جدایی تکنیک از کلیشه

اکران نوروزی سینماها بسیاری از قواعد سینمایی را برای بینندگان آشکار ساخت. بحث قالب این حوزه را می توان نوعی رقابت اقتصادی نابرابر میان فیلم های اکران برشمرد که در این میان …

اکران نوروزی سینماها بسیاری از قواعد سینمایی را برای بینندگان آشکار ساخت. بحث قالب این حوزه را می توان نوعی رقابت اقتصادی نابرابر میان فیلم های اکران برشمرد که در این میان آنچه جلب نظر می کند اختلاف فاحش اخراجی ها با دیگر آثار از منظر امکانات و حمایت های اکران بود.

سالن های بیشتری به این فیلم در سراسر کشور اختصاص داده شد،از تبلیغات رسانه ای مناسبتری بهره مند گشت و با این همه حمایت بازهم فضای تحلیلی اولین برنامه هفت در سال ۹۰ را به خود اختصاص داد و آنجا نیز با آغوش باز منتقدی چون فراستی روبرو شد و همه اینها یعنی یک قدرت کلان و همه جانبه می خواهد تا اخراجی ها فروش میلیاردی کند اما حتی فروش خوب این فیلم با تمامی آن امکاناتی که برشمردیم ضعف های آشکار اثر را نمی پوشاند و در این میان نکته جالب اینکه جدایی نادر از سیمین به عنوان یک فیلم تلخ، فروشی خیره کننده را تجربه کرد و همین مساله فاصله چشمگیری را میان اثر آخر فرهادی و فیلم اخیر ده نمکی ایجاد کرده است. انفصالی که بیش از هرچیز جدایی تکنیک از کلیشه را متداعی است.

با توجه به این مقدمه می توان جدایی نادر از سیمین را روایت تنهایی انسان معاصر دانست. روایتی سرشار از تلخی که دوربین را در کنکاش علت ها و معلول ها در بطن قصه آدم های فیلم قرار می دهد. کنکاشی که تبلور روح زندگی در سینمای فرهادی را عیان کرده و به همین علت قاب عریض پرده نقره ای گویی در این متد روایی قابل لمس نیست و حایل میان اثر و بیننده نمی شود.

به واقع امتیاز آثار فرهادی همین جریان داشتن حقیقت زندگی در بستر رویدادهای فیلم است و مخاطب به هیچ وجه خود را رویاروی یک فیلم سینمایی صرف نمی بیند. او زندگی روزمره خود را با تمام فراز و نشیب هایش در سینمای فرهادی جستجو می کند و از آنجا که زندگی ایرانی در سینمای نوین اجتماعی که فرهادی مولف آن به شمار می رود رنگ و بویی واقعی دارد و از تصنع به دور است، بر همین مبنا مخاطب دریچه تفکر خود را به روی مفاهیم عمیق، تلخ، انتقادی و حتی گزنده ای که از این مدل روایی برآمده، می گشاید تا از این تصویر حقیقت نمای زندگی در مسیر اصلاح خود بهره برد.

در پرونده ای که پیش رو دارید تلاش شده تا مولفه ها و کلیدواژه های سینمای فرهادی را مرور کنیم و در این مجال جدایی نادر از سیمین در زاویه دید ما قرار گرفته است.

نویسنده : نیما بهدادی مهر