شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
لزوم تهیه غذا برای جمعیت رو به افزایش آیا محصولات تراریخته بر تنوع زیستی تأثیر می گذارند
همان گونه که می دانیم، گیاهان، اصلی ترین و مهم ترین منابع تجدیدشونده جهان هستند که علاوه بر تأمین غذای آدمی و حیوانات، نیازهای غیرتغذیه ای، شیمیایی و صنعتی هم به وسیله آنها مرتفع می شود. به همین دلیل، کاربرد روش های مهندسی ژنتیک برای افزایش کمی و کیفی محصولات از یک سو و کاهش هزینه ها و زمان تولید از سوی دیگر، استفاده از این روش ها در شاخه های گوناگون کشاورزی را بسیار ارزشمند کرده است؛ در این میان با توجه به اهمیت تنوع زیستی به عنوان یکی از عوامل پایه تولید و شاید مهم ترین آنها، ابداع علم مهندسی ژنتیک توانسته است ارزش و اهمیت این تنوع زیستی را دوچندان کند؛ زیرا آنچه تا دیروز علفی بی فایده در شوره زارها و بیابان ها تلقی می شد، امروز به عنوان منبع مهمی برای ژن های تحمل به شوری و خشکی ارزیابی می شود و از ارزش بسزایی برخوردار است. با وجود این، با توجه به ابهامات موجود در مورد استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک و به کارگیری محصولات تراریخته در برخی رسانه ها ایجاد شده است، بنابراین بررسی ابهامات موجود و ارزیابی علمی و اصولی تأثیر کشت محصولات تراریخته بر تنوع زیستی و محیط زیست به عنوان منابع پایه و حیاتی هر اکوسیستم ضروری است. اصولا پیدایش هر علم و فناوری جدید، در هر برهه ای از زمان، برای رفاه بیشتر بشر و برطرف کردن مشکلات و نابسامانی های هر دوره است. بنابراین پرواضح است که پیدایش علم مهندسی ژنتیک در راستای رفع مشکلات و معضلات انسان؛ چه از لحاظ سلامت و چه از لحاظ محیط زیست بوده است؛ مشکلاتی که یقینا بشر در پیدایش و گسترش آن بی تأثیر نبوده است. رشد فزاینده جمعیت جهان و افزایش تقاضا برای مواد غذایی در دهه های اخیر موجب شد تا در زمینه علوم کشاورزی و مواد غذایی شاهد یک گذر جدی و اجتناب ناپذیر از کشاورزی سنتی به کشاورزی پیشرفته و به کارگیری روش های نوین ژنتیک در تولید محصولات زراعی و دامی باشیم. بنابراین برای اینکه بتوانیم نقش و اهمیت مهندسی ژنتیک در حفاظت از تنوع زیستی را درک کنیم، لازم است آن را با رویکردهای جایگزین مورد مقایسه قرار دهیم و به این نکته بیندیشیم که چرا بشر به دنبال یافتن علوم و فنون نوین در کشاورزی رفت؟ و در این فرایند معضل کشاورزی سنتی چه بود؟
یکی از معضلات اساسی بخش کشاورزی، عوامل زیستی مهاجم است که تحت عنوان کلی آفت نامیده می شوند. بیمارگران مهم و همچنین حشرات زیان آوری مثل سن گندم، ملخ ها، شته ها، کنه ها و علف های هرز وجود دارند که خسارات شدیدی را به محصولات کشاورزی وارد می آورند. بنابراین کنترل مؤثر این عوامل همیشه به عنوان یکی از دغدغه ها مطرح بوده است. زیرا در غیر این صورت تولید غیراقتصادی شده و با شکست همراه خواهد بود. بنابراین به جهت مقابله با این معضلات، مهندسی ژنتیک به عنوان یک ابزار مؤثر وارد عرصه کشاورزی شد. به هرحال در صورت عدم به کارگیری این رویکرد نوین، ناگزیر خواهیم بود به روش سنتی مصرف سموم شیمیایی متوسل شویم. این سموم علاوه بر اینکه به شدت محیط زیست را آلوده می کنند، تهدیدی جدی برای سکنه طبیعی خاک، آب و هوا شامل میکروبیوتا، فون و پوشش گیاهی طبیعی در محیط زیست هستند. بسیاری از سموم شیمیایی مصرفی در دنیا دارای طیف اثر وسیعی هستند؛ به این معنی که تأثیر آنها فقط به آفت هدف محدود نمی شود، بلکه دامنه ای از ارگانیسم های مفید و مضر را هم از بین می برند. از طرف دیگر استفاده بی رویه و غیرهوشمندانه از بسیاری از آفت کش های تخصصی هم باعث بروز مقاومت در جمعیت های هدف شده و بنابراین بعد از مدتی نه چندان طولانی اثر خود را از دست می دهند. از سوی دیگر سموم شیمیایی جمعیت های آفت مهاجم را به طور کامل از بین نمی برند. در چنین حالتی، جمعیت عامل بیماری زای باقی مانده بعد از مدت کوتاهی به سرعت به سطح اولیه افزایش می یابد. حال آنکه محصولات تراریخته تنها بر آفات هدف تأثیر گذاشته و هیچ گونه اثر نامطلوبی بر هیچ یک از موجودات غیرهدف ندارند، درحالی که ممکن است دارای مزایای زیست محیطی مستقیم دیگری نیز باشند. پژوهش های علمی نشان می دهند که محصولات تراریخته باعث جلوگیری از انتقال صفات در موجودات غیرهدف و جلوگیری از حرکت گونه های معرفی شده به دیگر بوم نظام ها می شوند. گیاهان تراریخته علاوه بر نقش مثبتی که در حفظ تنوع زیستی گیاهی و جانوری اکوسیستم ها دارند، نقش بسیار مهمی نیز در پالایش آلودگی های شایع محیط زیست دارند. مسئله آلاینده های زیست محیطی و تأثیرات مضری که بر سلامت انسان، جانوران و گیاهان می گذارند به لحاظ علمی ثابت شده است. در قرن گذشته توسعه شهرها در سطح جهان، جنگ و فرایندهای طبیعی و بهره برداری بیشتر از طبیعت منجر به رهاسازی مقادیر زیادی فلزات سنگین مانند جیوه، سرب، کادمیوم، مواد غیرفلزی مانند آرسنیک، مواد رادیواکتیو، مواد آلی مانند هیدروکربن های نفتی، حلال ها، ترکیبات فنلی، کودهای شیمیایی، علف کش ها و آفت کش ها به بیوسفر و ایجاد مشکلات جدی آلودگی شده است. یکی از مهم ترین نگرانی ها، تجمع آلاینده ها در منابع غذایی گیاهی و جانوری و ورود آنها به زنجیره غذایی انسان است. گیاهان تراریخته در رفع آلاینده های هوا، خاک و آب های سطحی نقش کلیدی و بارزی دارند.
با وجود تهاجم گسترده به تولید ملی محصولات تراریخته، کشت و کار این محصولات فواید بی شماری را برای توسعه پایدار و سلامت محیط زیست بر جای خواهد گذاشت. بنابراین بهتر است با ممانعت از توسعه مناقشات و منازعات در مورد تولید محصولات تراریخته، در دستیابی به این فناوری سرنوشت ساز برای کشورمان راهگشا باشیم. طبق برآوردها، جمعیت جهان در ۳۵ سال آینده از مرز ۹ میلیارد نفر عبور خواهد کرد؛ ازاین رو استفاده از روش های نوین در تولید محصولات کشاورزی به منظور تأمین غذا برای چنین جمعیتی اجتناب ناپذیر است. از طرفی تنوع زیستی هم از ارکان تأمین امنیت غذایی به شمار می رود. بنابراین لازم است در این راستا از فناوری هایی استفاده شود که ضمن حفظ و توسعه تنوع زیستی، امکان بهره وری بهینه از منابع دردسترس را فراهم آورد. درحال حاضر، مهندسی ژنتیک به عنوان فناوری ای که از پدیده های جاری در طبیعت الهام گرفته شده، سازگارترین فناوری با محیط زیست محسوب شده و بهترین و ایمن ترین ابزار در جهت نیل به این مقصود است.
دکتر الهام باقری راد. بیولوژیست
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت حسین امیرعبداللهیان مجلس شورای اسلامی سیستان و بلوچستان افغانستان انتخابات امیرعبداللهیان عراق جنگ دولت سیزدهم حجاب مجلس
سیل ایران تهران هواشناسی سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی باران فضای مجازی آتش سوزی یسنا هلال احمر
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو مسکن دلار بانک مرکزی قیمت طلا تورم ارز بازار خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو
صدا و سیما مسعود اسکویی صداوسیما دفاع مقدس بی بی سی موسیقی مهران غفوریان تلویزیون ساواک سریال سینمای ایران تبلیغات
رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین اسرائیل حماس روسیه آمریکا ترکیه انگلیس اوکراین نوار غزه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال جواد نکونام بازی علی خطیر باشگاه پرسپولیس بایرن مونیخ
هوش مصنوعی اینستاگرام آیفون دیابت اپل عکاسی ناسا موبایل گوگل تلفن همراه
سلامت استرس طب سنتی کبد چرب فشار خون گرما