جوش چیست وعوامل ایجادکننده ی جوش کدامند

جوش , طیف متنوعی از ضایعات پوستی است که به صورت لکه های قرمزرنگ و یا دانه های پررنگ در پوست و یا دانه های زیر پوست شدید تر و همراه با ضایعات چرکی در تنه و اندام ها و صورت مشاهده می شود

● جوش چیست؟

جوش ، طیف متنوعی از ضایعات پوستی است که به صورت لکه های قرمزرنگ و یا دانه های پررنگ در پوست و یا دانه های زیر پوست شدید تر و همراه با ضایعات چرکی در تنه و اندام ها و صورت مشاهده می شود.

▪ عوامل ایجاد کننده جوش کدامند؟

ـ عوامل ایجاد کننده جوش عبارتند از:

۱) چربی سطح پوست: پوست های چرب یکی از عوامل زمینه ایجاد آکنه یاجوش صورت می باشند.

۲) گروهی از میکروب هایی که روی پوست زندگی می کنند.

۳) التهابات ایجاد شده روی پوست (در بعضی مواقع)

۴) انسداد مجاری غددی زیر پوستی که همگی می توانند باعث ایجاد جوش شوند.

▪ عوامل موثر یا مستعد کننده ایجاد آکنه کدامند؟

ـ مهمترین عامل، عوامل زمینه ای هستند و در کنار آنها یکسری عواملی مانند افزایش چربی زیرسطح پوست و استفاده از کرم های آرایشی که چربی زیادی دارند؛ کار کردن در محیط هایی که هوای آن محیط زیاد گرم می باشد مانند افرادی که بیشتر در آشپزخانه ها و محیط های گرم داخل کارخانه، کار می کنند، یا مصرف بعضی از داروهای قلبی، استفاده از داروهای کورتونی که به صورت نادرست تجویز شود و در آقایان و ورزشکاران استفاده از استروییدهای آنابولیزانت (داروهای افزایش دهنده حجم عضلات) می توانند در ایجاد این ضایعات موثر باشند.

▪ معمولا در چه سنی دیده می شود و آیا ژنتیک در آن موثر است؟

ـ معمولا این جوش ها در حوالی سن بلوغ و میانسالی دیده می شوند. ممکن است یکسری از آن ها به صورت خود به خودی بهبود یابند و نیاز به درمان خاصی نداشته باشند. عوامل ژنتیکی به تنهایی علت موثری در ایجاد آکنه نمی باشند ولی عوامل مختلف به نوعی زمینه ساز ایجاد عامل ژنتیک می تواند باشد.

▪ تشخیص جوش صورت چگونه است؟

ـ تشخیص معمولا بر اساس نمای بالینی می باشد تنها با مشاهده می توان این ضایعات را از سایر ضایعات پوستی به راحتی تشخیص داد. جوش ها خود را به صورت دانه های قرمز پوستی ، لکه های سرسفید پوستی، ضایعات چرکی در صورت وگاها در پشت و اندام ها نشان می دهند.

برای تشخیص جوش های صورت و بدن در چه مواردی نیاز به آزمایشات پارکلینیک می باشد؟

در اکثر موارد نیاز به آزمایشات پاراکلینیک نمی باشد. یکسری اختلالات سیستم هورمونی می توانند با بروز جوش ارتباط داشته باشند این بیماری ها علاوه بر ایجاد جوش باعث رشد موهای زاید در بدن و یا باعث اختلالاتی در پریود خانم ها نیز می شود که در این صورت بررسی های پاراکلینیکی و آزمایشگاهی لازم می باشد. ولی به طور کلی معمولا در بیشتر موارد نیاز به آزمایشات پاراکلینیکی وجود ندارد و فقط زمانی که پزشک قصد دارد داروهای خاصی را تجویز کند انجام بعضی آزمایش های مربوطه برای بیمار درخواست می گردد.

▪ بهترین روش درمان آکنه کدام است؟

ـ بهترین روش درمان آموزش می باشد . بیماران باید متوجه باشد که سیر بیماری دوره کوتاهی نمی باشد و شاید شروع پاسخ درمانی خیلی زود انجام نگیردو اگر درمان زود قطع شود باعث عود ضایعات می گردد. مساله مهم بعدی پس از آموزش صحیح بیمار در استفاده از دارو، تجویز دارو می باشد که بر اساس وضعیت بیمار و شدت ضایعات در بیمار انجام می گیرد . بنابراین بهترین روش درمانی آموزش صحیح درمان به این بیماری و مصرف کامل داروهای تجویز شده می باشد.

▪ آیا ایجاد جوش به نوع مواد غذایی مصرفی بستگی دارد؟

ـ بر خلاف تصور عموم مردم که فکر می کنند مصرف تنقلات و شکلات و غذاهای شیرین باعث ایجاد جوش می شود باید ذکر شود که تاکنون این فرضیه از نظر علمی ثابت نشده است ولی جاهایی مانند آشپزخانه و جاهای گرم و محیط های مشابه دیگر می توانند عامل ایجاد جوش باشند ولی تغذیه به تنهایی نمی تواند عامل ایجاد جوش باشد.

▪ آیا احتمال عود پس از هر بار بهبودی و از بین رفتن جوش ها وجود دارد؟

ـ هر چه دوره درمان کامل تر و طولانی تر باشد و درمان به طور سریع قطع نشود نتیجه بهبودی مطلوب تر می باشد ولی اگر درمان کوتاه مدت باشد و یا مصرف داروهای تجویز شده به طور کامل انجام نگیرد امکان عود مجدد بیماری وجود دارد.

▪ آکنه به چند شکل دیده می شود؟

ـ تقسیم بندی آکنه معمولا یک تقسیم بندی ساده می باشد که بر اساس شدت بالینی انجام می گیرد . به عبارتی بر اساس شدت جوش آن را به سه دسته خفیف – متوسط شدید تقسیم بندی می کنند. این تقسیم بندی بر اساس شدت ضایعات التهابی می باشد. تقسیم بندی دیگری نیز برای آکنه وجود دارد که بر اساس علایم سیستمیک و عمومی است . به یاد داشته باشید اگر این علایم همراه تب و لرز و دردهای مفصلی باشد باعث ایجاد جوشگاه های بد شکل می شود و درمان در آن موارد نیاز به بررسی بیشتری دارد.

▪ آیا احتمال حساسیت به داروهای مصرفی هست و در این صورت چه کار باید انجام داد؟

ـ بله احتمال حساسیت به داروهای مصرفی در مواردی وجود دارد. البته ممکن است دارو واکنش تحریکی داشته باشد. در این صورت نباید خودسرانه دارو را قطع کرد ولازم است به پزشک مراجعه شود. در این شرایط ممکن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا قطع کند و داروی مناسب دیگری را جایگزین نماید.

▪ درمان در موارد مقاوم چیست؟

ـ بامصرف گروهی از داروها ممکن است فرد دچار خشکی لب- سردرد – خشکی عمومی پوست – درد مفصلی شود که در صورت مشاهده چنین علایمی مراجعه هرچه سریع تر به پزشک متخصص ضروری است. دارویی به نام آکوتان که به نوعی از مشتقات گروه ویتامین A (رتینوییدها) می باشد، از داروهای اختصاصی و موثر در درمان آکنه می باشد که معمولا در موارد مقدم استفاده می شود توجه به این نکته حایز اهمیت است که این دارو نباید در دوره بارداری مصرف شود و حتی بعد از قطع این دارو نبایستی فردی که از این دارو استفاده می کند تا حدود سه ماه باردار شود.

▪ توصیه شما به این افراد مبتلا به آکنه کدام است؟

ـ چون ضایعات آکنه (خصوصا درنواحی صورت) ممکن است بد شکل باشند و بعد از زمان نیز جوشگاه های بدشکلی در صورت بیمار به جا بگذارند باید بیماران تحت نظر پزشک باشند و حتما دارو را کامل مصرف کنند و خودسرانه قطع نکنند و متوجه باشند که درمان این بیماران طولانی مدت است . از کرم های چرب کمتر استفاده کنند. از صابون های غیربهداشتی و غیراستاندارد استفاده نکنند و در صورت ایجاد علایمی مانند پرمویی – رشد موهای زاید، اختلال در دوره قاعدگی آزمایشات لازم را انجام دهند و این افراد باید به پذیرش طولانی مدت درمان معتقد باشند.

▪ توصیه شما به این دختر ۲۷ ساله کدام است؟

ـ این دختر ۲۷ ساله که دارای جوش های بزرگ و دردناک و پر ازچرکی است باید توجه کند که نکته مهم در درمان جوش های صورت، کتف و کمر وی که به جوش غرور نیز معروف است ، ادامه روند درمانی می باشد به علت اینکه در درمان های کوتاه مدت، بهبودی مناسب وخوبی حاصل نمی شود اگر هم بهبودی ظاهری ایجاد گردد ، با قطع درمان، سریعا بیماری برگشت می کند. ایشان باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند و دوره درمان را به صورت کامل دریافت کنند. حوصله به خرج دهند و تا زمانی که پزشک می فرمایند درمان همچنان ادامه داده شود. ایشان احتمالا درمان را به صورت کوتاه مدت انجام داده است البته ضایعات در تنه و اندام ها معمولا دیرتر از ضایعات صورت بهبود می یابند و ایشان اطمینان داشته باشند با مصرف مداوم دارو و تحت نظر بودن پزشک حتما بهبودی کامل خواهند یافت.

دکتر رضا محمد رباطی – متخصص بیماری های پوست و مو