عرض‌اندام تله فیلم به جای سینمای حرفه‌ای

یکی دو سالی است که مدیران تلویزیون ترجیح داده‌اند به جای نمایش تولیدات سینمای ایران محصولات خود را به نمایش درآورند. این آثار که تا اواخر دهه ۷۰ به عنوان «فیلم‌های داستانی» …

یکی دو سالی است که مدیران تلویزیون ترجیح داده‌اند به جای نمایش تولیدات سینمای ایران محصولات خود را به نمایش درآورند. این آثار که تا اواخر دهه ۷۰ به عنوان «فیلم‌های داستانی» معرفی می‌شدند، پس از فراگیر شدن سینمای دیجیتال در جهان و البته کشور ما، «تله فیلم» نام گرفته و از شبکه‌های مختلف روی آنتن رفتند. هزینه پایین تولید، بهره‌گیری از نیروهای مورد اعتماد سازمان، هدایت مضامین و کیفیت ساختاری آثار از ابتدای ارائه طرح تا کپی صفر از جمله دلایل توجه رسانه ملی به ساخت تله فیلم‌ها بود.

به نظر می‌رسد پخش تله فیلم‌های تلویزیونی از شمار بینندگان ثابت فیلم‌های سینمایی کاسته و مخاطبان ترجیح می دهند به تماشای فیلم های کیفی تر در برنامه های تخصصی همچون سینما یک، سینما چهار، سینما ماورا و...بنشینند. هر چند مدافعان تولید و نمایش آثار تله فیلم معتقدند پخش فیلم های ۹۰ دقیقه ای در ساعات مشخصی همچون عصر جمعه شبکه اول مخاطب خود را پیدا کرده و گستره بالایی دارد، با این حال به اعتقاد نگارنده تولید و پخش تله فیلم‌ها به خودی خود نه تنها بی مقدار نیست، بلکه در جای خود بسیار ارزشمند جلوه می کند.

یکی از دلایل این عقیده سفارش تولیدات با مضامین و رویکرد مشخص در ایام خاص همچون اعیاد مذهبی، روزهای تقویم، نوروز و... است که می تواند مخاطب را از تماشای دوباره فیلم های تکراری نجات بدهد. معنای این استدلال البته آن نیست که همه تله فیلم ها از کیفیت ساختاری و مضمونی مناسب برخوردارند. به نظر می رسد بخش اعظمی از این محصولات دچار مشکلاتی همچون ضعف در بیان داستان، اشکال در فیلمنامه، نداشتن ریتم مناسب برای مخاطب گریزپای تلویزیون، ضعف‌های ساختاری، بازی های نچسب و...هستند.

دلیل این امر دو مسئله می تواند باشد: اول؛ نوع نگاه سینماگران به مقوله فیلم ۹۰ دقیقه‌ای است که از این محمل به عنوان پلی برای رسیدن به سینمای حرفه‌ای و کسب تجربه برای ساخت آثار مشکل تر بهره می گیرند و به همین دلیل نیروهای درجه دوم و سوم فنی، غیرحرفه ای‌ها و کم دستمزدها راه به آن می کشند. دوم نیز میزان اختصاص اعتبار برای ساخت آثار از سوی سفارش دهندگان بوده است.

آیا تا به حال پرسیده‌اید چرا سینمایی که می‌تواند در چارچوب مخاطبان خانگی‌اش حرفی برای گفتن داشته باشد، محدود به داستان‌های تکراری از چند آپارتمان و خیابان شده است؟ آیا نمی‌توان در همین چارچوب، داستان‌هایی را از مناطق مختلف کشورمان، آیین‌ها، اقوام و...بیان کرد؟ سؤال سختی نیست، اما قدری تأمل برانگیز است.