۱۰ واقعیت سالمندی

امروزه افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری و زاد ولد, باعث بالارفتن شمار سالمندان نسبت به جمعیت کل شده است و این رشد فزاینده افراد مسن همچنان ادامه دارد به طوری که بر اساس پیش بینی کارشناسان, در آینده نه چندان دور, در جهان از هر ۵ نفر, ۱ نفر سالمند خواهد بود

امروزه افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری و زاد ولد، باعث بالارفتن شمار سالمندان نسبت به جمعیت کل شده است و این رشد فزاینده افراد مسن همچنان ادامه دارد؛ به‌طوری که بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، در آینده نه‌چندان دور، در جهان از هر ۵ نفر، ۱ نفر سالمند خواهد بود...

با افزایش تعداد سالمندان، مساله بهداشت، سلامت و تامین آسایش و رفاه آنها در جامعه هر روز ابعاد تازه و گسترده‌ای پیدا می‌کند. به همین دلیل ارتقای زندگی سالمندان در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های جهانی تبدیل شده است. در این راستا سازمان ملل روز ۱۴ دسامبر سال ۱۹۹۰ در مجمع عمومی سالانه خود بر اساس قطعنامه ۱۰۶/۴۵ روز اول اکتبر برابر با ۹ مهرماه را به عنوان روز جهانی سالمندان انتخاب کرد. یک سال پس از آن، مجمع عمومی سازمان ملل طی قطعنامه ۹۱/۴۶ اصول سازمان ملل برای سالمندان را تصویب کرد. در سال ۲۰۰۲، در دومین مجمع جهانی سالمندان در اسپانیا، طرحی جهانی درمورد سالمندی به تصویب رسید که در واقع بر توسعه تمام جوامع در نقاط مختلف جهان برای استفاده از فرصت‌ها و مقابله با چالش‌های پیش روی سالمندان در قرن ۲۱ متمرکز بود. بیستمین سالگرد روز جهانی سالمندان که سال گذشته برگزارشد به دستاوردهای اهداف توسعه‌ای هزاره برای سالمندان اختصاص یافت. در سال جاری نیز موضوع اصلی نشست‌های این روز در سازمان ملل، طرح مادرید و فرصت‌ها و چالش‌های سالمندی خواهد بود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) که در واقع مسوول اجرا و پیگیری امور بهداشت و سلامت در جهان از سوی سازمان ملل است، اطلاع‌رسانی عمومی پیرامون روز جهانی سالمندان را بر عهده دارد و مباحثی با موضوعات «جمعیت سالمندان»، «مراقبت‌های بهداشتی کافی برای سالمندان» و «مراقبت‌های اجتماعی» و ... را در این خصوص پیگیری می‌کند. سازمان ملل اداره اطلاعات عمومی (DPI) خود را نیز به عنوان «حامی روز جهانی سالمندان» معرفی کرده است.

در گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۱۰ واقعیت زیر به عنوان ۱۰ واقعیت سالمندی بیان شده است:

سالمندی جمعیت، پدیده‌ای جهانی است. تعداد ۶۰ ساله‌های جهان در حال افزایش است و تا سال ۲۰۵۰، حدود ۸۰ درصد جمعیت سالمند دنیا در کشورهای در حال توسعه زندگی خواهند کرد.

سالمندشدن جمعیت دستاورد جامعه مدرن و از دلایل آن، پیشرفت علم پزشکی و توسعه بهداشت است. در سال ۲۰۰۵ امید به زندگی در کشورهایی مثل فرانسه و ژاپن بیش از ۸۰ سال بود و در کشورهای در حال توسعه نیز روبه‌افزایش است. بچه‌هایی که امروزه در شیلی، کاستاریکا، جامائیکا، لبنان، سریلانکا و تایلند به دنیا می‌آیند، حداقل تا ۷۰ سال عمر خواهند کرد.

تبعیض در وضعیت سلامت در نقاط مختلف دنیا، باعث ایجاد تفاوتی بارز در میزان امید به زندگی در جوامع بشری شده است. مثلا در ژاپن بیشترین میزان امید به زندگی در جهان (۸۳ سال) وجود دارد در حالی که در بسیاری از کشورهای آفریقایی، امید به زندگی به ۴۰ سال کاهش یافته است.

نابرابری توزیع خدمات بهداشتی در میان جوامع آزاردهنده است. مرفهان و ثروتمندان آمریکایی ۲۰ سال بیشتر از فقرا و کم‌بضاعتان این کشور عمر می‌کنند.

تا سال ۲۰۵۰، نزدیک ۸۰ درصد مرگ‌ومیرها در گروه سنی ۶۰ سال و بالاتر رخ خواهد داد. هزینه‌های خدمات درمانی با افزایش سن بالا می‌رود. با اجرای برنامه‌های مناسب و پیشگیرانه بهداشتی و درمانی و بالابردن سن مرگ، می‌توان از هدررفتن هزینه‌ها جلوگیری کرد.

سالمند سالم، گوهری گرانبها برای خانواده، جامعه و اقتصاد است بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت برای تمام جوامع جهان سودمند خواهد بود. بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا، استرالیا، آمریکا و کانادا در این زمینه سرمایه‌گذاری هنگفتی کرده‌اند. اگر سیگاری‌های ۶۰ تا ۷۵ ساله دخانیات را کنار بگذارند، ریسک مرگ‌ومیر زودرس ناشی از مصرف دخانیات تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد.

قراردادن سالمندان و افراد آسیب‌پذیر در برنامه و مراقبت‌های بهداشتی اولیه (PHC) نقش بسیار سازنده و مثبتی در ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری‌های مزمن و معلولیت‌ها در این گروه دارد. متاسفانه آموزش‌هایی که در زمینه بهداشت سالمندان به کادر بهداشتی داده می‌شود، بسیار اندک است.

حوادث و بلایا در گروه‌های آسیب‌پذیر (مانند سالمندان) بسیار شدید بروز می‌کند. بالاترین آمار مرگ‌ومیر در سونامی اندونزی در سال ۲۰۰۴ مربوط به گروه سنی ۶۰ سال و بالاتر بود. با توجه به آمار مرگ‌ومیر در حوادث مختلف، ارائه خط مشی و راهکار برای حفاظت از سالمندان در حوادث و بلایا ضروری است.

در افراد سالمند، ریسک سقوط و صدمه‌ها و هزینه‌های ناشی از آن بسیار شدیدتر و بالاتر است. در استرالیا هزینه تعرفه‌های صدمه‌های ناشی از سقوط در افراد ۶۵ ساله و بالاتر در سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۱ ، ۳۶۱۱ دلار برای هر فرد بوده است.

با تغییراتی که در جوامع مختلف ایجاد شده، سوءاستفاده از سالمندان در جهان رو به افزایش است. سازمان بهداشت جهانی تخمین‌زده است حدود ۴ تا ۶ درصد جمعیت سالمند دنیا از سوءاستفاده‌های فیزیکی، مالی، روحی و روانی رنج می‌برند.

منبع: WHO

ترجمه: حسین صرافی