مـاهـی شیـر پـرطرفـدارتـر اسـت

سرانه مصرف ماهی در کشور ۷ کیلوگرم است عددی که با سرانه مصرف جهانی فاصله بسیاری دارد

سرانه مصرف ماهی در کشور ۷ کیلوگرم است؛ عددی که با سرانه مصرف جهانی فاصله بسیاری دارد. بالابودن قیمت ماهی در کشور از یک سو و داشتن ذائقه خاص ایرانی از سوی دیگر، باعث شده است که این صنعت تاکنون موفق به افزایش مصرف سرانه ماهی در کشور نشود. مهندس حسین معصومی، ۱۶ سال است که در صنعت فرآورده‌های شیلاتی مشغول فعالیت است. با او درباره مشکلات موجود در این صنعت گفت وگویی کرده‌ایم...

▪ شما به‌عنوان فردی که سال‌های سال در این صنعت مشغول فعالیت هستید، مهم‌ترین مشکلات شیلات را چه می‌دانید؟

- هر صنعتی می‌تواند درگیر مشکلات و مسایلی شود که به نوعی در رشد و شکوفایی آن تاثیر منفی داشته باشد. داشتن عمق مناسب آب، طول زیاد سواحل مرز آبی، دمای مناسب آب و وجود منابع و موادمعدنی مناسب در خلیج فارس، امکان رشد انواع آبزیان را در دریای کشور فراهم کرده است. همچنین خلیج فارس از نظر تنوع و کیفیت آبزیان، از آب‌های مهم دنیا به شمار می‌رود، اما بی‌تردید این صنعت در کشور ما درحال حاضر مشکلات خاص خود را دارد، مثلا می‌توان به صید سنتی و غیراصولی و در مواقع غیر فصل صید، ازدیاد واحدهای تولیدکننده کنسرو، افزایش قیمت به دلیل کاهش صید، تجهیزنشدن شناورها به امکانات نگهداری مناسب صید، آموزش ندیدن مناسب صیادان و تامین نشدن تجهیزات پیشرفته، قاچاق ماهی و میگو و صید بی‌رویه حتی در زمان تخم‌ریزی آبزیان اشاره کرد.

▪ یکی از مشکلاتی که خانواده‌ها با خرید ماهی‌های بسته‌بندی شده دارند، متناسب نبودن ماهی‌های بسته‌بندی با تعداد افراد خانوار است. آیا در این مورد اقدامی انجام شده است؟

- در گذشته تعداد افراد خانواده‌ها از ۵ نفر کمتر نبود در نتیجه خریدار برای خرید ماهی بسته‌بندی، مشکل خاصی نداشت، اما از آنجا که امروزه جمعیت خانواده‌ها نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است، در نتیجه صنعت بسته‌بندی شیلات تصمیم گرفت در این زمینه تغییراتی بدهد و ماهی‌را متناسب با جمعیت هر خانوار در بازار عرضه کند. درحال حاضر کمترین وزن ماهی بسته‌بندی شده در کشور، ۶۰۰ گرمی است که در صورتی که شخص مجرد یا جمعیت خانواده کم باشد، می‌تواند آن را انتخاب کند.

▪ ارزش ماهی‌های وارداتی مانند ماهی‌های کشور است؟

- خوشبختانه ماهی از آبزیانی است که همیشه ارزش غذایی بالا دارد و مهم نیست که در چه دریایی رشد کرده باشد. مهم‌ترین مساله‌ای که باید در مورد ماهی‌های وارداتی به آن توجه کرد، روش صید، انجماد و نگهداری است. خوشبختانه سازمان دامپزشکی کشور بر آبزیان وارداتی نظارت دقیقی انجام می‌دهد و تاکنون با مشکلی روبرو نشده‌ایم.

▪ روی برخی از بسته‌بندی ماهی‌ها، مشخصاتی درج نشده. علت چیست؟

- مصرف‌کنندگان هرگز نباید ماهی‌های بسته‌بندی شده‌ای که هیچ مشخصاتی روی بسته‌های آنها درج نشده، خریداری کنند. بدون تردید این ماهی‌ها در کارگاه‌های زیرزمینی غیر استاندارد بسته‌بندی می‌شوند و فاقد اعتبار و کیفیت هستند. خریداران باید هنگام خرید ماهی (چه از نوع بسته‌بندی و چه کنسرو) به تاریخ تولید، انقضا و آرم استاندارد توجه داشته باشند.

▪ بیشتر چه نوع ماهی‌ای در سبد مصرفی خانواده‌ها وجود دارد؟

- از آنجا که خوردن ماهی به دلیل داشتن بوی نامطبوع و استخوان‌های ریز و درشتی که دارد، به خصوص برای کودکان و افراد سالمند آسان نیست، خانواده‌ها ترجیح می‌دهند ماهی را در برنامه غذایی خود جای ندهند اما در حال حاضر و با توجه به شرایط اقتصادی امروز و گرانی موادغذایی ارزشمند، مردم ترجیح می‌دهند ماهی‌هایی با قیمت پایین و مناسب بودجه خود بخرند. ماهی شیر که گوشتش نسبتا زیاد است و فقط یک تیغ مرکزی دارد، در حال حاضر از اقبال خوبی برخوردار است و مردم بیشتر این ماهی را در برنامه غذایی خود قرار می‌دهند.

▪ چرا مصرف سرانه ماهی ما نسبت به دیگر کشورها پایین است؟

- یکی از مشکلات، قیمت ماهی است. توجه داشته باشید یک خانواده ۵ نفری و با درآمد متوسط، ترجیح می‌دهند بهایی را که باید برای یک وعده مصرف ماهی بپردازد، برای خرید گوشت در نظر بگیرد که حداقل بتواند در چند وعده غذایی از آن استفاده کند. یکی دیگر از عوامل پایین بودن سرانه مصرف ماهی در کشور، ناموفق بودن صنعت شیلات در جذب ذائقه‌های ایرانی است، یعنی شیلات نتوانسته با برنامه‌ریزی دقیق و روش‌های کارشناسی در این صنعت جذابیت به‌وجود آورد و ذائقه ایرانی را برای مصرف ماهی تشویق و تحریک کند. یکی دیگر از علت‌ها هم ضعف بخش بازاریابی و بازرگانی این صنعت است که تاکنون نتوانسته است با روش‌های بدیع، خانواده‌ها را به خرید ماهی و میگو تشویق کند و از این راه بتواند ارزش غذایی ماهی و میگو را به خانواده‌ها بقبولاند.

سارا دماوندان