سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
مجله ویستا

انقلاب اسلامی و حرکت‌های انقلابی در جهان اسلام


انقلاب اسلامی و حرکت‌های انقلابی در جهان اسلام

انقلاب اسلامی ایران که در ۲۲بهمن ۱۳۵۷به پیروزی رسید در درون مرزهای سیاسی خود محصور نماند و در ورای آن نیز تاثیرات و بازتاب‌های مهمی داشت که در سطوح مختلف قابل بحث است.
وقوع …

انقلاب اسلامی ایران که در ۲۲بهمن ۱۳۵۷به پیروزی رسید در درون مرزهای سیاسی خود محصور نماند و در ورای آن نیز تاثیرات و بازتاب‌های مهمی داشت که در سطوح مختلف قابل بحث است.

وقوع انقلاب اسلامی ایران سبب افزایش موجی از اسلام‌گرایی در سراسر جهان شد. در لبنان جنبش‌های "امل"، "حزب‌الله" و حتی گروه سنی "جنبش توحید اسلامی" تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران رشد کردند.

شعار "آزادی قدس و فلسطین " پیوسته همراه و همپای شکل‌گیری انقلاب بخصوص بعد از پانزدهم خرداد ۱۳۴۲حضور داشته و در راه‌پیمایی‌های انقلاب در سالهای بعد بسیار چشمگیر بوده است. با پیروزی انقلاب این شعار در عمل نیز محقق و جزیی از سیاست خارجی کشور شد.

این انقلاب در حمایت از فلسطین نه تنها از نظر اجتماعی ، سیاسی فرهنگی و انسانی بلکه حتی در سطح جهانی در اجلاسها و کنفرانس‌های کشورهای اسلامی و بین‌المللی رویکردی ویژه داشته است.

به رغم فشارهای متعدد از سوی لابی صهیونیستی و متحدان آمریکایی و اروپایی آن، این موضع ایران هرگز تغییر نکرد و ملت ایران بااعتقاد راسخ به مظلومیت ملت فلسطین، آزادی قدس را امری ضروری و حتمی می‌داند.

وقوع انقلاب اسلامی ایران هم چنین منجر به فعال شدن گروه "اخوان‌المسلمین" در مصر شد. در این کشور تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران، گروههای اسلامی باردیگر فعال شدند و "خالد اسلامبولی" از افسران برجسته وابسته به یکی از این گروه ها "انورسادات" رییس جمهوری مصر و امضاکننده پیمان ننگین "کمپ دیوید " با رژیم صهیونیستی را ترور کرد.

در آسیای مرکزی نیز در کشورهایی مانند تاجیکستان و ازبکستان حرکت‌هایی تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران بوجود آمد.

در قفقاز و مشخصا در جمهوری آذربایجان تاثیر پذیری از انقلاب اسلامی ایران در بوجود آمدن احزاب اسلامی و تحرکات نیروهای اصول گرا آشکار بود. جالب اینکه پیروزی انقلاب اسلامی در ترکیه لائیک هم بی‌تاثیر نبود. حرکت و نفوذ احزاب اسلامگرا از عوامل این تاثیر است.

همچنین وقوع انقلاب اسلامی ایران در کشور افغانستان که درهمسایگی ایران قراردارد به دلیل زبان و فرهنگ مشترک سخت الهام بخش بود و در مقاومت مردم علیه نیروهای کمونیستی شوروی تاثیر قابل توجهی داشت.

در پاکستان پیروزی انقلاب اسلامی ایران منجر به ارتقای سطح فکری و بینش سیاسی نسل جوان شیعه و پیدایش نهضت "اجرای فقه جعفری " شد.

تاثیر انقلاب اسلامی بر رشد اسلام‌گرایی درغرب نیز بسیار قابل تامل بود.

انقلاب اسلامی ایران، تکانی سخت به دنیای اسلام داد، و نشان داد که اسلام قویترین وسیله‌ای است که مسلمانان می‌توانند به کمک آن آزادی و استقلال خود را دراین دوران پرآشوب تامین کنند. مسلمانانی که از مسلمانی خود عقده داشتند و در اکثر مواقع شرم می کردند اسلام خود را ظاهر کنند،امروز باافتخاراز آزادی‌ها و روح واقعی دمکراسی که در اسلام وجود دارد سخن می‌گویند.

نهضتهای اسلامی در همه کشورها، حتی در کشورهای غربی و شرقی اوج می‌گیرد، و محرومین و مستضعفین جهان برای نجات واقعی خود از سلطه قدرتمندان، دست به دامان اسلام می‌شوند. قیام‌های متعددی از طرف مسلمانان علیه مستبدان و جباران و ستمگران به وقوع می‌پیوندند.

امروز اسلام پس از ۱۴۰۰سال بار دیگر زنده شده و متاثر از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت در ایران شهرت و سیادت تاریخی خود را باز یافته و سربلند و افتخار آفرین مسلمانان را به بندگی خدای یکتا و دوری از هر طاغوت و شیطان زمانه دعوت می‌کند.

الگوی انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان قویترین وسیله دینامیک اجتماعی برای نجات انسانها از استبداد مطلقه ،استعمار و استثمار وارد میدان نبرد علیه کفر و طاغوت جهانی شده است.از جمله می توان به تاثیرات انقلاب اسلامی بر آمریکای لاتین اشاره کرد.

اساسا انقلاب‌های مردمی و ریشه‌دار تا اندازه زیادی بر یکدیگر تاثیر گذاشته و الگو می‌گیرند.برای نمونه می‌توان به انقلاب ساندینیست‌ها که درسال ۱۹۷۹میلادی به وقوع پیوست اشاره کرد.

عدالتخواهی، مبارزه بااستبداد مطلقه، مبارزه با مفاسد اداری، مالی و اخلاقی و ضدیت با فاصله طبقاتی به وجود آمده در نتیجه سوء استفاده عده‌ای معدود از شرایط خاص، از جهت‌گیری های اصلی هر دو انقلاب مردمی در ایران و نیکاراگوئه بود.

به حق می‌توان گفت انقلاب اسلامی ایران تا به امروز اثرگذاری خود بر جهان و منطقه را هم چنان حفظ کرده است و همواره روح آزادی‌خواهی و ظلم‌ستیزی این انقلاب الهام‌بخش جنبش‌های‌مردمی در سراسر جهان خواهد بود.