وقتی «خیانت» کارهای سینما طلبکار می شوند

بیش از ۱۵ سال است که سینمای دفاع مقدس دچار تنگنا و مهجوریت شده است در این دوره نسبتا طولانی, فیلم هایی که با موضوع مهم ترین مقطع تاریخ معاصر ایران و نمایش ازخودگذشتگی های مردم در جنگ تحمیلی ساخته شده اند با انواع و اقسام بی مهری ها, به خصوص محدودیت اکران روبه رو بوده اند

بیش از ۱۵ سال است که سینمای دفاع مقدس دچار تنگنا و مهجوریت شده است. در این دوره نسبتا طولانی، فیلم هایی که با موضوع مهم ترین مقطع تاریخ معاصر ایران و نمایش ازخودگذشتگی های مردم در جنگ تحمیلی ساخته شده اند با انواع و اقسام بی مهری ها، به خصوص محدودیت اکران روبه رو بوده اند. در شرایطی که ضعیف ترین و سخیف ترین فیلم ها معمولا با توجه ویژه ای از سوی سینمادارها مواجه هستند، حتی بهترین فیلم های دفاع مقدسی نیز روی پرده معدود تالارهای نمایش دهنده فیلم می روند. این وضعیت به گونه ای پیش رفته که گویی مشکل اکران فیلم های دفاع مقدسی -و به طور کلی فیلم های برخوردار از مضامین ارزشمند- یک أمر طبیعی است.

با این حال فاش شدن مسئله محدودیت نمایش چند فیلم آن هم با مضامینی چون خیانت خانوادگی و تحقیر مردم و توهین به اعتقادات مذهبی چنان واکنش هایی را در پی داشته که گویی یک اتفاق سهمگین و تلخ رخ داده است. نشریات سینمایی این قضیه را به تیتر یک خود تبدیل می کنند ، انجمن منتقدان در محکومیت آن بیانیه صادر می کند، برنامه سینمایی تلویزیون بخشی را به آن اختصاص می دهد و از همه مضحک تر و شرم آورتر اینکه تهیه کننده این فیلم های کذایی به جای عذرخواهی از جامعه، طلبکارانه بیانیه صادر کرده و محدودیت اکران فیلم خود را تهدیدی برای سینمای اجتماعی و فعالیت بخش خصوصی معرفی می کنند!!! جالب است؛ آقایان از بودجه ها و رانت های دولتی و شبه دولتی سود می برند و آن وقت خود را سرآمد بخش خصوصی در عرصه سینما معرفی می کنند! با پول مردم، علیه مردم فیلم می سازند و ادعای استقلال دارند!

جای شگفتی است؛ سازندگان فیلم هایی که دستمایه ای جز عشق های چندضلعی و خیانت های چند طرفه و تحقیر مردم -به ویژه اقشار مستضعف و متدین جامعه- ندارند و در ضعیف ترین ساختارها و روایت ها پرداخته شده اند، خود را نماینده سینمای اجتماعی می دانند و مدعی اند اگر چند پرده برای نمایش فیلم هایشان دریغ داشته شود سینمای ایران آسیب می بیند! اما به گواه تاریخ، وجود و حضور چنین جریان ها و فیلم هایی بوده که همواره حیات سینمای ایران را تهدید نموده است. طلایی ترین و پویاترین مقطع در تاریخ سینمای ایران دوره ای بوده که بازنمایی مضامین پست و نازل و ضداخلاقی به حداقل رسیده بود. برعکس؛ قهر مردم با سینما درست از زمانی آغاز شد که برخی مدیران دولتی برای پیشبرد اهداف سیاسی و جناحی خود، فضا را برای خودنمایی ماجراهای ناسالم در سینما باز کردند.

از همان زمان که پای خیانت و افزایش اضلاع عاشقانه به سینما باز شد، رفته رفته حضور مردم در سینما کمرنگ تر و کمرنگ تر شد. امواج مخرب این جریان ها بیش از هر کس به خود سینماگران آسیب زده است. حالا هم گویا این فعالان خود خوانده بخش خصوصی و سینمای اجتماعی با فیلم های«خیانت» کارانه شان قصد کوبیدن میخ بر تابوت سینمای ایران را دارند. آیا غیر از این است که همه دارایی و سرمایه سینمای ما شرافت و نجابت منحصر به فرد آن است؟ و آیا جز این است که گسترش ماجراهای رذیلانه و موهن در سینما باعث از دست رفتن این سرمایه ها می شود؟

جای تردیدی نیست که تبدیل کردن محدودیت نمایش تعداد انگشت شماری از فیلم های مبتذل و ضدمردمی به یک معضل فراگیر و حیاتی از سوی عده ای، تنها با اهداف کاسب کارانه و منفعت طلبانه صورت گرفته است. واقعیت این است که این همه تظاهر به دلسوزی برای سینما و فرهنگ ستایی های ریاکارانه از سوی این عده قابل باور نیست. اگر این دوستان به معنای واقعی کلمه دلشان برای سینما و فرهنگ و مردم و سرزمینمان می سوزد، اصلا در پی ساخت چنین فیلم هایی برنمی آمدند و به جای ترسیم ده ها موضوع مهم و بر زمین مانده ملی و فرهنگی به سراغ نمایش خیانت و تحقیر مردم نمی رفتند.

آرش فهیم