اعتبار آقای نابغه به دودکش بند است

ماجراهای جدید شرلوک هلمز

۱) خیلی سال است خبری از کشتار مخالفان در روسیه به خاطر انفجار بمب نشنیده ایم. روس ها حالا مخالفان شان را بی سر و صداتر و ظریف تر از میان برمی دارند. آنا پولیتکوفسکایا خبرنگار مخالف جنگ چچن و سیاست های پوتین به ضرب گلوله مرد و الکساندر لیتویننکو هم که به گفته پزشکان انگلیسی قربانی اشعه رادیواکتیو اورانیوم شد. طرف جاسوس و افسر سابق «کاگ ب» بود. آبش با پوتین توی یک جوی نرفت، کتابی علیه سیاست های رئیس جمهور وقت روسیه (پوتین) نوشت و سرانجامی جز مرگ پیدا نکرد. روس ها اما اوایل قرن نوزدهم برای قدرت نمایی و مرعوب و مبهوت کردن مخالفان دست به کارهای بزرگ و دهان پرکن می زدند؛ انفجار بمب. همین نمایش پرسر و صدا کلک تزار روس ها در سال ۱۸۸۱ را کند. باورتان می شود جام شراب گلوی نوشنده را بدîرîد آن هم نه جام شیشه یی که لب پîر شود و لب شکسته اش تیز باشد و... که جام نقره یی کاملاً مجهز و مکانیزه،؟ خاندان مشهور و اشرافی لنکستر (قرن نوزدهم میلادی) در برخورد با مخالفان و دشمنان داخلی و خارجی خود ترفند شگفت انگیزی به کار بسته اند و طرح ها و نقشه های هوشمندانه و منحصر به فرد رو کرده اند.

۲) فراز بالا بوی خون می دهد و از مرگ و جنایت حرف می زند. حرف خون و جسد که به میان می آید، سر و کله این آقا که عکس اش آن پایین چاپ شده، پیدا می شود؛ با پیپی گوشه لب، شنلی بلند بر دوش و گهگاه با کلاه. اینها مشخصات شرلوک هلمز است. دماغش آنقدرها که گفته اند و به آن مشهور است، عقابی نیست. دست کم در این عکس که عقابی به نظر نمی رسد. طرح، کار سیدنی پاگت نقاش قرن نوزدهمی انگلیس است، رفیق گرمابه و گلستان سرآرتور کانن دویل (خالق اسطوره هلمز) و طراح اولین پرتره از شرلوک هلمز. این طرح اولین بار در سال ۱۸۹۱ در مجله استراند چاپ شده و دستمایه خلق همه شرلوک هلمزهای بعدی بوده است.

۳) بله، بوی خون و جنایت می آید و حتماً شرلوک هلمز وارد میدان می شود، اما این بار نه به روایت کانن دویل پدر (سرآرتور) که به روایت کانن دویل پسر (آدریان). ماجرا از این قرار است که آدریان کانن دویل همه آن پرونده هایی را که پدر ناتمام گذاشته، جمع کرده و با کمک جنایی نویس مشهور امریکا جان دیکسون کار، ماجراهای شرلوک هلمز را پی گرفته و شش داستان جدید نوشته است. البته جدید که می گویم منظورم یک سال و دو سال گذشته نیست. حتی ربطی به ۱۰ سال، ۲۰ سال یا ۵۰ سال پیش هم ندارد. آدریان کانن دویل در سال ۱۹۵۴، همان شرلوک هلمز اواخر قرن هجدهم را ارائه داده است. او نام این مجموعه داستان را گذاشته «ماجراهای جدید شرلوک هلمز».

۴) هوش، ذکاوت، نبوغ، قدرت استنتاج قوی و سریع و شکست ناپذیری هلمز همه آن چیزهایی است که از خواندن «ماجراهای جدید شرلوک هلمز» نصیب مان می شود، مثل همیشه. خیال مان راحت است، او همه چیز را درست می کند و پرده از همه رازها برمی دارد و حق را به حق دار می رساند. قدرت نمایی هلمز اتفاق تازه یی نیست. راستش را بخواهید هلمزً «ماجراهای جدید شرلوک هلمز» حرص مان را درمی آورد و گاهی ما را به وحشت می اندازد. اینکه کسی بتواند فکر و شغل و شخصیت دیگری را در کسری از ثانیه از روی خطوطی که روی لباس اش افتاده، آن هم از پشت پنجره و فاصله یی ۳۰ متری تشخیص بدهد و با قاطعیت بگوید طرف چپ دست است یا راست دست، خطرناک است. آدم مقابل هلمز احساس آرامش و امنیت نمی کند. هیچ چیز خصوصی و پنهان مانده یی باقی نمی ماند. حتی از پس کاغذهای کتاب هم خواننده ماجراهای هلمز (چه جدید و چه قدیم) احساس می کند زیر ذره بین کارآگاه نابغه قرار گرفته و دارد بررسی می شود. هوش و نبوغ به کنار، حوادث طبیعی و غیرمنتظره همواره در جهت خواسته های او اتفاق می افتد. نمونه اش در داستان اول (ماجرای هفت ساعت) و داستان ششم (ماجرای اتاق مهر و موم شده) در کتاب «ماجراهای جدید شرلوک هلمز» وجود دارد؛ همان جا که هلمز به دودکش ها اشاره می کند و جنس خوب و استحکام بالای آنها را دلیل موفقیتش می داند. در داستان های کلاسیک پلیسی عدالت «باید» برقرار شود.

۵) کتاب رمز داوینچی دن براون (نشر زهره و با ترجمه سمیه گنجی و حسین شهرابی) را به یاد می آورید؟ سراسر کتاب پر بود از پانوشت های طولانی و پرتوضیح. به طوری که در بعضی موارد حتی جذابیت پانوشت بر متن غالب می شد. ماجراهای جدید شرلوک هلمز هم پر است از پانوشت های دقیق و جزیی. با این کار نه تنها صاحب اطلاعات بیشتر درباره موضوع می شوید که مترجم به شما اجازه می دهد دیکته صحیح لغات انگلیسی را پیش رو داشته باشید و در جست وجوهای اینترنتی از آن بهره ببرید. کتاب ماجراهای جدید شرلوک هلمز را دکتر رامین آذربهرام ترجمه و نشر مروارید امسال آن را برای اولین بار چاپ کرده است. این کتاب ۱۶۴ صفحه است و خواندنش وقت گیر نیست.

۶) من اینجا باید اعتراف کنم، هرچند خیلی دیر شده است. نام این ستون حاشیه نویسی برای یک رمان است و شما حتماً متوجه هستید کتاب ماجراهای جدید شرلوک هلمز که این هفته درباره اش نوشته ام رمان نیست و مجموعه داستان است. اتفاق است، می افتد.

● پیشنهاد

در کنار کتاب ماجراهای جدید شرلوک هلمز که با تیراژ ۲۷۰۰ تایی در قفسه کتابفروشی ها موجود است، بد نیست کتاب «شرلوک هلمز در محلول هفت درصدی» را بخوانید که نوشته نیکلاس مه یر و کار نشر مروارید است. این کتاب رمانی است درباره اعتیاد شرلوک هلمز. او برای درمان دست به دامن فروید روانشناس مشهور می شود و در این میان ماجراهای همیشگی هم پیش می آید که کارآگاه نابغه دست به کار می شود و... شرلوک هلمزهای قدیمی هم که کار سرآرتور کانن دویل است و نشر طرح نو در مجموعه یی چهار جلدی منتشر کرده، پیشنهاد می شود. سری کارهای آگاتا کریستی هم هنوز در بازار کتاب دیده می شود. در ضمن انواع و اقسام فیلم ها و سریال هایی که بر اساس ماجراهای هلمز و زندگی خصوصی اش ساخته شده روی دی وی دی و سی دی در بازار محصولات تصویری موجود است. نمونه اش «زندگی خصوصی شرلوک هلمز» به کارگردانی بیلی وایلدر است.

سحر طلوعی