پاییز, استرس, اگزما

مدتی است سوالات زیادی در رابطه با اگزما, خشکی پوست و خارش به دست «سلامت» می رسد اگزما از ناراحتی های پوستی رایج است که افراد زیادی در جامعه ما به آن مبتلا هستند و متخصصان معتقدند شیوع این بیماری رابطه مستقیمی با الگوی زندگی و شرایط روانی ما دارد

مدتی است سوالات زیادی در رابطه با اگزما، خشکی پوست و خارش به دست «سلامت» می‌رسد. اگزما از ناراحتی‌های پوستی رایج است که افراد زیادی در جامعه ما به آن مبتلا هستند و متخصصان معتقدند شیوع این بیماری رابطه مستقیمی با الگوی زندگی و شرایط روانی ما دارد. با مهمان «میزگرد زیبایی» این هفته همراه باشید...

خانم مریم که سال‌هاست اگزما دارد، می‌گوید:

با خارش اگزما چه باید کرد؟

خانم مریم در ایمیلی به «سلامت»، عکس‌هایی از ضایعات اگزمای خود برایمان ارسال کرده‌اند و در توضیح نوشته‌اند: «چند سالی است که دچار بثورات پوستی خارش‌دار شده‌ام. به پزشک مراجعه کردم گفتند اگزماست. البته همیشه نسبت به یک ماده غذایی یا یک شوینده آلرژی نشان نمی‌دهم بلکه بیماری‌ام دوره‌های افت و خیز دارد. معمولا وقتی استرس شدید دارم یا عصبی می‌شوم، بدنم به هر چیزی که فکرش را بکنید، آلرژی نشان می‌دهد. جای لک‌های ناشی از خارش روی بدنم مانده. لطفا راهنمایی کنید چطور می‌توانم این لک‌ها را از بین ببرم؟»

● نگاه متخصص طب سنتی

دکتر محمد مظاهری ‌

عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان

رابطه پاییز و اگزما

▪ خیلی‌ها معتقدند پوست ما آینه درونمان است. چه اتفاقی در بدن افراد رخ می‌دهد که دچار اگزما می‌شوند؟

از منظر طب سنتی باید بگویم که با فرارسیدن فصل پاییز که در ذات خود مزاج سرد و خشک و سوداوی دارد، افراد بیشتر دچار اگزما می‌شوند. البته وقتی به دلایلی سودا در بدن فزونی یابد هم این اتفاق می‌افتد. از سوی دیگر وقتی مواد دفعی یا فضولات بدن به دلایلی به‌صورت طبیعی دفع نشوند، در اعضای ضعیف‌تر می‌ریزند و تجمع می‌یابند که یکی از این اعضای ضعیف پوست است و باعث بروز بثورات پوستی، خارش و سایر علایم اگزما می‌شود.

▪ چرا سودا در بدن زیاد می‌شود؟

غم و اندوه، استرس و برخی امراض باعث می‌شود سودا در بدن افزایش یابد. مصرف برخی غذاها هم مولد سودا در بدن است مثل غذاهای مانده، غذاهای فراوری شده از گوشت گاو مثل سوسیس، کالباس، همبرگر و موادغذایی حاوی نگهدارنده و...

▪ اگزما درمانی هم دارد؟

در طب سنتی برای درمان اگزما ۲ راهکار پیشنهاد می‌شود؛ درمان موضعی و علامتی که در آن از محصولات گیاهی مثل گل مغربی یا ژل لینودرم، گل غاصب، ریشه باباآدم یا دم‌کرده زرشک برای کاهش خارش استفاده می‌شود و دوم، پاکسازی کبدی. در طب سنتی یکی از اعضای مهم و کلیدی بدن، کبد محسوب می‌شود. کبد مهم‌ترین پالایشگاه بدن است و اگر خوب کار نکند، فضولات به سمت پوست سرازیر می‌شود. با اصلاح کار کبد و پاکسازی آن با عرق کاسنی، شاه‌تره یا کپسول‌های تنظیم‌کننده کار کبد می‌توان به صورت ریشه‌ای با اگزما برخورد کرد و آن را از بین برد.

▪ آیا گیاهانی که کبد را پاک‌سازی می‌کنند، جای لک ناشی از بثورات را هم از بین می‌برند؟

نه، این محصولات درمان‌کننده اگزما هستند. بعد از بهبود اگزما برای از بین بردن جای لک باید بیمار به‌وسیله پزشک معاینه شود و با توجه به اینکه لک‌ها کجای بدن قرار دارند و به چه رنگی هستند، می‌توان درمان‌ها را تجویز کرد اما به‌طور کلی وقتی فرد بتواند اگزمایش را کنترل کند و مانع از خاراندن خود شود، قدم بزرگی در ایجاد نشدن لک‌ها برداشته است. اگر لک‌ها به حال خود رها شوند و تحریک نشوند، به مرور از بین خواهند رفت.

● نگاه متخصص پوست

دکتر امیرهوشنگ احسانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

رابطه استرس و اگزما

گاهی افراد زمینه‌هایی از اگزما و خشکی پوست دارند و شاهد عود و افت یا بهتر و بدتر شدن خارش‌ها و ضایعات پوستشان هستند. علت این مشکل‌، شرایط عصبی آنها و نداشتن آرامش روانی است.

این نوع اگزما در واقع نوعی بیماری روان‌تنی است و باید حتما فرد مبتلا همزمان که تحت درمان‌های پوستی است، زیر نظر روان‌پزشک باشد. یعنی باید اگزما را کامل درمان کند و حتی اگر لازم است، برای تشخیص، نمونه‌برداری‌های پوستی انجام گیرد. بیمار باید در این زمینه همکاری کند و نمونه‌برداری را بی‌مورد نداند.

همچنین باید تمام داروها را مصرف و دستورات پزشک را رعایت کند. نیاز به مشاوره با روان‌پزشک از این جهت ضروری است که با آموختن روش‌های مدیریت استرس و مصرف برخی داروها، استرس و اضطراب فرد کم می‌شود و می‌تواند درمان‌های طولانی‌مدت اگزما را که گاهی سال‌ها ادامه می‌یابد، بپذیرد.

برای کاهش خارش ناشی از اگزما، معمولا آنتی‌هیستامین تجویز می‌شود که خوشبختانه مصرف طولانی‌مدت آن عارضه‌دار نیست و وابستگی ایجاد نمی‌کند اما ضدخارش‌های موثرتری هم وجود دارد که فقط باید با دستور پزشک مصرف شوند. داروهایی هم وجود دارد که هم از تنش فرد می‌کاهد هم خارش را تسکین می‌دهد.

برای از بین بردن جای لک ناشی از خاراندن نیز ابتدا باید بیماری فرد کاملا درمان شود. وقتی مطمئن شدیم بیمار مشکلی ندارد و خارش‌ها کاملا برطرف شده، می‌توان ضدلک‌هایی تجویز کرد که جای لک‌ها را کمرنگ کند. وقتی بیمار هنوز پوست را می‌خاراند، تجویز ضدلک‌ جز صرف هزینه اضافی فایده دیگری ندارد.

نکته مهم این است که لک‌های ناشی از خارش به لیزر جواب نمی‌دهد. اگر بیمار جای خارش را خیلی دستکاری نکند، جای لک کاملا برطرف می‌شود اما اگر خیلی محل را بخاراند و زخم کند، لک کمرنگی باقی خواهد ماند. اگر لک‌ها در انتهاهای بدن و اندام‌های تحتانی باشند، درمان آنها سخت‌تر است و لکی که در صورت، گردن و سینه است، راحت‌تر از لکی که در دست و پاست محو می‌شود.

سمیه مقصودعلی

«میزگردزیبایی» درباره مشکل پوستی خانم مریم با حضور دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوست دکترمحمد مظاهری متخصص طب سنتی