کردستان سرزمین رنگ و آواز

استان کردستان با داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی هنوز به درستی برای گردشگران معرفی نشده است یکی از ویژه گی های این استان حفظ فرهنگ و تاریخ کهن این سرزمین است که با گذشت سال ها دچار تغییر نشده و در زندگی مردم این منطقه هنوز جاری است

استان کردستان با داشتن جاذبه‌های طبیعی وتاریخی هنوز به درستی برای گردشگران معرفی نشده است. یکی از ویژه‌گی‌های این استان حفظ فرهنگ و تاریخ کهن این سرزمین است که با گذشت سال‌ها دچار تغییر نشده و در زندگی مردم این منطقه هنوز جاری است. از لحاظ وضع طبیعی و اقلیمی سنندج یک شهر با آب و هوای سرد کوهستانی است که در تابستان دارای هوایی مطبوع اما زمستانی نسبتا سرد دارد و اگر در بهار و تابستان به این استان و شهرسنندج سفر کنید طبیعت زیبای این منطقه را هرگز فراموش نخواهید کرد.

درباره تاریخ شهر سنندج باید گفت این استان بخشی‌ از سرزمینی‌ است‌ که‌ تحت‌ حکومت‌ مادها اداره‌ می‌شد و از شمال‌ با اورارتو، از غرب‌ با آشور و از جنوب‌ غربی‌ و جنوب‌ با ایلام‌ و سومر محدود بوده است. با توجه‌ به‌ وضع‌ اقلیمی‌ و آب‌ و هوایی‌ این استان‌‌ و براساس‌ کاوش‌های باستان‌شناسی، عده‌ای از کارشناسان معتقدند نخستین‌ اقامتگاه‌ اقوام‌ آریایی‌ در مناطق‌ شرق‌ و غرب‌ دریاچه‌ ارومیه‌ بوده است. یکی از حاکم‌های این منطقه سلیمان خان اردلان بوده است. وی در سال ۱۰۴۶ هجری قمری یعنی در دوره صفوی و زمان شاه صفی مرکز حکومت را از قلعه‌های حسن‌آباد و پالنگان در جنوب سنندج به این شهر منتقل کرده است و از آن زمان تاکنون سنندج به‌عنوان مرکز استان شناخته شده است.

از جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان به این موارد اشاره کرد: مسجد جامع، مجموعه تفریحی پارک آبیدر، بازارسنتی و قدیمی سنندج، خانه کرد یا عمارت آصف، عمارت خسروآباد، عمارت وکیل، عمارت مشیردیوان، امامزاده هاجره خاتون، امامزاده پیرعمر، امامزاده پیرمحمد و موزه سنندج است.

زبان، لباس و پوشش مردم

زبان مردم کردستان، کردی است و مانند زبان فارسی دارای قوانین خاص از لحاظ دستوری و نوشتاری است و ریشه در زبان آریایی دارد. این استان به‌دلیل وسعتی که دارد باعت گردیده تا زبان مردم منطقه دارای تنوع و گویش‌های متفاوت با یکدیگر باشند و درحال حاضرزبان کردی دارای لهجه‌های سورانی، اردلانی، کلهری وهورامی است.

در مورد لباس و پوشش زنان ومردان باید گفت. هرمنطقه لباس مخصوص به خود را دارد بخصوص در پوشش لباس زنان این تفاوت بیشتر مشاهد می‌شود به‌طوری که پوشش زنان با دارا‌بودن درتنوع رنگ یکی از زیباترین پوشاک ایرانی محسوب می‌شود.

جشن‌های ملی و مذهبی

در این استان مانند دیگر شهرهای ایران جشن نوروز در میان مردم اهمیت خاصی دارد و همه ساله با رقص کردی وبرپا کردن آتش برگزار می‌شود. در ضمن جشن‌های مذهبی مانند عید فطر، عید قربان و تولد پیامبر که به آن «مولودی» می‌گویند از مهم‌ترین مراسم مذهبی این منطقه است؛ اما یکی ازمراسمی که ریشه درفرهنگ و تاریخ مردم استان کردستان دارد و در روستای اورامان به طورسنتی برگزارمی شود مراسم «عروسی پیرشالیار» است. این مراسم سنتی همزمان با «جشن سده» و در هفته دوم بهمن و همچنین ادامه آن در پانزدهم‌اردیبهشت در محل آرمگاه پیرشالیار برگزار می‌شود.

رقص و موسیقی کردی

یکی از حرکات موزون و زیبای اقوام ایرانی را باید حرکات موزون کردی گفت که به آن در زبان محلی «هه لپه رین» می‌گویند. که با آهنگ و آوازهای شاد اجرا می‌شود به‌طوری که مردان و زنان در شرایطی که تشکیل دایره‌ای داده و یک نفر که در جلوی دیگران دستمالی به دست دارد که در زبان محلی به آن «سه رچوپی» می‌گویند، این رقص را انجام می‌دهند. از سوی دیگر موسیقی کردی را می‌توان در سه بخش تقسیم‌ کرد، نخستین بخش، موسیقی مذهبی است که در مراسمی که به مناسبت تولد پیامبر «مولودی» و عید قربان همچنین عید فطر برگزار می‌شود دراویش با خواندن آوازهای مذهبی و دف آن را اجرا می‌کنند. بخش دوم موسیقی شهری که به آن «گراوانی» می‌گویند و سوم نیز موسیقی سنتی که به آن « بیت » گفته می‌شود.

جاذبه‌های دیدنی

استان کردستان در حال حاضر دارای ده شهرستان شامل شهرهای سنندج، بانه، بیجار، دیواندره، سقز، قروه، کامیاران، دهگلان، سروآباد و مریوان است. هر کدام از این شهرها نیز برای گردشگران می‌تواند جاذبه زیادی داشته باشد که به‌طور مختصر به مواردی از آن اشاره می‌کنیم.

به علت مجاورت با مرز عراق باعث شده تا بازارچه‌هایی در شهر بانه ایجاد شود و به همین علت وقتی به بازار می‌روید پاساژها و مراکز خرید زیادی مشاهده می‌کنید که می‌توانید انواع کالاها مورد احتیاج خود را با قیمت مناسب در آنجا پیدا کنید. از طرفی این شهر دارای مراکز اقامتی مانند هتل و مهمانپذیر است و طبیعت کوهستانی و جنگل‌های زیبای آن موقعیت مناسبی برای جذب گردشگران فراهم کرده است.

‌از دیگر مناطق دیدنی این استان غار باستانی کرفتو، کوهستان چل‌ چمه یا «چهل ‌چشمه» و منطقه شکار ممنوع زرینه اوباتو است که در شهرستان دیواندره قرار دارد. شهرستان سقز یکی دیگر از شهرهای استان کردستان و دومین شهر پرجمعیت استان بعد از سنندج است. قلعه باستانی زیویه، مجموعه کاروانسرا، بازار قدیمی سقز، مسجد دومناره و دریاچه سد شهید کاظمی از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان است. دریاچه زریوار یکی از مناطق زیبای ایران محسوب می‌شود که در شهرستان مریوان قرار دارد. آب این دریاچه از جوشش چشمه‌‌هایی که در کف آن است تامین می‌شود. دریاچه زریوار به علت داشتن آب شیرین شرایط مناسب برای رشد انواع ماهی را دارد.

درضمن روستای شگفت ‌انگیز پالنگان، کتیبه و نقش برجسته تنگی ‌ور، زیارتگاه حضرت عکاشه، زیستگاه شاهو، دریاچه سد گاوشان، رودخانه سیروان از آثار تاریخی، مذهبی و طبیعی شهرستان کامیاران است. همچنین دریاچه سراب، چشمه آب معدنی و امامزاده باباگرگر، حمام تاریخی قصلان، کوه‌های بدر و پریشان و امامزاده شیدا از جاذبه‌های گردشگری و توریستی شهرستان قروه به شمار می‌رود. ازجاذبه‌های شهرستان‌های سروآباد و بیجار روستای تاریخی اورامان تخت با سبک و ویژگی‌های خاص معماری، تفرجگاه ذرلی و درکی، چشمه آب معدنی بل، قلعه باستانی قمچقای و منطقه حفاظت شده حیوانات وحشی، تیمچه حاج شهباز و مجموعه بازار است.

سعید کاکاآقازاده