نقطه تجاری

مفهوم نقطه تجاری برای نخستین بار در فوریه سال ۱۹۹۲ به منظور فراهم کردن فرصت های تجاری بین المللی برای بنگاه های کوچک و متوسط از سوی کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد آنکتاد ارائه گردید

مفهوم نقطه تجاری برای نخستین بار در فوریه سال ۱۹۹۲ به منظور فراهم کردن فرصت های تجاری بین المللی برای بنگاه های کوچک و متوسط از سوی کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) ارائه گردید. پس از آن فدراسیون جهانی نقاط تجاری در سال ۲۰۰۰ با هدف بهبود کارایی تجاری، افزایش مشارکت بنگاههای کوچک و متوسط در زمینه تجارت بین الملل و کسب استقلال از آنکتاد با مشارکت تمامی نقاط تجاری ایجاد شد. کلیه نقاط تجاری کشورهای جهان در یک شبکه جهانی الکترونیک موسوم به شبکه جهانی نقطه تجاری به یکدیگر مرتبط هستند.

نقطه تجاری ایران نیز در سال ۱۳۷۶ بر اساس توصیه آنکتاد ایجاد شد و جمهوری اسلامی ایران با توجه به نقش مهم نقطه تجاری در ارائه سرویس های اطلاعات تجاری و تسهیلات تجاری به بازرگانان کشور در سال ۲۰۰۱ میلادی به عضویت رسمی شبکه جهانی نقاط تجاری درآمد. در سال ۱۳۸۷ مسئولیت اداره و رهبری نقاط تجاری ایران به سازمان توسعه تجارت ایران انتقال یافت.

نقطه تجاری دربرگیرنده توصیه ها و رهنمودهایی برای کارایی تجاری است. در نقاط تجاری بخش های دولتی و خصوصی در زمینه های تجاری با هم همکاری می کنند. به طورمثال واحدهای مرتبط با مبادلات خارجی اعم از گمرک، بانک ها، اتاق بازرگانی، حمل و نقل و بیمه و .. گرد هم می آیند و یا به طور مجازی ارتباط می یابند تا ازین طریق بتوانند تمامی خدمات مورد نیاز معاملات تجاری را عرضه کنند. نقاط تجاری همچنین یک مرکز اطلاعاتی مرتبط با تجارت است که اطلاعاتی را درمورد فرصت های تجاری بالقوه، مشتریان، عرضه کنندگان و قوانین و مقررات تجاری برای کاربران فراهم می کند.

به طور کلی هدف اصلی برنامه کارایی تجاری از طریق نقطه تجاری ایجاد زمینه ای برای دسترسی کم هزینه و مطمئن یه اطلاعات استراتژیک است. نقاط تجاری محرک و تسریع کننده تغییرات بوده و عملیات بازرگانی بهتر را در تمام حوزه های مربوط به تجارت معرفی می کند.

هرشخصیت حقیقی و حقوقی که بخواهد وارد تجارت شود می تواند از مزایای نقطه تجاری استفاده کند. دولت برای بهبود تجارت از خدمات و برنامه های نقطه تجاری بهره مند می شود. بنگاه های کوچک و متوسط نیز از خدمات ارائه شده شامل دسترسی به شبکه نقاط تجاری جهان بهره مند می شوند. همچنین ارتباطات تجاری محلی برای بنگاه های کوچک و متوسط خدمت دیگری است که نقطه تجاری ارائه می کند.

امروزه بنگاه های کوچک و متوسط عامل محرک توسعه و تجارت در کشورها محسوب می شوند زیرا در این بنگاه ها هزینه های ناشی از بوروکراسی کمتر و خلاقیت بیشتر است و کارها تخصصی تر انجام میگیرند.

تأکید برنامه چهارم توسعه بر توسعه نقطه تجاری در جهت توسعه صادرات است و با بررسی خدماتی که یک نقطه تجاری طبق الگوی فدراسیون جهانی نقطه تجاری قادر به ارائه آن است، متوجه این نکته می شویم که این خدمات می تواند کارکردهای مفیدی در رفع مشکلات صادرات مؤسسات کوچک و متوسط کشور ایفا کند.

امروزه هیچ کشوری در انزوای کامل زندگی نمی کند و جایگاه تجارت بین المللی در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه تا جایی اهمیت یافته است که اغلب از آن به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصاد داخلی نام می برند. از ابزارهای تسهیل گر تجارت در شرایط کنونی نیز توجه به تجارت الکترونیک و همچنین بهره گیری از خدمات نقطه تجاری است. درحال حاضر تلاش گسترده ای در سطح جهان به خصوص از طرف کشورهای در حال توسعه جهت بهره گیری از مزایای نقطه تجاری در جهت بهبود کارایی تجاری مؤسسات کوچک و متوسط کشور خود در جریان است. در ایران نیز با نگاهی به سیاست گذاری ها از گذشته تا کنون، متوجه حرکت تدریجی از رویکرد درون گرایی(سیاست جایگزینی صادرات) به نگرش برون گرایی و توسعه صادرات در عرصه تجارت بین المللی می شویم.

یک نقطه تجاری می تواند خدمات زیر را به کاربران خود ارائه دهد:

WTPF براساس الگوی ارائه شده توسط

۱) خدمات اطلاعاتی شامل اطلاعات کلی درباره کشور، اطلاعات آماری در بعد ملی و محلی، قوانین و مقررات مرتبط با تجارت ملی،قیمت محصولات ویژه، فرصت های سرمایه گذاری، واردکنندگان، فرصت های تجاری، نمایشگاه ها و بازارهای کالا

۲) خدمات تسهیلاتی شامل سازماندهی رویدادها و سمینارهای تجاری، سازماندهی مأموریت های تجاری، سازماندهی مشارکت در نمایشگاه ها و بازارهای تجاری، خدمات حمایت کننده، تحقیقات بازار، آماده سازی وب سایت شرکت ها و بروشورهای مجازی

۳) خدمات معاملاتی شامل ترخیص کالا از گمرک، پرداخت های بین المللی، خدمات مربوط به بیمه، خدمات حمل و نقل بین المللی

به طور کلی یک کاربر تجاری باید ابتدا به بازاریابی کالای مورد نظر توسط کسب اطلاعات در زمینه قیمت کالا، رقبای جهانی، بازارهای هدف و... از سیستم اطلاع رسانی می پردازد و سپس با خریداران بالقوه جهانی تماس حاصل می کند.

با توجه به نقشی که فدراسیون جهانی نقطه تجاری برای نقاط تجاری تعریف کرده است نقطه تجاری ایران می تواند تأثیر بسزایی در در پشتیبانی از صادرات داشته باشد و نقش مهمی در رفع موانع و مشکلات موجود در توسعه صادرات ایفا کند. به همین دلیل به منظور تبیین نقش و جایگاه نقطه تجاری ایران ابتدا باید موانع و مشکلات صادرات مورد بررسی قرار گیرد. هرچه خدمات نقطه تکمیل تر و توسعه یافته تر باشد می تواند موانع و مشکلات توسعه صادرات را به نحوی شایسته تر WTPFتجاری براساس الگوی برطرف کند.

برای توسعه قابلیت ها وخدمات نقطه تجاری ایران می توان چند سیاست را مد نظر قرار داد:

- بهره گیری هرچه بیشتر از فناوری اطلاعات WTPF- حضور فعال در

-افزایش سرعت و دقت به منظور انطباق با تحولات الکترونیکی در دنیا

- ارتقاء آگاهی مؤسسات تجاری نسبت به خدمات و قابلیت های نقطه تجاری

- ارتقاء سطح کارایی فعالیت های نقطه تجاری

- تلاش برای مشارکت مستقیم سازمان های مؤثر بر صادرات در فعالیت نقطه تجاری

- اولویت دادن به مؤسسات کوچک و متوسط

- تسهیل دسترسی مؤسسات تجاری به خدمات نقطه تجاری

با بررسی دقیق شرایط تجاری کشور می توان به این نتیجه رسید که ریشه بسیاری از مشکلات موجود در ضعف اطلاعاتی فرآیند فعلی صادرات است. بنابراین تمهید راه کارهایی برای تدارک اطلاعات تجاری مورد نیاز صادرکنندگان و تسهیل تجارت خارجی بویژه در حوزه صادرات یکی از ضرورت های استراتژیک مطرح در راستای توسعه صادرات است.

الناز رجب پور