کجا بنشینیم

آداب نشستن در جلسات

افلاطون فیلسوف بزرگ یونانی ۲۵۰۰ سال پیش عدالت را این گونه تعریف می‌‌کند که: «عدالت یعنی آنکه هر چیزی در جای خودش قرار بگیرد.» منهای نگاه افلاطون به مفهوم عامی همچون عدالت یک موضوع در اینجا حائز اهمیت است که جایگاه همه چیز باید مشخص و هر چیزی باید در جایگاه خودش قرار بگیرد که یکی از مهم‌ترین این جایگاه‌ها محل نشستن شما در جلسات و میهمانی‌های رسمی است، مکانی که انتخاب درست آن به ما در پیشبرد اهدافمان کمک می‌کند و انتخاب نادرست آن می‌تواند باعث شکست ما در مذاکرات یا خجالت ما در میهمانی‌ها شود.

برخی از اقوام ایرانی از دیر باز این اصطلاح را داشته‌اند که «آدم باید جای خود را بلد باشد» به این معنی که هر کسی باید بداند در چه جایی بنشیند و در حقیقت اشاره به جایگاه و موقعیت افراد داشته است. در این شماره آداب محل نشستن در جلسات رسمی یا ایستادن در میهمانی‌ها را مرور خواهیم کرد.

هر انسانی درارای حریم شخصی و محدوده خصوصی است که تجاوز به آن حریم می‌تواند او را در موقعیت تدافعی قرار دهد و به جای آنکه وارد مذاکره و گفت‌وگو با شما شود در تلاش برای یافتن راه فراری از شما برای حفظ حریم خصوصی خود است. این رفتار در اکثر مواقع در ناخود آگاه افراد شکل می‌گیرد و شما گاهی متوجه نمی‌شوید که به چه دلیلی در تلاش برای فرار از یک گفت‌وگو هستید؛ ولی اگر کمی بیشتر به پیرامون خود توجه کنید، متوجه می‌شوید که شخص روبه‌روی شما وارد حریم خصوصی و فضای اختصاصی شما شده است. بنابراین همواره این حریم را حفظ کنید تا ذهن ناخود آگاه افراد در برابر شما موضع نگیرد.

حریم خصوصی کمتر از ۲۰ سانتی متر: این محدوده مهم‌ترین و خصوصی‌ترین محدوده هر فرد است که همواره افراد در پی حراست از آن می‌باشند و شما هیچ‌گاه سعی نکنید در جلسات رسمی وارد این فضا شوید. این فضا صرفا متعلق به افرادی است که از نظر عاطفی بسیار به هم نزدیک هستند مانند والدین، همسر و فرزند، اما در سایر موارد همه افراد حریم فضایی دارند که ۲۰ سانتیمتری آنها را احاطه کرده است.

حریم شخصی بین ۲۰ تا ۱۰۰ سانتی متر: این محدوده مخصوص میهمانی‌ها و مجالس دوستانه است، شما در میهمانی‌ها می‌توانید وارد این فضا شوید. البته ورود به این فضا نشانه صمیمیت است؛ اما سعی نکنید برای نشان دادن صمیمیت وارد این محدوده شوید، بهتر است ابتدا شما فضای صمیمی را ایجاد نموده سپس برای تحکیم آن وارد این فضا شوید؛ خصوصا آقایان برای ورود به این محدوده در ملاقات با خانم‌ها باید بسیار احتیاط کنند.

حریم همکاران بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی متر: در محیط کار و ادارات هیچ‌گاه در هنگام صحبت کردن یا مذاکره با کسی حتی در هنگام احوال پرسی کمتر از فاصله ۱ متری به کسی نزدیک نشوید و فاصله خود را بیش از ۵/۱ متر قرار ندهید، حفظ این محدوده به حفظ موقعیت شما کمک شایانی خواهد کرد و کسی با دیدن شما دچار استرس نمی‌شود؛ خصوصا خانم‌ها اگر در فاصله نزدیک‌تری به آنها قرار بگیرید، دچار استرس می‌شوند.

حریم اجتماعی بین ۱۲۰ تا ۳۵۰ سانتیمتر: این فاصله مختص افراد غریبه‌ای است که شما با آنها در ارتباط هستید مانند تعمیرکاری که در منزل شما یا محل کارتان در حال کار است، مامور اداره برق و... و افرادی که صرفا به خاطر یک کار خاص با آنها در ارتباط موقتی هستید. حفظ این محدوده و فاصله خصوصا در مواقعی مانند صف دستگاه خودپرداز و امثال آن ضروری است

حریم عمومی بیش از ۵/۳ متر: در برخوردهای بیرون از محیط کار و منزل حریم عمومی افراد بیش از ۵/۳ است که خصوصا در پارک‌ها و مکان‌های تفریحی بهتر است رعایت شود و سعی کنید اگر به بیرون شهر برای تفریح رفته اید حداقل فاصله ۳.۵ متری خود را برای استقرار از دیگران رعایت کنید و فکر نکنید که این مکان عمومی است و متعلق به کسی نیست حریم افراد متعلق به آنها است همان‌گونه که حریم شما متعلق به شما است.

حال که فاصله نشستن را مرور کردیم به سراغ مکان نشستن می‌رویم. محل نشستن و انتخاب جایی برای نشستن در جلسات رسمی و میهمانی‌ها برای آقایان و خانم‌ها متفاوت است و می‌توان گفت رفتار آقایان با خانم‌ها در این مورد کاملا برعکس یکدیگر است بر خلاف محدوده فضایی که مشابه هم هستند. در مذاکرات و جلسات ما برای نشستن در مقابل دیگران سه انتخاب داریم:

۱) روبه‌روی فرد

۲) سمت راست فرد

۳) سمت چپ افراد

آقایان وقتی با شخصی احساس صمیمیت و نزدیکی بیشتری می‌کنند روبه‌روی او می‌نشینند و دوست ندارند غریبه‌ها روبه‌روی آنها بنشینند، همچنین ترجیح می‌دهند همکارشان در سمت راستشان بنشیند و غریبه‌ها در سمت چپ آنها.

بر خلاف آن خانم‌ها تنها در زمانی کنار دیگران می‌نشینند که با آنها احساس صمیمیت کنند و اگر تازه واردی کنار آنها بنشیند سریع عکس‌العمل نشان داده دچار استرس می‌شوند یا آنکه در حالت تدافعی قرار می‌گیرند. در جلسات رسمی بهتر است روبه‌روی خانم‌ها بنشینید و جلسه را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که نیاز نباشد کنار دست خانم‌ها یا روبه‌روی آقایان تازه وارد بنشینید.

در هر صورت اگر در میهمانی وارد شدید و خانمی کنار دست شما نشست به حالتی که شما در سمت راست او باشید او در تلاش است تا وارد فضای صمیمانه‌ای با شما شود، همین طور آقایانی که روبه‌روی شما می‌ایستند خصوصا در مقابل خانم‌ها در تلاش ایجاد فضایی صمیمی هستند.

در هر صورت در جلسات با رعایت موارد بالا سعی کنید در هنگام نشستن از همه فضای صندلی استفاده کنید و هرگز سر صندلی نشینید. کاملا تکیه داده و دستانتان باز بر روی میز یا دسته صندلی باشد و سمت پاهایتان هم همواره به سمت شخصی باشد که با او صحبت می‌کنید و هرگز سمت بدن شما به سمت در خروج نباشد؛ چرا که مفهموم عجله یا خسته شدن شما در جلسات را می‌دهد. در صورتی که می‌خواهید مخاطب خود را در جلسه تغییر دهید با چشم یا گردن به سمت او برنگردید و سعی کنید سمت بدن خود را تغییر بدهید به حالتی که امتداد شانه‌هایتان هم نشان‌دهنده مخاطب مستقیم شما باشد.

محسن پروان