خدا چگونه خشمگین می شود

از مهم ترین عواملی که غضب الهی را فعال می کند یعنی ما را از خدا دور می کند, ناامیدی از رحمت و بخشش خداست

از مهم‌ترین عواملی که غضب الهی را فعال می‌کند یعنی ما را از خدا دور می‌کند، ناامیدی از رحمت و بخشش خداست .

غضب در انسان‌ها یک حالت نفسانی، روحی و روانی است. وقتی خلاف میل و خواسته‌ی ما کاری انجام می‌گیرد، جوششی در خون ما ایجاد می‌شود که ما را تحریک عصبی و فعال می‌کند و فریاد می‌زنیم و نگرانی‌هایی است که در چهره پیداست. غضب در خدای متعال به این معنا نیست. غضب در خدای متعال به معنای دورشدن از رحمت خاص است.

خداوند یک رحمت گسترده ای دارد و تمام عالم وجود بر سر این سفره‌ی رحمت هستند و از آن استفاده می‌کنند که آنرا رحمت رحمانیت تعبیر می‌کنیم. یک رحمت ویژه ای دارد که این را به رحمت رحیمیت تعبیر می‌کنیم.

خداوند هم رحمان و هم رحیم است. نسبت به همه‌ی موجودات رحمان است و در برخی از موارد توفیقات ویژه، کمالات خاص و عنایت‌های خاص ویژه رحیم است. رحمت ویژه را رحمت رحیمیه می‌گویند. وقتی می‌گوییم خدا غضب کرده یعنی انسان کاری کرده که خودش را از این رحمت الهی محروم کرده است.

● خداوند هیچ کس را محروم نمی‌کند

دیگر اینکه در نظام آفرینش و دستگاه خدای متعال محرومیت و حرمان وجود ندارد. خداوند هیچ کس را محروم نمی‌کند. به عبارتی خدا به هیچ کس غضب نمی‌کند. پس اگر می‌گوییم حرمان در دستگاه هستی وجود ندارد، پس چرا در مورد حرمان و غضب صحبت می‌کنیم؟

یک وقت ما این بحث را از ناحیه‌ی خداوند نگاه می‌کنیم. این مثل خورشیدی است که دارد نور می‌دهد. وقتی خورشید نور می‌دهد به آن کس که نزدیک است یا دور است به آن کسی که پشت دیوار است یا آن کسی که مقابل خورشید قرار گرفته، همه‌ی این‌ها برای خورشید مساوی است اما برای طرف مقابل متفاوت است. یکی آمده خودش را در معرض نور خورشید قرار داده و از نور مستقیم خورشید استفاده می‌کنیم، یکی پشت دیوار رفته و به او نور کمتری می‌خورد ولی باز از نور استفاده می‌کند. یکی در اتاق را به روی خودش بسته و پرده‌ها را هم کشیده است. اینجا خورشید امساک فیض نمی‌کند. خورشید نورش را تقسیم نمی‌کند مثلا بگوید که به تو کمتر نور می‌دهم و به یکی بیشتر می‌دهم. شخصی با تفاوت مواضعی که گرفته، بهره مندی او از نور خورشید متفاوت می‌شود.

این معنای غضب که ریشه ای در خود ما انسان‌ها دارد. پس نگویید که خدا علیه ما غضب کرده است، تو از خدا فاصله گرفته ای. این غضب به نفع خودت برمی گردد . چرا خدا غضب می‌کند؟ خدا غضب نکرده است، تو داری از رحمت الهی دور می‌شوی و در حقیقت خدا از تو طلبکار است نه اینکه تو از خدا طلبکار باشی. خدا می‌فرماید که من این فضای قشنگ را برای تو فراهم کرده‌ام، چرا از این فضا دور می‌شوی؟

رحمت خدای متعال برای همه است. ریزش رحمت او برای خاص و عام می‌آید اما این ما هستیم که خودمان را در مدار بهره مندی و استفاده از آن رحمت الهی قرار می‌دهیم یا اینکه در پستوخانه ی نفسمان مخفی می‌شویم. هر چه خدا می‌گوید که به سمت عبادت، نماز و ترک گناه بیا، ما به فضای گناه و آلوده می‌رویم. این عمل باعث می‌شود که ما از رحمت ویژه‌ی الهی فاصله بگیریم و در اینجاست که می‌گویند خدا بر او غضب کرده است.

● ریشه غضب الهی در درون خود ماست

غضب الهی این طور نیست که خشمگین شده و دندان‌هایش را بهم فشار آورده است. در آیه هشتاد و یک سوره‌ی طه به این بحث اشاره می‌کند. ریشه غضب الهی و فعال شدن آن در درون ما انسان‌هاست. خدا سیستم ما را جوری آفریده که یکسری بایدها و نبایدهایی هست، اگر ما خلاف این عمل کردیم یعنی فاصله گرفتیم. خدا هیچ گاه از دست ما عصبانی نمی‌شود بلکه ما هستیم که از خداوند دور می‌شویم. این دوری از خداوند یعنی خدا غضب کرده است. خداوند می‌فرماید: از پاکی‌ها بخورید و بیاشامید (هر کاری که می‌کنید پاکی و طهارت باشد) اگر علیه این‌ها طغیان کردید از رحمت خدا دور می‌شوید و سقوط می‌کنید. خدا از سر رحمت می‌گوید که خودت را از رحمت من دور نکن.

این معنای غضب که ریشه ای در خود ما انسان‌ها دارد. پس نگویید که خدا علیه ما غضب کرده است، تو از خدا فاصله گرفته ای. این غضب به نفع خودت برمی گردد. چرا خدا غضب می‌کند؟ خدا غضب نکرده است، تو داری از رحمت الهی دور می‌شوی و در حقیقت خدا از تو طلبکار است نه اینکه تو از خدا طلبکار باشی. خدا می‌فرماید که من این فضای قشنگ را برای تو فراهم کرده‌ام، چرا از این فضا دور می‌شوی؟

● خوراک انسان‌ها پاکی است

دیگر این که خوراک انسان پاکی است. خوراک یعنی نگاه، گفتار، شنیدن و اخلاقیاتی که از ما صادر می‌شود خوراک ماست. خوراک چیزی است که ما را می‌پروراند و می‌سازد. تمام هویت و حقیقت ما را اخلاقیات و اندیشه‌ها می‌سازند. خدا ما را طوری آفرید که پاکی‌ها را مصرف کنیم. اگر ناپاکی باشد حال ما را بهم می‌ریزد. معده غذای سالم می‌خواهد اگر غذای مسموم به آن بدهیم حالت تهوع به آن دست می‌دهد. یعنی این گوارش را خدا جوری آفرید که پاکی را مصرف کند. کسانی هستند که این قدر غذای ناپاک می‌خورند و ادامه می‌دهند که این عادت ثانویه می‌شود. مثل کسانی که گناه پشت سر هم می‌کنند و این یک عادت ثانویه برایشان می‌شود.

مهم‌ترین عواملی که غضب الهی را فعال می‌کند یعنی ما را از خدا دور می‌کند، ناامیدی از رحمت و بخشش خداست. من گناه کرده‌ام اما در را به روی من بسته است. همچنان در باز است و می‌گوید که برگرد. اگر من با حالت ناامیدی بگویم کجا برگردم مگر راه بازگشت هم هست؟ شیطان مرتب این را القاء می‌کند که با این همه گناه کجا می‌خواهی بروی

بر اساس فطرت اولیه این شخص نمی‌خواهد که گناه کند ولی مزه های دنیوی بر کامش غالب شده است. فطرت سالم او گناه را نمی‌طلبد. پس خدا ما را با یکسری بایدها و نبایدها آفریده است. اگر این کارها را انجام بدهیم هویت ما ساخته می‌شود و ما رشد می‌کنیم.

پس تمام آنچه که با شأن، شخصیت و هویت انسانی سازش ندارد منشأ غضب الهی خواهد بود. یعنی دور شدن از رحمت ویژه‌ی الهی. خدا سیستم ما را جوری آفریده که ما با رفتارهای زیبا و ترک آلودگی‌ها، ما انرژی‌های برتر در نظام هستی را جذب می‌کنیم.

انجام آلودگی و ترک پاکی یک سیستم دفاعی را در مقابل آلودگی‌ها ایجاد می‌کند و نمی‌گذارد آن انرژی مثبتی که در عالم صادر می‌شود به ما برسد. خدا به ما عقل داد که بفهمیم. پیامبر قرآن امام و وحی برای تو فرستادم که سراغ این‌ها بروی و بفهمی.

● مهم‌ترین عامل برای فعال شدن غضب الهی

در بعضی موارد غضب خیلی فعال می‌شود. یکی از آن موارد ناامید شدن از لطف پروردگار است. در عین حال که می‌خواهیم از غضب بگوییم از رحمت خدا هم می‌گوییم. از مهم‌ترین عواملی که غضب الهی را فعال می‌کند یعنی ما را از خدا دور می‌کند، ناامیدی از رحمت و بخشش خداست. من گناه کرده‌ام اما در را به روی من بسته است. همچنان در باز است و می‌گوید که برگرد. اگر من با حالت ناامیدی بگویم کجا برگردم مگر راه بازگشت هم هست؟ شیطان مرتب این را القاء می‌کند که با این همه گناه کجا می‌خواهی بروی.

● به حقوق اهل‌البیت بی مهری نکنیم

سعی کنیم نسبت به حقوق اهل بیت حالت بی مهری نشان ندهیم. امام بر گردن ما حق دارد. ما باید تعهداتی که نسبت به شخصیت امام داشته باشیم حتی‌المقدور به اما زمان (عج) نزدیک بکنیم. در زیارت جامعه‌ی کبیره می‌فرماید: یکی از مواردی که باعث فعال شدن غضب الهی می‌شود این است که انسان آگاهانه نسبت به حقوق ولایی اهل بیت بی اعتنایی کند.

الآن ما امام زمان (عج) داریم که حاضر و ناظر بر ماست و ما منتظر ظهور او هستیم. اگر من رابطه‌ام را با امام زمان درست کردم این‌ها در تعامل من با دیگران هم اثر دارد.

قرآن وقتی می‌خواهد پیامبر را ستایش کند نمی‌گوید که تو خیلی نماز می‌خوانی یا خیلی روز می‌گیری بلکه می‌گوید که تو خلق عظیم داری. و پایه های اخلاقی تو خیلی بلند است. شاخصه های اخلاقی تو خیلی برجسته است

● بداخلاقی‌ها را رها کنیم

دیگری بد اخلاقی‌ها است که غضب الهی را فعال می‌کند. بگو مگوها، بددهانی‌ها، فحاشی‌ها. می‌بینید که در محیط خانواده، اعضای خانواده با ادبیات زیبا با هم صحبت نمی‌کنند. پیامبر فرمود: با فحش و ناسزا با هم صحبت نکنید. خدا ادبیات زشت و بد را در خانواده قبول نمی‌کند و غضب الهی این است.

امام کاظم علیه السلام فرمود: دو طائفه هستند که نباید در مورد آن‌ها غضب کرد، یکی بچه‌ها و یکی خانم‌ها. زیرا این‌ها نمی‌توانند پرخاش را تحمل کنند. این مثل گل پرپر شدنی است و طوفان نمی‌طلبد. این‌ها را باید با نوازش نگه داریم. قرآن وقتی می‌خواهد پیامبر را ستایش کند نمی‌گوید که تو خیلی نماز می‌خوانی یا خیلی روز می‌گیری بلکه می‌گوید که تو خلق عظیم داری. و پایه های اخلاقی تو خیلی بلند است. شاخصه های اخلاقی تو خیلی برجسته است.

● جمع بندی

از خدا ناامید نباشیم. حتی‌المقدور حقوق اهل بیت را رعایت کنیم. ارتباط ولائی مان را با امام زمان علیه السلام در همه‌ی اجزای زندگی احساس کنیم. حقوق برادران و خواهران از داخل خانواده گرفته تا محیط بیرون را رعایت کنیم. اساس برخوردهای مان را حُسن خلق قرار بدهیم.

زندگی روزمره را در فضای از بندگی خدا قرا بدهیم اگر دنبال آرامش هستیم که این جز در راه بندگی خدا حاصل نمی‌شود. کسی که دنبال مسمومیت اخلاق‌ها و رفتارها می‌رود، او مثل معتادی که مواد مصرف می‌کند و می‌گوید که کِیف کردم، آیا واقعاً این کیِف است؟

کیف را آن جوانی می‌کند که سالم است و اعتیاد ندارد. خودمان را به گناه معتاد نکنیم و بعد بگوییم که لذت بردم. این‌ها لذت نیست. دنبال زیبایی زندگی، بندگی، آرامش و امنیت باشیم و بندگی خدا را بکنیم. قطعاً هم در دنیا و هم آخرت لذت می‌بریم و گرفتار جهنم هم نمی‌شویم.

فرآوری: زهرا اجلال

منبع: بیانات حجت الاسلام مهندسی