خداشناسی با طعم انذار

نگاهی به شاید برای شما هم اتفاق بیفتد

شاید اگر بخواهیم از وجوه ساختاری بحثی منطقی درباره مجموعه اپیزودیک شاید .... داشته باشیم مجبور به رعایت برخی از مصلحت اندیشی‌ها شویم که به طور معمول پیرامون آثاری با این شیوه بازگویی روایت شکل می گیرد. به واقع آثاری از این دست تا قبل از آنکه با شیوه ای فنی ارزیابی شوند و توفیق عوامل فنی آن در رعایت استانداردهای تکنیکی حوزه کاریشان در نظر آید با میزان موفقیتی که در انعکاس پیام‌های دینی دارند سنجیده می شوند. از اینروست که مجموعه کلید اسرار در همان پخش اولیه اش از شبکه سه سیما با استقبال مخاطبان روبرو می شود؛ اگرچه نوعی نگاه سردستانه در این گونه روایی در کلید اسرار وجود داشت و گاه حتی افسانه پردازی و خرافی بودن این مجموعه نیز در نقدها بازتاب پیدا کرد اما نمونه ایرانی شاید.... با توجه به واقعیت‌های مستقر در جامعه و بررسی دلایل بروز خطا و غفلت انسان‌ها در بزنگاه‌های پرخطر زندگی توانسته تا بحث‌های مهم اعتقادی را در قالبی همه فهم، ساده و به دور از شعار‌های مرسوم در چنین آثاری به مخاطبان عرضه کند.

سری جدید این مجموعه که در ماه مبارک رمضان پخش شد هم از منظر ساختاری جهشی قابل توجه داشت و هم بر موضوعاتی زوم کرده بود که گاه مورد غفلت واقع می شود. به واقع کلیدواژه این مجموعه بحث تقدیر است که در خطی موازی با اراده پروردگار قرار دارد و یادآور آیاتی روشن از قرآن کریم می باشد که به وضوح از نقش اراده پروردگار در شکل گیری وقایع زندگی هر یک از ما و نیز بحث اختیار آدمی در انتخاب راه زندگی و تمایلش به دو لبه حق گرایی و گرویدن به مسیر شیطان حکایت می‌کند. قسمت‌های پخش شده از این مجموعه در ایام ماه مبارک رمضان انعکاس دهنده پیام‌هایی بود که گاه برخی از آدمیان آن‌ها را جدی نمی گیرند. مجموعه با نمایش جدال آدمی در مصاف با وسوسه‌ها و امیال پلید شیطانی و نیز تاکید مشخص بر سرانجام تلخ متکبران و گناهکاران، زیباترین مفاهیم را در زبانی دلنشین به مخاطب عرضه کرد. قسمتی از این مجموعه که در شب‌های قدر پخش شد به سرانجام نه چندان زیبنده بانوی مومنه خیری اشاره کرد که بر مبنای یک برداشت غلط از آنچه دیده بود، دختری معصوم را با انواع و اقسام تهمت‌های ناروا روبرو کرد و سدی محکم را در مسیر رسیدن پسرش به آن دختر کشید. این قسمت باز هم از آفت تعجیل در قضاوت حکایتی دگر را به مخاطبان نشان داد تا با هوشیاری بیشتری به ج‌هان اطراف خود بنگرند و در مسیر اصلاح رابطه خود با بندگان خدا گام بردارند که بی شک هر آنکس حق الناس را رعایت کند و در انجام فرایض دینی کوشا باشد، از مقربان درگاه خداوند می شود و این وعده حق پروردگار است. در این قسمت جمله ای از زبان دختر بیرون می آید که گویای معرفت والایش نسبت به پروردگار است. بانوی مومنه پس از اطلاع از حضور آن دختر در خانه اش برخورد بدی با او می کند و تحت تاثیر القائات شیطانی و متکبرانه و مست از ایمانی که به نظرش کامل بود، آن دختر را از خانه اش راند و کلام دختر در همین سکانس آنچنان تکان دهنده است که هر یک از ما را که گوشه چشمی به آسمان داریم و گاه در مسیری غلط گام برمی داریم به خود می آورد و طریقت اصلاح را به ما می نمایاند. دختر جوان در حالی که اشکی بر گونه‌هایش غلطیده بود رو به بانوی مومنه کرد و گفت: این شب برای خداست و من شب قدرم را در سایه او انجام می دهم.

در قسمتی دیگر وضعیت فرزندی نمایش داده شد که در تکاپوی درآوردن خرج عمل مادر خود به همراهی با دوستی ناخلف مجبور می شود. در این قسمت یک جابجایی تلفن همراه سبب شکل گیری موقعیتی دراماتیک می شود که از دل آن پیام این قسمت به مخاطب ارائه می شود. بازگشت دختر پیرزنی که همان پسر و دوستش به خانه اش ورود کردند و از محل اختفای جواهرات باخبر شدند با تحول پسر همراه می شود و از قضا دختر پیرزن، در همان زمینه ای متخصص است که مادر جوان متحول شده گرفتار بیماری است و در اینجا باز هم از نقش پررنگ پروردگار در زندگی هر یک از ما سخن رانده می شود و این پیام به مخاطب عرضه می شود که بی شک هرگامی به سوی خداوند سعادت مطلق است. در قسمتی دیگر تحت عنوان ازدواج آسان که رویکردی کمدی داشت و مناسب حال و هوای عید سعید فطر بود جدل‌های زوجی جوان با والدینشان نمایش داده شد. نگاه کمدی و درستی که کارگردان به این موضوع داشت و بازی‌های طبیعی، دلپذیر و البته همیشگی خشایار راد در نقش پدر دختر جوان و قاسم زارع در نقش پسر جوان و بده بستان‌های خوبی که میان پدران و فرزندان شکل گرفت یکی از بهترین قسمت‌های پخش شده از این مجموعه را در دید نشاند. رویکرد کمدی این قسمت نشان داد که گاه می توان عمیق ترین و بحرانی ترین مسایل روزمره ای که در زندگی هر یک از ما جاری است به دور از تلخی به بیننده ارائه کرد تا هم از بستر آموزشی مجموعه بهره ببرد و هم سرگرم شود که این می تواند الگویی در تولید و پخش مجموعه‌های دینی باشد و شاید... چنانکه این الگو را ادامه دهد بر تعداد مخاطبان خود خواهد افزود.

نویسنده : نیما بهدادی مهر