دوشنبه, ۱۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 3 February, 2025
كانون فرهنگ روس
● آلكساندر سرگییویچ پوشكین-بنیانگذار ادبیات نوین روسی
از اهمیت الكساندر پوشكین در ادبیات و فرهنگ نوین روسیه هر چه بگوییم گزاف نگفته‌ایم. مردم مغرب‌زمین شاید داستایفسكی، تولستوی، تورگنیف یا چخوف را بهتر از او بشمارند، اما برای مردم روسیه پوشكین نه تنها بزرگترین شاعر كه نامورترین ادیب بنیانگذار ادبیات نوین و زبان ادبی نوین روسیه، و كانون فرهنگ روس است. او همه ژانرهای عمده شعر را آزمود و فراتر از آنچه در هر یك از این ژانرها سروده هنوز در زبان روسی چیزی پدید نیامده است. شعرهای بلند روایی، رمان منظوم، اشعار تغزلی، درام و حتی قصه‌های منظوم پریان. همچنین پوشكین نویسنده نخستین داستان منثور روسی است كه هنوز هم می‌توان از خواندن آن لذت برد. هر یك از آثار عمده او در داستان منثور در نوع خود شاهكاری است. نقدهای ادبی او چندان زیاد نیست و آنچه نوشت نیز بیشتر برای صیقل دادن به نگرش و ادراك خودش بود و هیچ گاه خود آنها را منتشر نكرد اما همین اندك نوشته‌های او در نقد چنان است كه هیچ جست‌وجوگری در ادبیات روس نمی تواند آن را نادیده انگارد. نامه‌های او نیز بهترین نمونه مكتوب به زبان روسی است.
تاثیر فرهنگی پوشكین به ادبیات محدود نمی‌شود. پهنه موسیقی سراسر زیر تاثیر اوست. اپراهایی كه بر اساس آثار پوشكین ساخته شده، در قیاس با هر نویسنده دیگر، به مراتب بیشتر است.
شعرهای بلند روایی: روسلان و لیودمیلا ۱۸۴۲ از میخاییل گلینكا، اسیر قفقاز ۱۸۵۸، ۱۸۸۲ از سزار كوپی آلیكو (كولیها ۱۸۹۲) از ارخمانینوف، مازپا (پالتاوا، ۱۸۸۳) از چاپكوفسكی، ماورا (خانه كوچك در كولومنا ۱۹۲۲) از استراوینسكی.
رمان منظوم: پوگین آنیگین ۱۸۷۸، از چایكوفسكی؛ درام: باریس گادونوف ۱۸۷۲ از موسورگسكی، موستارت و سالیری ۱۸۹۸ از ریمسكی كورساكوف شهسوار آزمند ۱۹۰۴ از راخمانینوف، میهمان سنگی ۱۸۷۲ از الكساندر دارگامیشكی (این اثر را كویی و كورساكوف به پایان بردند)، و پری دریایی ۱۸۵۵ از دارگا میشكی؛قصه‌های منظوم پریان: تزار سالتان ۱۹۰۰ و خروسك طلایی ۱۹۰۷ از ریمسكی كورساكوف.
داستان منثور: دوبروفسكی ۱۸۹۴ از ادوارد ناپراونیك و بی‌بی پیك ۱۸۹۰ از چایكوفسكی بر بسیاری از اشعار تغزلی پوشكین آهنگ نهاده‌اند و بسیاری از آنها با آهنگ‌های مختلف خوانده شده‌اند. بر اساس آثار او باله‌های بسیاری طراحی شده است، هم در زمان خودش و هم بعد از درگذشت او. هر چند نمایشنامه‌های پوشكین هیچ‌گاه بر صحنه نرفته است. آثار او، مضمون بسیاری از فیلم‌ها شده و شمار فراوانی از مجسمه‌سازان، نقاشان و تصویرگران را الهام بخشیده است. افزون بر این، از آن زمان كه مردم روس در پی تعریف مفهوم روس بودن بر آمده‌اند، شخصیت پوشكین بارها و بارها موضوع تفسیرهای گوناگون شده است. زندگینامه‌های بسیار، و نیز رمان‌هایی بر اساس زندگی پوشكین نوشته شده است و نوشته می‌شود.
● نگاه به كوهستان
پوشكین در بیست و ششم ماه مه ۱۷۹۹ در مسكو به دنیا آمد. خاندانش ششصد سال در شمار اشراف روسیه بودند و در رویدادهای تاریخی روسیه در دوران الكساندر نیفسكی، ایوان مخوف، باریس گادونوف، پتر كبیر و كاترین كبیر نقشی عمده و اغلب در طرف بازنده داشتند. این نكته‌یی بود كه پوشكین از یادآوری آن خشنود می‌شد. نسب پوشكین از جانب مادر به هانیبال، امیرزاده حبشی، می‌رسید كه به سرداری پتر كبیر رسید و از محارم او شد. در زمان پوشكین خاندان او اعتبار پیشین را از دست داده بود، اما هنوز هم جایگاهی نه چندان والا در میان اشراف روسیه داشتند. پوشكین در نوجوانی زیر نظر بسیاری از معلمان خانگی، از زن و مرد، آموزش دید. اما مهمترین منبع آموزش اولیه او كتابخانه پدرش بود كه در آن آثار كلاسیك قرن هفدهم و هجدهم فرانسه گردآوری شده بود.
در ۱۸۱۱ از جمله سی دانش‌آموزی بود كه برای تحصیل در كلاس اول دبستان ستارسكویوسلو برگزیده شدند. ستارسكویوسلو جایگاه كاخ تابستانی در نزدیكی پتر كبیر بود و این دبیرستان را الكساندر اول تاسیس كرده بود تا فرزندان خاندان‌های معتبر برای مشاغل مهم دولتی در آن آموزش ببینند. در این دبیرستان او از بهترین آموزش در روسیه آن دوران برخوردار شد.
در آوریل ۱۸۲۰ عقایدی كه پوشكین در اشعار سیاسی‌اش بیان می‌كرد فرماندار كل پطرزبورگ را به استنطاق از او واداشت و نتیجه آن تبعید شاعر به جنوب روسیه بود. اما این تبعید به صورت ماموریتی اداری از جانب وزارت امور خارجه بود. رییس پوشكین ژنرال اینزوف، به او اجازه داد همراه خانواده ژنرال رایفسكی، از قهرمانان شكست دهنده ناپلئون در ۱۸۱۲، به قفقاز سفر كند. دو ماهی كه در كنار چشمه‌های معدنی قفقاز گذشت و یك ماهی كه در قریه سپری شد پوشكین را برای بار نخست با كوهستان و مردم بدوی آشنا كرد. در همان ایام، او با آموزش رایفسكی گرفتار افسون شعر بایرون شد.
پوشكین در طول سه سالی كه در كیشینیف گذراند نخستین داستان‌های منظوم رمانتیك، یا بایرون‌وار خود، یعنی اسیر قفقاز و فواره باغچه‌سرا را سرود. پوشكین اثری دیگر به نام گابریلیاد را آغاز كرد كه در آن عید بشارت با همان طعن و تمسخری روایت می‌شود كه هومر در حق خدایان اولمپ روا داشته بود. همچنین، دو ماه پیش از مرگ كیشینیف، یوگینی آنیگین را آغاز كرد كه فصل‌های مختلف آن به صورت كتاب‌های جداگانه از ۱۸۲۵ تا ۱۸۳۲ به چاپ رسید.
پوشكین در ۱۸ فوریه ۱۸۳۱ در مسكو با نامزد خود ناتالیا گانچاروف ازدواج كرد. در ماه مه سفری به ستارسكویوسلو كردند، در ماه اكتبر به پطرزبورگ بازگشتند و تا پایان عمر پوشكین در آنجا اقامت گزیدند. زیبایی خانم پوشكین هیجانی ناگهانی در جامعه برپا كرد و شخص تزار در خیل ستایشگران او بود. پوشكین برای استفاده از مجموعه اسناد دولتی در پژوهش‌های تاریخی درخواستی نوشت و در ۱۴ نوامبر بعد از سرایش و انتشار شتابزده شعرهای ناسیونالیستی درباره انقلاب لهستان ۱۸۳۱ـ۱۸۳۰ رسما با حقوقی نه چندان زیاد به استخدام دولت در آمد تا به كار پژوهش تاریخی بپردازد. آنگاه در مجموعه اسناد دولتی به كاوش پرداخت.
افشین ارجمند
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست