چرا در کشور ما به مشکلات اقتصادی دیگر کشورها بیشتر توجه می شود

وظایف و کارکردهای دولت ها به هیچ وجه منحصر به مسائل و موضوعات داخل نمی باشد, بلکه دولت ها علاوه بر کوشش در جهت بهبود و توسعه مسائل داخلی, یک سری وظایف و اهدافی را نیز در خارج از مرزهای جغرافیایی و در محیط بین المللی, بر عهده دارندکه البته این وظایف براساس تعریفی که هر کدام از آنها از منافع ملی, اهداف و آرمان ها, امکانات مادی و معنوی خود دارند متفاوت خواهد بود

● چرا در کشور ما به مشکلات اقتصادی دیگر کشورها توجه می شود ولی به مشکلات اقتصادی مردم خودمان توجه نمی شود ؟

مهم ترین نکته‏ای که در پاسخ این سؤال نیازمند توضیح و تبیین دارد این است که وظایف و کارکردهای دولت‏ها به هیچ‏وجه منحصر به مسائل و موضوعات داخل نمی‏باشد، بلکه دولت‏ها علاوه بر کوشش در جهت بهبود و توسعه مسائل داخلی، یک‏سری وظایف و اهدافی را نیز در خارج از مرزهای جغرافیایی و در محیط بین‏المللی، بر عهده دارندکه البته این وظایف براساس تعریفی که هر کدام از آنها از منافع ملی، اهداف و آرمان‏ها، امکانات مادی و معنوی خود دارند متفاوت خواهد بود.

در هر صورت دولتی موفق است که بتواند وظایف خود را هم در بعد داخل و هم در بعد خارج به خوبی انجام داده و بیشترین دستاوردها و نتایج مثبت را در جهت آرمان‏ها، منافع ملی کوتاه‏مدت و بلندمدت کشور خود کسب نماید.

بدیهی است غفلت از هر کدام (سیاست داخلی و سیاست خارجی) به بهانه وجود مشکلات و موانع در دیگری، ضربه‏ای جبران‏ناپذیر به اهداف،آرمان‏ها و منافع کوتاه‏مدت و بلندمدت کشور محسوب خواهد شد. بر این اساس شناخت وظایف متعدد دولت در ابعاد مختلف نکته‏ای حائز اهمیت می‏باشد که به صورت مختصر به بررسی آن در رابطه با سؤال فوق می‏پردازیم:

۱) بر اساس اصول و آموزه‏های دینی، جامعه اسلامی پیکره واحدی است؛ چنان که قرآن می‏فرماید: «ان هذه امتکم امةً واحدةً و انا ربکم فاتقون» (۱) براساس این آیه، همبستگی عمیقی بین همه مسلمانان دنیا ـ صرف نظر از هرگونه مرزبندی و جغرافیایی به جهت وحدت کلمه و اعتقاد به تعالیم الهی- وجود دارد، هم‏دردی، هم‏دلی و هم‏نوایی، یکی از خصایص بارز وبرجسته امت اسلامی است که دل‏های آنان را به یکدیگر نزدیک می‏کند. پیامبر گرامی اسلام در بیان این واقعیت می‏فرمایند:

حکایت مؤمنان در دوستی و مهربانی چون اعضای یک پیکر است؛ وقتی یکی از آنها رنجور می‏شود، دیگران به مراقبت و حمایت از او همداستان می‏شوند . (۲)

این همبستگی عمیق اسلامی، تعاون اسلامی را نیز به همراه دارد؛ بدین معنا که مسلمانان در همه امور و شؤون مشترک اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود، موظف به همیاری یکدیگرند؛همان گونه که قرآن می گوید: و تعاونوا علی البر و التقوی و لاتعاونوا علی الاثم و العدوان . (۳)

بر این اساس، همگان مسؤول همدیگرند. پیامبر گرامی اسلام، در حدیث نبوی مشهور می‏فرماید: «مَن سَمع رجلاً یُنادی یا لَلْمُسلمین فَلَم یَجِبْهُ فَلَیسَ بِمُسلِم؛ هر کس ندایی را بشنود که مسلمانان را به کمک می‏طلبد و پاسخ مساعد نگوید، مسلمان نیست». هم‏چنین در حدیث دیگری می‏فرماید: «مَنْ اَصْبَحَ وَ لَمْ یَهتمَّ بامورِ المُسلمین فَلیَس بمُسلِم؛ یعنی هر کس صبح برخیزد و در اندیشه کارهای مسلمانان نباشد مسلمان نیست» بر این اساس یکی از منافع مهم کمک به فلسطین ایجاد وحفظ وحدت اسلا می است که این امر برای ایران مهم است زیرا یکی از آرمان های مهم امام خمینی (ره) همگرائی جهان اسلام می باشد.

۲) بر اساس اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصول ۳، ۱۱، ۱۵۲ و ۱۵۴)، دولت به نمایندگی از همه مردم، موظف به ایفای «تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان» است. به همین جهت «موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اعتماد ملل اسلامی، قرار دهد» و در اعمال سیاست خارجی، به «دفاع از همه مسلمانان» بپردازد. بنابراین هم بر اساس آموزه‏های دین اسلام و هم بر اساس اصول متعدد قانون اساسی، دولت موظف است، حمایت‏های لازم را از سایر مسلمانان جهان به عمل آورد.

۳) با توجه به واقعیاتی از قبیل وجود مرزبندی‏های بین‏الملل، حفظ و تقویت نظام جمهوری اسلامی ایران، ارائه الگویی نمونه بر اساس اصول و ارزش‏های اسلامی و ...؛ توجه به نیازهای داخلی حائز اهمیت می‏باشد. حال اگر زمانی بین نیازهای داخل و خارج، تزاحم به وجود آمد، رعایت اصول زیر، ضروری می‏نماید:

الف) بر اساس آیات و روایات متعدد، جمهوری اسلامی ایرن به عنوان یک نظام اسلامی، دارای یک سری مسؤولیت‏هایی فراملّی، نسبت به سایر مسلمانان است. این مسؤولیت‏ها در مورد تزاحم بین نیازهای داخلی و خارجی، حتما باید مراعات شود. مثلاً اگر در کشورهای دیگر، مسلمانانی نیازمند به ضروری‏ترین نیازهای حیاتی (از قبیل غذا، دارو، پوشاک و...) باشند؛ بدون شک نمی‏توان نیازمندی‏های غیرحیاتی و کم‏اهمیت‏تر داخلی را اولویت داد؛ چون مسأله زندگی و حفظ جان مسلمانان در میان است.

ب) ملاک تقدم نیازهای داخل یا خارج در امور غیرمتیقن مسؤولیت‏های فراملی، رعایت اصل اهم و مهم است. به بیان دیگر، حاکم اسلامی با کمک گرفتن از متخصصان و کارشناسان رشته‏های مختلف و با درک شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی، باید مشخص کند که اولویت با رفع نیازهای داخلی است یا نیازهای خارجی دولت اسلامی. در هر حالت، باید قدر متیقن مسؤولیت‏های برون مرزی و کمکهای حیاتی را سر لوحه سیاست خارجی خود قرار دهد. در غیر آن موارد، چه بسا در مواردی، بر اساس نظرات کارشناسی و تخصصی ثابت شود که وظیفه‏ای برون مرزی بر نیازهای داخل اولویت دارد (مانند حمایت ایران از حزب‏الله لبنان در مقابل رژیم غاصب اسرائیل) و در مواردی نیز ممکن است مسائل داخلی اولویت دارد مانند تقدم دفاع از مرزهای کشور در برابر حمله عراق.

با توجه به این مطالب، درباره کمک ایران به مسلمانان فلسطین گفتنی است که بخشی از این کمک‏ها (مانند مواد غذایی، دارو،پوشاک و...) در شرایط فعلی، حیاتی بوده و از مسؤولیت‏های فراملی دولت اسلامی محسوب می‏شود.

با توجه به نیازهای ضروری و حیاتی مردم فلسطین و امکانات نسبتا خوب کشورمان، کمک‏هایی محدود بوده و تأثیر منفی در روند آبادانی و حل مشکلات اقتصادی و معیشتی ما بر جای نمی‏گذارد. به علاوه نتایج مثبتی را در کوتاه مدت و طولانی مدت، در سطح منطقه‏ای و بین‏الملل، برای کشورمان به ارمغان می‏آورد.

کوتاه سخن این که درمورد کمک های ایران به فلسطین می گوییم:

۱) فشارها و مشکلات جامعه هراندازه زیاد باشد دربرابر وضعیت پیش آمده برای برادران و خواهران آواره فلسطینی و... اصلا قابل قیاس نیست.

۲) مسلمانان امت واحده و دارای سرنوشت مشترکی هستند. استعمارگران همواره درپی جداسازی وتفرقه میان ملت های مسلمانند تااز این رهگذر سلطه خود را برجهان اسلام بیشتر استوار سازند. بنابراین اگر ما دست از یاری برادران مظلوم مسلمان خود برداریم درواقع به پاره‏سازی امت واحد اسلامی که هدف دشمنان است کمک کرده‏ایم.

۳) همان طور که درروایت است کمک‏های فردی موجب افزایش نعمت و برکات الهی است کمک های اجتماعی نیز چنین است.

۴) امروزه درتمام جهان سرمایه‏هایی برای کمک به جوامع محروم اختصاص داده می‏شود و دراین حرکت انسان دوستانه مسلمانان و جمهوری اسلامی باید جلودار باشند.

۵) انجام حمایت‏های اقتصادی، سیاسی و تبلیغاتی در حد وسع و توان از ملت‏های مسلمان دیگر خصوصا فلسطین، نه تنها با منافع ملی ما تعارض ندارد بلکه در راستای تأمین منافع ملی ایران به حساب می‏آید؛ زیرا:

اولاً، منافع ملی یک کشور فقط در مرزهای جغرافیایی آن محدود نمی‏شود. لذا دولت‏ها به میزان هزینه‏هایی که در کشورهای دیگر مبذول می‏دارند، از توان و قدرت تصمیم‏گیری و تأثیرگذاری بیشتری نیز در آینده آن کشور و معادلات منطقه‏ای برخوردار می‏باشند.

ثانیا، حفظ موجودیت، استقلال و تمامیت ارضی و امنیت ملی کشور که از عناصر کلیدی و حیاتی تشکیل‏دهنده منافع ملی می‏باشد، نیازمند صرف چنین هزینه‏ها و کمک به ملت‏هایی که در خط اول مبارزه با دشمنان ما قرار دارند می‏باشد.

آینده‏نگری و تأمین منافع بلندمدت خود بهترین دلیل بر انجام چنین اقداماتی می‏باشد، زیرا آرمان‏ها و اهداف توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی هرگز به فلسطین محدود نبوده بلکه آرزوی سیطره بر جهان اسلام و خصوصا ام‏القرای آن یعنی جمهوری اسلامی ایران را در سرمی‏پروراند.

۶) این اعانات یک‏پارچگی ما را بهتر حفظ می‏کند و قدرت جمعی ما را بر دشمنان افزون می‏سازد و برای مصونیت خود ما از خطرات دشمن مفیداست.

۷) ارسال این قبیل کمک‏ها مختص ایران نیست بلکه کشورهای بزرگ جهان مانند آمریکا، با وجود بسیاری مشکلات داخلی، باز هم در جهت اهداف ومنافع نامشروع خود کمک‏های بسیار زیادی را به اسرائیل که واقعا هیچ بهره‏ای برای ملت آمریکا ندارد ارسال می‏نمایند، بنا براین روا نیست که کشورهای اسلامی از انجام کمترین وظایف دینی و انسانی خود در قبال مشکلات مردم فلسطین و سایر جهان اسلام دریغ ورزند.

سایت پاسخگو

پی نوشت:

۱. سوره مؤمنون، آیه ۵۲.

۲. نهج‏الفصاحه، ش ۲۷۱۲.

۳. سوره مائده، آیه ۲.