پنجشنبه, ۲۳ اسفند, ۱۴۰۳ / 13 March, 2025
کنکاشی در تبلیغات انتخاباتی ایران
هنگامی که در زمستان ۱۳۵۸ پس از ۲۵۰۰ سال نظام شاهنشاهی در ایران، نخستین انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد، پژوهشگران با شگفتی مشاهده کردند نامزدی که بیش از همه یعنی ۵۳۶۲ ستون سانتیمتر آگهی تبلیغاتی در چهار روزنامه پر تیراژ آن زمان چاپ کرده بود، ۱۶ درصد آرای صندوقها را به دست آورد، ولی نامزدی که فقط ۲۴۰ ستون سانتیمتر آگهی تبلیغاتی در آن روزنامه ها داشت، با ۷۷ درصد آرا به ریاست جمهوری انتخاب شد.در واقع سهم تبلیغات مستقیم رسانه‌یی بازنده، بیست و دو برابر سهم آگهی‌های برنده انتخابات بود.۱۶ سال پس از وقوع این پدیده در پنجمین دوره انتخابات مجلس ایران، به عکس پدیده قبلی این بار همبستگی قابل توجهی میان تعداد آرای نامزدهای انتخاباتی و تبلیغات مستقیم انتخاباتی آنان دیده شد. یعنی نامزدهایی که رای بیشتری آورده بودند تبلیغات مستقیم رسانه‌یی بیشتری داشتند.
تبلیغات انتخاباتی را می توان به دو دسته اصلی رسانه‌یی و غیر رسانه‌یی تقسیم کرد. از سوی دیگر هر کدام از این دو دسته نیز به تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم قابل تقسیم اند. واضح ترین تبلیغات مستقیم رسانه‌یی انتشار آگهی های تبلیغاتی از طریق تامین هزینه آن از سوی آگهی دهنده است. مهمترین تفاوت چنین تبلیغی با گونه های دیگر، از جمله پروپاگاندا وجود جهت گیری همیشه مثبت در آنها، عدم الزام در یکسانی آگهی دهنده و منتشر کننده آگهی و در نتیجه عدم الزام در وجود اعتقاد راستین منتشر کننده به آگهی دهنده و محتوای آگهی او و در واقع وجود یک رابطه مادی پولی میان این دو و مشخص بودن آگهی دهنده برای گیرنده پیام است.در تبلیغات غیرمستقیم رسانه‌یی، یا آن رابطه مادی پولی وجود ندارد یا اگر وجود داشته باشد، کاملا پنهان است مقالات از نوع رپرتاژ آگهی که اشاره‌یی به آگهی بودن آن نشده است، از بارزترین نمونه های پنهان محسوب می شود همچنین این باور در گیرنده پیام به وجود می آید که فرستنده پیام رسانه، خود نیز نسبت به پیام و منبع پیام جهت گیری دارد.
با این دسته بندی می توان آگهی‌های انتخاباتی نامزدها در مطبوعات، پوسترها و تابلوهای خیابانی آنان را از نمونه‌های بارز تبلیغات مستقیم رسانه‌یی دانست واز آن سو، مقالات مطبوعاتی سخنرانی‌های حامیان نامزدها در مجامع خطبه های نماز جمعه و از این قبیل را نمونه های تبلیغات غیر مستقیم رسانه‌یی محسوب داشت.نمونه های تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم غیر رسانه‌یی را می توان در ارتباطات چهره به چهره به صورت گفت‌وگوهای دوستانه در میهمانی‌ها یا جدل‌های کاملا جهت گیرانه در محافل دید.اگر چه تفکیک مستقیم و غیر مستقیم در ارتباطات چهره به چهره بسیار دشوار است، اما این نظریه مطرح است که ارتباطات چهره به چهره از نوع گفت‌وگو می‌تواند در برگیرنده تبلیغات غیر مستقیم باشد.
اندیشمندان ارتباطات بر این اعتقادند که در گفت‌وگو، کوششی برای تحت تاثیر قرار دادن طرف مقابل دیده نمی شود بلکه تنها به روشن شدن ذهن می پردازد در حالی که هدف از مناظره و مباحثه، تحت تاثیر قرار دادن افکار و عقاید شرکت کنندگان در ارتباط است.در نخستین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، همبستگی میان تبلیغات غیرمستقیم رسانه‌یی و تعداد آرا به مراتب بیش از تبلیغات مستقیم رسانه‌یی بود و همان طور که گفته شد در آن انتخابات سطح زیر چاپ تبلیغات مستقیم مطبوعاتی بنی صدر در چهار روزنامه پر تیراژ ۲۴۰ ستون سانتیمتر و مدنی ۵۳۶۲ ستون سانتیمتر بود ضریب همبستگی میان تبلیغات مستقیم هفت نامزد اصلی آن انتخابات با آرای به دست آمده آنها تقریبا صفر یعنی منهای ۰۹/۰ بود در حالی که سطح زیر چاپ تبلیغات غیر مستقیم بنی صدر ۹۵۷۱ ستون سانتیمتر و مدنی ۵۳۰۳ ستون سانتیمتر و ضریب همبستگی میان حجم تبلیغات غیر مستقیم مربوط به نامزدها و تعداد آرای آنها ضریب قابل توجه ۷/۰ بود. به عبارت دیگر نامزدی که سهم تبلیغات غیر مستقیم رسانه‌یی او بیشتر بود، رای بیشتری آورده بود.این پدیده در زمانی روی می داد که جامعه پس از پیروزی انقلاب به نظام همراه با تبلیغات بازرگانی گسترده کالاهای مصرفی به شیوه غربی پشت کرده بود و به مستضعف به عنوان ارزشی مثبت و به مستکبر و طاغوتی به عنوان ارزشهایی منفی نگاه می کرد.
در طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی، از جمله مواردی بود که پس از اولین انتخابات ریاست جمهوری، یک بار دیگر شاهد رقابت جدی میان نامزدها بوده مهمترین ویژگی این انتخابات، حضور گسترده و پرفشار شبه حزب نوپایی به نام کارگزاران سازندگی بود که پس از ۱۶ سال، برای مردم حرفهای تازه‌یی داشت. در آن انتخابات آنها توانستند علی رغم نوپایی، دوش به دوش رقیب خود با تبلیغات مستقیم گسترده، خود را به ۳۷ درصد تهرانی‌ها بشناسانند این نسبت برای شبه حزب قدیمی روحانیت مبارز ۴۵ درصد بود در آن انتخابات شش روزنامه پرتیراژ کشور ظرف ۸ روز، ۳۶۰ هزار ستون سانتیمتر آگهی انتخاباتی منتشر کردند، بطوری که با حذف صفحه نیازمندی‌ها ۳۵ درصد سطح زیر چاپشان را آگهی‌های انتخاباتی پوشانده بود.
این مقدار، وسیعترین پوشش تبلیغات انتخاباتی تا آن تاریخ محسوب می‌شد. در نخستین روز ۱۰ اسفند ۱۳۷۴ سطح مذکور ۱۲ هزار ستون سانتیمتر بود ۴/۳ درصد مجموع آگهی‌های آن ۸ روز اما از آن به بعد، روز به روز افزایش یافت و روز آخر حدود ۱۰ برابر شد و به ۱۱۷ هزار ستون سانتیمتر رسید.
در آن انتخابات همزمان با تبلیغات مستقیم مطبوعاتی، دو شبه حزب رقیب و سایر نامزدها با اجرای یکی از بزرگترین برنامه های تبلیغات خیابانی، میلیونها پوستر تبلیغاتی را در معرض دید مخاطبان قرار دادند بطوری که فقط در یک مسیر ۳۵ کیلومتری در تهران، ۴۵ هزار و ۸۸۰ پوستر نصب شده شمارش شد پوسترهای پاره شده در این محاسبه منظور نشده است این ارقام حاکی از آن بود که در ۱۰۰ متر از خیابانهای اصلی تهران ۱۲۹ پوستر قابل تخمین بود که اگر دیوار پارکها و ویترین مغازه‌ها را که نمی توانستند جایگاه پوسترها باشند، از این مقدار کم می کردیم، تعداد مذکور در هر ۱۰۰ متر، بسیار بیشتر از ۱۲۹ می شد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست