایگزین نمی‌شوند.

دو نوع تومور مغزی وجود دارد: تومورهای مغزی اولیه که از خود مغز منشاء می‌گیرند و انواع ثانویه که از قسمت‌های دیگر بدن به مغز مهاجرت می‌کنند. انواع اولیه ممکن است سرطانی نشوند ولی تومورها با اشغال فضا در مغز موجب بروز مشکل بینایی یا شنوایی و یا حالت‌های خاص مانند سکته مغزی می‌گردند. تومورهای سرطانی مغز به علت داشتن طبیعت مهاجم خطرناک هستند، اما تومورهای غیرسرطانی اگر روی یک ساختار حیاتی فشار بیاورند یا یک عنصر مهم مثل یک رگ را احاطه کنند، خطرناک خواهند شد. آمار شیوع این بیماری حدود ۲۰ نفر از صدهزار است.

نقایص و بیماری‌های ژنتیکی در ایجاد تومورهای مغزی سهم دارند. همچنین افرادی که سابقه ملانوم، سرطان سینه، ریه، روده و کلیه دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع بیماری هستند. ماده کلرید وینیل موجود در پوشش سیم‌ها، پیپ و دود تنباکو و بسیاری از لوازم خانگی، وسائل ماشین و کارخانجات شیمیایی که این ماده را به آب یا هوا وارد می‌کنند، افرادی را که با این ماده تماس دارند در معرض خطر ابتلاء به این بیماری قرار می‌دهد.

علائم

بستگی به اندازه تومور و محل آن دارد. تهوع، استفراغ و سردرد از علائم شایع هستند. در اکثر بیماران، سردرد در همان طرف ضایعه انتشار می‌یابد. بیماران مبتلا به تومور خلفی جمجمه از وجود درد درپشت کاسه چشم، پشت گوش یا ناحیه پس سری شکایت می‌کنند. استفراغ بدون احساس تهوع نشان دهنده افزایش فشار داخل جمجمه است. انواع مختلف علائم هشداردهنده عبارتند از: تغییرات رفتاری و عاطفی سردرد صبحگاهی تشنج از دست دادن حافظه فلج یکطرفه بدن نقصان بینایی و التهاب عصب بینایی نقص تکلم ناتوانی در نوشتن عدم تشخیص فضایی ضعف عضلات یکطرف صورت تهوع نقصان شنوایی خونریزی یا سکته مغزی اختلالات روانی تدریجی و پیشرونده کندی قوه ادراک از دست دادن مهارت‌های شغلی خواب آلودگی بی‌اختیاری ادرار و اختلال در راه رفتن و ترکیبات گوناگون از توهم شنوایی، تغییر ناگهانی خلق، تغییر در الگوی خواب و اشتها و اعمال جنسی ممکن است مشاهده گردد.

متاستاز مغزی در یک چهارم از بیماران مبتلا به سرطان سیستمیک وجود دارد. بیشترین درصد این متاستازها در مردان، ناشی از سرطان ریه و در زنان ناشی از سرطان سینه است هرچند که در مقایسه با تومورهای دیگر، ملانوم بیشترین تمایل را برای انتشار به مغز داراست. حملات تشنج، سردردهای شدید و پیشرونده و ضعف حرکتی ناشی از تومورهای متاستاتیک، از تاثیر تومورهای اولیه مغز بیشتر می‌باشد.

یشگیری و درمان

برای پیشگیری از این نوع سرطان باید اصول تغذیه مناسب، ورزش روزانه و استراحت کافی را رعایت کرد. درمان سرطان مغزی شامل جراحی، اشعه درمانی و شیمی درمانی می‌باشد.

دکتر مهرانگیز توتونچی