ابوعلی حسن وخشی بلخی

جنسیت: مرد
نام پدر: علی بن محمد
تولد و وفات: (۳۸۵ -۴۷۱) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: حافظ و محدث ، زاهد و ادیب
اصل وی از وخش ، قریه‌ای در حوالی بلخ است. در طلب حدیث …

جنسیت: مرد
نام پدر: علی بن محمد
تولد و وفات: (۳۸۵ -۴۷۱) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: حافظ و محدث ، زاهد و ادیب
اصل وی از وخش ، قریه‌ای در حوالی بلخ است. در طلب حدیث به عراق ، جبال ، شام ، مصر سفرهای طولانی نمود و در بلخ ، نیشابور ، بغداد ، اصفهان ، دمشق ، بصره ، مصر ، عسقلان ، تنّیس ، رمله ، قدس ، عکٌا ، حلب و همدان از ابوالقاسم خزاعی و ابوسعید صیرفی و یحیی بن ابراهیم مزکی و ابوعمر بن مهدی فارسی و ابونعیم حافظ و ابوحسین بن بشران و ابومحمد نحاس و تمٌام بن محمد رازی و محمد بن احمد بن محمد بن مزدین و ابوسعید بن حسنویه و ابوالحسن حیری و عبدالواحد بن محمد بن مهدی و محمد بن حسین بن فضل قطان و محمد بن احمد بن الفوارس و از جماعتی دیگر حدیث شنید. خطیب بغدادی و عمر بن علی محمودی و جماعتی دیگر از او روایت کردند. خواجه نظام‌الملک در بلخ از وی حدیث شنید. در بغداد خلیفهٔ عباسی به اتهام قدری بودن دستور به غرق کردن او داد. پس به مصر گریخت و بعد از چندی دوباره مخفیانه به بغداد آمد و از آنجا به بلخ بازگشت ، در بلخ به امر خواجه نظام‌الملک برای وی مدرسه‌ای بنا کردند تا در آن حدیث گوید. او در بلخ درگذشت. وی برگزیده‌ای از احادیثی را که از ابونعیم حافظ شنیده بود ، در پنج جزء تحت نام "وَخشیٌات" نگاشت. در "کشف‌الظنون" و به تبع آن در "هدیهٔ العارفین" ، "الامالی" ، در حدیث و کتاب "التوقیر" از آثار وی شمرده شده است.